Grapfrukto: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Taksonomio korektita + kunigo |
KuBOT (diskuto | kontribuoj) e Robot: Removing template: Taksonomio korektita; kosmetikaj ŝanĝoj |
||
| Linio 1: | Linio 1: | ||
{{Taksonomio |
{{Taksonomio |
||
| |
|nomo = Grapfrukto |
||
| |
|dosiero = Pomelos - Grapefruits.jpg |
||
| |
|dosiero larĝo = 240px |
||
| |
|priskribo de dosiero = ''Citrus paradisi'' |
||
| |
|regno = [[Plantoj]] ''Plantae'' |
||
|regno2 = planto |
|||
| |
|divizio = [[Angiospermoj]] ''Magnoliophyta'' |
||
| |
|klaso = [[Dukotiledonaj plantoj|Dukotiledonoj]] ''Magnoliopsida'' |
||
| |
|subklaso = [[Rozedoj]] ''Rosidae'' |
||
| |
|ordo = [[Sapindaloj]] ''Sapindales'' |
||
| |
|familio = [[Rutacoj]] ''Rutaceae'' |
||
| |
|genro = [[Citruso]] ''Citrus'' |
||
| |
|dunomo = ''Citrus paradisi'' |
||
| |
|dunomo aŭtoritato = [[James Macfadyen|Macfad.]], [[1830]] |
||
|vikispecio = |
|||
|komunejo = |
|||
}} |
}} |
||
| Linio 27: | Linio 30: | ||
Estas danĝere uzi la drogon Terfenadine trinkinte grapfruktan sukon. |
Estas danĝere uzi la drogon Terfenadine trinkinte grapfruktan sukon. |
||
==Historio== |
== Historio == |
||
Unu praulo de la grapfrukto estis la Jamaika dolĉa oranĝo (Citrusa sinensis), mem antikva hibrido de Azia deveno. La alia estis la fruktajn pomelo (C. maxima). Unu historio pri la deveno de frukto estas tio, ke iu "Kapitano Shaddock"<ref>A possible identification with an actual Captain Chaddock who traded in the West Indies in the 17th century, was suggested by J. Kumamoto, R. W. Scora, H. W. Lawton and W. A. Clerx, "Mystery of the forbidden fruit: Historical epilogue on the origin of the grapefruit, ''Citrus paradisi'' (Rutaceae)", ''Economic Botany'', '''41'''.1 (January, 1987:97-107).</ref> alportis pomelo semoj al Jamaiko kaj bredis la unua frukto.<ref name="culinaire">[http://findarticles.com/p/articles/mi_m0JAW/is_87/ai_n25336559/ Grapefruit: a fruit with a bit of a complex] in ''Art Culinaire'' (Winter, 2007)</ref> Tamen, ĝi verŝajne devenis kiel natureokazanta hibrida. |
Unu praulo de la grapfrukto estis la Jamaika dolĉa oranĝo (Citrusa sinensis), mem antikva hibrido de Azia deveno. La alia estis la fruktajn pomelo (C. maxima). Unu historio pri la deveno de frukto estas tio, ke iu "Kapitano Shaddock"<ref>A possible identification with an actual Captain Chaddock who traded in the West Indies in the 17th century, was suggested by J. Kumamoto, R. W. Scora, H. W. Lawton and W. A. Clerx, "Mystery of the forbidden fruit: Historical epilogue on the origin of the grapefruit, ''Citrus paradisi'' (Rutaceae)", ''Economic Botany'', '''41'''.1 (January, 1987:97-107).</ref> alportis pomelo semoj al Jamaiko kaj bredis la unua frukto.<ref name="culinaire">[http://findarticles.com/p/articles/mi_m0JAW/is_87/ai_n25336559/ Grapefruit: a fruit with a bit of a complex] in ''Art Culinaire'' (Winter, 2007)</ref> Tamen, ĝi verŝajne devenis kiel natureokazanta hibrida. |
||
==Referencoj== |
== Referencoj == |
||
{{referencoj}} |
{{referencoj}} |
||
Kiel registrite je 03:14, 28 nov. 2012
 | ||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Citrus paradisi
| ||||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||||
| ||||||||||||||
| Citrus paradisi Macfad., 1830 | ||||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||||
La grapfruktujo aŭ paradiza citruso (Citrus paradisi) estas arbeto de la genro citruso estiĝinta en Antiloj sekve de kompleksa hibridado inter pampelmusujo kaj oranĝujo, nun vaste kultivata en Ameriko, la mediteraneaj regionoj kaj Sud-Afriko por ties frukto, la grapfrukto.[1]
La grapfrukto multe similas al pampelmuso (Citrus maxima = Citrus grandis) kaj estas duontropika citrusfrukto. La grapfrukto ekestis el kruciĝo de pampelmuso kun oranĝo (Citrus sinensis). La hodiaŭaj grapfruktspecioj pli kaj pli similas al pampelmuso. Kelkaj konataj specioj estas: Duncan, Foster, Thompson, Ruby Red, Marsh.
La grapfruktujo plejofte altas 5 ĝis 6 m, sed kelkfoje povas atingi alton de 15 m. La folioj estas maldikaj kaj malhelverdaj, kaj fariĝas 15 cm longaj. La floroj estas blankaj. La frukto havas flavan ŝelon kaj diametron de 10 ĝis 15 cm. La sarkokarpo estas flava aŭ roza pulpo dividita en segmentoj.
Ĝis la fino de la 19-a jarcento la grapfrukto estis kultivita kiel dekoracia planto. Nur post tio ankaŭ la manĝado de la frukto laŭmodiĝis.
Grapfruktoj havas reciprokan influon je diversaj drogoj kaj bremsas la efikon de kelkaj enzimoj. Ili ankaŭ estas uzataj en sveltiĝaj dietoj, pro la supozo ke ili favoras la metabolon kaj bruligon de grasoj.
Estas danĝere uzi la drogon Terfenadine trinkinte grapfruktan sukon.
Historio
Unu praulo de la grapfrukto estis la Jamaika dolĉa oranĝo (Citrusa sinensis), mem antikva hibrido de Azia deveno. La alia estis la fruktajn pomelo (C. maxima). Unu historio pri la deveno de frukto estas tio, ke iu "Kapitano Shaddock"[2] alportis pomelo semoj al Jamaiko kaj bredis la unua frukto.[3] Tamen, ĝi verŝajne devenis kiel natureokazanta hibrida.
Referencoj
- ↑ PIV2, p. 405-406.
- ↑ A possible identification with an actual Captain Chaddock who traded in the West Indies in the 17th century, was suggested by J. Kumamoto, R. W. Scora, H. W. Lawton and W. A. Clerx, "Mystery of the forbidden fruit: Historical epilogue on the origin of the grapefruit, Citrus paradisi (Rutaceae)", Economic Botany, 41.1 (January, 1987:97-107).
- ↑ Grapefruit: a fruit with a bit of a complex in Art Culinaire (Winter, 2007)