Lago: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
e r2.6.4) (robota aldono de: rue:Озеро |
e r2.7.1) (robota aldono de: mn:Нуур |
||
Linio 157: | Linio 157: | ||
[[mk:Езеро]] |
[[mk:Езеро]] |
||
[[ml:തടാകം]] |
[[ml:തടാകം]] |
||
[[mn:Нуур]] |
|||
[[mr:सरोवर]] |
[[mr:सरोवर]] |
||
[[mrj:Йӓр]] |
[[mrj:Йӓр]] |
Kiel registrite je 14:52, 18 okt. 2011
Lago (okaze de malgrandaj areoj lageto) estas natura akvorezervejo en terkavaĵo, plenigita de akvo.
Laŭ origino ili disspeciĝas je tektonikaj, glaciaj, riveraj, ĉemaraj (lagunoj kaj limanoj), karstaj, vulkanaj kaj artefaritaj. Laŭ akvobilanco lagoj estas defluaj aŭ maldefluaj, laŭ kemia konsisto de la akvo oni distingas trinkeblajn kaj mineralajn (ankaŭ sal(oz)ajn).
Komuna surfac-areo de ĉiuj lagoj estas ĉ. 2,7 milionoj da km2, kio konsistigas 1,8% de la planeda surfaco.
Specoj de lagoj
- naturaj lagoj
- Salakva lago
- nesalaj lagoj
- artefaritaj lagoj
- akvorezervujoj
- fiŝlagoj
Plej grandaj lagoj
Laŭ surfaca areo, mil km2
Kaspia Maro | 371,0 | Granda Ursa Lago | 31,1 |
Supra Lago | 82,4 | Malavia Lago | 30,0 |
Viktoria Lago | 69,5 | Granda Slavia Lago | 28,9 |
Hurona Lago | 59,6 | Eria Lago | 25,7 |
Miĉigana Lago | 58,0 | Vinipega Lago | 23,6 |
Tanganjika Lago | 32,9 | Ontaria Lago | 19,5 |
Bajkalo | 31,5 | Balkaŝo | 18,4 |
Aliaj famaj lagoj
- Titikako
- Orumija Lago
- Lemano
- Majora Lago
- Konstanca Lago
- Ladoga Lago
- Morta Maro
- Maro Kineret
- Granda Sala Lago
- Balatono nomata ankaŭ hungara maro
- Zemplínska šírava nomata ankaŭ slovaka maro
Aliaj lagoj
Diaocha-lago - Lago Bolsena - Lago Szelkó
Laga biologio
Ĝis profundo de cent metroj, la surfacaj akvoj, bone proviziataj de lumo, varmo, oksigeno kaj nutraĵo, kutime prezentas grandan riĉon de planktono, dum en la profundaj akvoj hegemonias la bakterioj. La lagobordaj zonoj prezentad merĝitan aŭ duonmerĝitan vegetaĵaron. Pri faŭno, tiu adaptiĝas ĝenerale al la klimataj kondiĉoj, la salkvanteco kaj la lagofluoj.
Formado de lagoj
Eblas imagi la origino de lago se oni observas ties konturon. Lago estas korpo de akvo nefluanta en grunda depresio. La lagaj depresioj formiĝis pro unu aŭ kelkaj fortoj el la subgrundo.
La lagoj pli profundaj eble formiĝis pro tektonaj movoj, tio estas, kiam alprofundiĝas blokoj de tera krusto; la rondoformaj kaj de altaj bordoj lagoj eble formiĝis kiam falis aŭ flugis kratero de vulkano; la longecaj eble estas restoj de glaĉeraj valoj; laste tiuj de formo de lunduono estas kutime produkto de pli ĵusaj ŝanĝoj en riverfluo. Tamen neniu de tiuj korpoj de flua akvo estas konstanta. Tiele originiĝis la Kaspia Maro kaj la lago Viktorio.
Alifalnke dum malfermiĝas faŭltoj, kelkaj lagoj malaperas entute. Same kiel la grundo formis ilin, ankaŭ tiu povas malfomi ilin. La riveroj trenas sedimentojn kiuj sukcesas plenegi el koto lagojn. Krom multobligo de iaj plantoj, kiaj la akva lilio, ŝtopas ilin entute. Lagoj malaperas pro sekeco, aŭ pro agado de homoj, kiuj sekigas ilin.
Lagoj kaj homoj
La modernaj civilizoj generis grandajn ŝanĝojn en la ekologiaj sistemoj de multaj lagoj. La uzado de akvoj ellagaj por la homa konsumado, irigacio, produktado de elektra energio, transporto kaj distraj agadoj okazis ofte sen atenti taŭgajn zorgojn por pluhavi la biologian riĉon.
Vidu ankaŭ
Eksteraj ligiloj
greke http://www.highestlake.com Listo de la plej altaj lagoj en Usono kaj la mondo greke http://www.mlswa.org/lkclassif1.htm Lagaj klasifikaj sistemoj greke http://www.ilec.or.jp/index.html monda datumbazo pri lagoj