Aŝgabato: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
eNeniu resumo de redakto
Linio 6: Linio 6:
| alia_nomo1 = {{LingvoKunNomo|ru|rus|''Ашхабад''}}
| alia_nomo1 = {{LingvoKunNomo|ru|rus|''Ашхабад''}}
| alia_nomo2 = {{LingvoKunNomo|fa|pers|عشق آباد}}
| alia_nomo2 = {{LingvoKunNomo|fa|pers|عشق آباد}}
| alia_nomo2_noto = Ešq-âbâd
| kategorio = urbo
| kategorio = urbo
<!-- *** Nomo *** -->
<!-- *** Nomo *** -->

Kiel registrite je 12:10, 26 nov. 2011

Aŝgabato
turkmene: Aşgabat, ruse: Ашхабад, perse: عشق آباد Ešq-âbâd
urbo
Prezidenta palaco en Aŝgabado
Oficiala nomo: Aşgabat
Lando Turkmenio Turkmenio
Provinco Provinco Ahal
Historiaj regionoj Turkmena SSR, KSŜ
Montaro Kopetdago
Situo Aŝgabado
 - alteco 219 m s. m.
 - koordinatoj 37° 56′ 24″ N 58° 23′ 17″ O / 37.94000 °N, 58.38806 °O / 37.94000; 58.38806 (mapo)
Loĝantaro 909 000 (2009)
Dezerto Karakumo
Fondo 1818
Urbestro Azat Biliŝov
Horzono UTC (UTC+5)
Poŝtkodo
Telefona antaŭkodo +993-12
Situo enkadre de Turkmenio
Situo enkadre de Turkmenio
Situo enkadre de Turkmenio
Situo enkadre de Azio
Situo enkadre de Azio
Situo enkadre de Azio
Vikimedia Komunejo: Aşgabat
Retpaĝo: ashgabat.gov.tm/en/
Dosiero:IndependenceMonumentAshgabat.jpg
Monumento de sendependeco
Dosiero:Ashgabat1.jpg
Aŝgabado
Dosiero:Ashgabat museum 1.jpg
Nacia Muzeo de Historio en Aŝgabado
Dosiero:Ertugrul Gazi Mosque in Ashgabat, Turkmenistan.jpg
Moskeo de Ertugrul Gazi en Aŝgabado
Dosiero:Turkmen horse monument.jpg
Turkmena ĉevala monumento

Aŝgabato (turkmene Aşgabat) estas la ĉefurbo de Turkmenio kaj, kun 797 900 loĝantoj (en 2005), la plej granda urbo de la lando. Ĝi situas en oazo de la dezerto Karakumo, ĉe la piedoj de Kopetdago, proksime al la limo de Irano.

En la urbo funkcias flughaveno, maŝinindustrio, elektrotekniko, teksaĵa kaj nutraĵa industrio. Ĝi estas kultura centro kun universitatoj, altlernejoj, teatroj, muzeoj kaj zoo.

Historio

La urbo evoluis ĉirkaŭ rusa milita apogejo, kiu estis establita en 1881 ĉe krucpunkto de pliaj karavanaj vojoj. Post aliĝo al la Transkaspia Fervojo, kiu interligas Kazaĥion kaj Uzbekion kun la Kaspia Maro, la urbo disvastiĝas daŭre ekde 1885. Inter 1919-1927 la urbo portis la nomon Poltorack.

En 1924, Aŝgabato iĝis ĉefurbo de la soveta respubliko Turkmenio ene de Sovetunio. Okaze de grava sismo la 5-an de oktobro en 1948, la urbo tute detruiĝis, sed poste estis rekonstruita. En 1962, Aŝgabato alligiĝis al la Karakuma kanalo. Tiu kanalo estas unu el la plej longaj surmonde kaj estas provizita el 600 kilometrojn oriente fluanta rivero Amudarja.

Post sendependiĝo de Turkmenio la 27-an de oktobro de 1991, Aŝgabato iĝis la ĉefurbo de la regno.

Vidindaĵoj

Plimulto de la historiaj konstruaĵoj ruiniĝis dum la tertremoj (ĉefe en 1948). La centron de Aŝgabato karakterizas ŝtalbetonaj kaj vitraj konstruaĵoj, kiuj do estas sismorezistaj.

Aparte vidindas la muzeoj pri plastikaj artoj, etnografio kaj historio; sed ankaŭ la botanika ĝardeno.

Eksteraj ligiloj

greke ruse http://www.vokrugsveta.ru/publishing/vs/archives/?item_id=399 Paĝo sur moderna Aŝgabato greke http://www.editions-harmattan.fr/index.asp?navig=catalogue&obj=livre&no=20654 greke http://www.mekdep.com greke http://www.turkmeniya.info