Jato: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Jatj alinomita al Jato: La formo "jatj" estas neprononcebla. Ne ĉiuj slavaj lingvoj konservis la moligon "tj", pluraj havas la formon "jat". La formo "jato" jam ekzistas en la "Komputada leksikono".
e + glagolica bildo
Linio 1: Linio 1:
[[Dosiero:Jatj.png|framed|<center>'''Jatoj''' en diversaj tiparoj. La du unuaj estas majusklaj, la du lastaj estas minusklaj.</center>]]
[[Dosiero:Jatj.png|framed|<center>'''Jatoj''' en diversaj tiparoj cirilaj. La du unuaj estas majusklaj, la du lastaj estas minusklaj.</center>]]
[[Dosiero:Jatj_kursiva.png|framed|<center>Kursivaj ''jatoj''.</center>]]
[[Dosiero:Jatj_kursiva.png|framed|<center>Kursivaj ''jatoj''.</center>]]
[[Dosiero:Glagolitic Letter Square Yati.svg|eta|120px|right|<center>[[Glagolico|Glagolica]] ''jato'' en la kroata stilo anguleca.</center>]]
'''Jato''' (ruse ''ять'') estas [[Slavono|slavona]] litero, uzita antaŭe en la [[bulgara lingvo]], la [[rusa lingvo]] kaj la [[ukraina lingvo]] . Kvankam ĝi ne estas uzata en nuntempaj lingvoj, ĝi ekzistas en [[Unikodo]] kun kodoj U+0462 Ѣ [[majusklo|majuskla]], U+0463 ѣ [[minusklo|minuskla]] (la nombroj estas deksesumaj). Sed nur malmultaj tiparoj havas ĝiajn signobildojn.

'''Jato''' (ruse ''ять'') estas [[Slavono|slavona]] litero, la 32-a en [[Kirilico]] kaj la 33-a en [[Glagolico]], kiu krome estis uzata antaŭe en la [[bulgara lingvo]], la [[rusa lingvo]] kaj la [[ukraina lingvo]]. Kvankam ĝi ne estas uzata en nuntempaj lingvoj, ĝi ekzistas en [[Unikodo]] kun kodoj U+0462 Ѣ [[majusklo|majuskla]], U+0463 ѣ [[minusklo|minuskla]] (la nombroj estas deksesumaj). Sed ne multaj tiparoj havas ĝiajn signobildojn.


Ĝi estis [[vokalo]], kun prononco meza inter ''i'' kaj ''je''.
Ĝi estis [[vokalo]], kun prononco meza inter ''i'' kaj ''je''.
Linio 9: Linio 11:
Tiuepoke en [[Rusio]] okazis [[Rusia revolucio de 1917|revolucio]], pro kio multaj homoj elmigris el la lando. En ilia menso la reformo de la lingvo asociiĝis kun la revolucio. Ili ŝatis nek la duan, nek pro tio la unuan. Kontraŭkomunista propagando eĉ diris ke bolŝevikoj forigis la literon ĉar ĝi similis al kruco aŭ kirko, sekve estis "tro kristana". Tial la rusaj elmigrintoj plu uzis la literon ekster Rusio ĝis ĉirkaŭ [[1950]].
Tiuepoke en [[Rusio]] okazis [[Rusia revolucio de 1917|revolucio]], pro kio multaj homoj elmigris el la lando. En ilia menso la reformo de la lingvo asociiĝis kun la revolucio. Ili ŝatis nek la duan, nek pro tio la unuan. Kontraŭkomunista propagando eĉ diris ke bolŝevikoj forigis la literon ĉar ĝi similis al kruco aŭ kirko, sekve estis "tro kristana". Tial la rusaj elmigrintoj plu uzis la literon ekster Rusio ĝis ĉirkaŭ [[1950]].


Nun la vorto "jato" estas uzata en la rusa por [[idiomo]]j. "Aĵo estas kun jatoj" signifas ke "Aĵo estas tre malnova".
En la jaroj 1920--1930aj la vorto "jato" estis uzata en la rusa por [[idiomo]]j. "Aĵo estas kun jatoj" signifis ke "Aĵo estas malnova".


[[Kategorio:Cirila alfabeto]]
[[Kategorio:Cirila alfabeto]]

Kiel registrite je 03:33, 1 feb. 2012

Dosiero:Jatj.png
Jatoj en diversaj tiparoj cirilaj. La du unuaj estas majusklaj, la du lastaj estas minusklaj.
Dosiero:Jatj kursiva.png
Kursivaj jatoj.
Glagolica jato en la kroata stilo anguleca.

Jato (ruse ять) estas slavona litero, la 32-a en Kirilico kaj la 33-a en Glagolico, kiu krome estis uzata antaŭe en la bulgara lingvo, la rusa lingvo kaj la ukraina lingvo. Kvankam ĝi ne estas uzata en nuntempaj lingvoj, ĝi ekzistas en Unikodo kun kodoj U+0462 Ѣ majuskla, U+0463 ѣ minuskla (la nombroj estas deksesumaj). Sed ne multaj tiparoj havas ĝiajn signobildojn.

Ĝi estis vokalo, kun prononco meza inter i kaj je.

En la jaro 1917-a estis decidite plisimpligi gramatikon de la rusa lingvo. Kelkaj literoj, inkluzive jaton, estis forigitaj. Realigo de la reformo daŭris kelkajn jarojn, la Rusia Akademio de Sciencoj ĉesis presi jaton en siaj eldonaĵoj nur en la jaro 1924-a.

Tiuepoke en Rusio okazis revolucio, pro kio multaj homoj elmigris el la lando. En ilia menso la reformo de la lingvo asociiĝis kun la revolucio. Ili ŝatis nek la duan, nek pro tio la unuan. Kontraŭkomunista propagando eĉ diris ke bolŝevikoj forigis la literon ĉar ĝi similis al kruco aŭ kirko, sekve estis "tro kristana". Tial la rusaj elmigrintoj plu uzis la literon ekster Rusio ĝis ĉirkaŭ 1950.

En la jaroj 1920--1930aj la vorto "jato" estis uzata en la rusa por idiomoj. "Aĵo estas kun jatoj" signifis ke "Aĵo estas malnova". Ŝablono:LigoLeginda