Ŝ: Malsamoj inter versioj

Ĉapelo ˆ
Â	â
Ấ	ấ
Ầ	ầ
Ẫ	ẫ
Ẩ	ẩ
Ậ	ậ
Ĉ	ĉ
Ḓ	ḓ
Ê	ê
Ế	ế
Ề	ề
Ễ	ễ
Ể	ể
Ệ	ệ
Ḙ	ḙ
Ĝ	ĝ
Ĥ	ĥ
Î	î
Ĵ	ĵ
Ḽ	ḽ
Ṋ	ṋ
Ô	ô
Ố	ố
Ồ	ồ
Ỗ	ỗ
Ổ	ổ
Ộ	ộ
Ŝ	ŝ
Ṱ	ṱ
Û	û
Ṷ	ṷ
Ŵ	ŵ
X̂	x̂
Ŷ	ŷ
Ẑ	ẑ

Browse history interactively

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Kiel registrite je 15:53, 12 dec. 2012

Ŝ ŝ

Ŝ, minuskle ŝ, estas la 23-a litero de la Esperanta alfabeto. Ĝi havas sonon senvoĉan frotan postalveolan (estas senvoĉa frikativa palatalveolaro), kiun IFA-alfabete oni skribas [ʃ]. La nomo de la litero estas "ŝo".

Laŭ la normo ISO 9 (= GOST 7.79 sistemo A) la litero ŝ estas uzata ankaŭ por transdoni latinlitere la cirilan literon Щ. En Esperanto la literon Щ oni plej ofte transdonas per ŝĉ (el la rusa aŭ ukraina) aŭ ŝt (el la bulgara).

Ŝ estas invento de Zamenhof, modifo de S. Ĝi similas la literon š uzatan en kelkaj lingvoj konataj de Zamenhof, sed havas formon propran al Esperanto, kaj tiel "neŭtralan". Laŭ la Fundamento de Esperanto oni povas skribi la duliteraĵon sh anstataŭ la litero ŝ, kiam oni ne povas, pro teknika kialo, uzi la ĝustan literon. La nomo de la signo aldonita al s por transformi ĝin al ŝ estas, en ordinara Esperanto, ĉapelo, sed ĝi povas esti nomata ankaŭ cirkumflekso.

La ĉi-suba listo montras literojn, literduopojn kaj litertriopojn, kiuj reprezentas similan sonon en aliaj lingvoj. La sonoj ne nepre estas tute samaj, sed multaj parolantoj sentas ilin samaj kiel la esperantan [ŝ]. En lingvoj, kies skribo estas neregula el la vidpunkto de parolsonoj, ekz. la angla kaj franca, la listo montras tipan skribmanieron, sed la montritaj literoj aŭ literkombinoj ne nepre ĉiam reprezentas la sonon [ŝ], kaj tiun povas reprezenti ankaŭ aliaj literoj.

sh angle
sh kaj x en latinlitera pinjina skribo de la ĉina
x eŭske kaj katalune
ch france
sch germane
sj nederlande
sc (antaŭ i, e) kaj sci (antaŭ a, o, u) itale
s hungare
s (antaŭ i) kaj sy (antaŭ a, e, o, u) en latinlitera Kunrei-transskribo de la japana
sh en latinlitera Hepburn-transskribo de la japana
sz pole
ch kaj x portugale
š en latinliteraj slavaj lingvoj (krom la pola) kaj en la latva kaj litova
ş turke
ș rumane (iam anstataŭigata per ş)
ш (en la cirila alfabeto)
שׁ (en la hebrea alfabeto)
ش (en la araba alfabeto)

Surogataj skribosistemoj

Kiel surogata skribosistemo, eblas eviti la ĉapelan signon en situacioj kiam uzo de la normala litero ĝ teknike problemas (historie en nacilingvaj tajpiloj aŭ en telegramoj, moderne ekzemple en poŝtelefonaj mesaĝetoj aŭ iuj retpoŝtaj programoj): tradicia helpa kodo en Esperanto estas la h-sistemo, do reprezentigo de la litero per kombino "sh", kvankam en la 20-a jarcento pli kaj pli uziĝis la x-sistemo, do reprezentigo de la litero per kombino "sx" (avantaĝa por aŭtomata anstataŭigo per la vera ĉapelita litero). Aliaj sistemoj malpli ofte uzatas: el ili menciindas la uzo de la kombinoj sˆ kaj s'.

@@ Linio 3: / Linio 3: @@
 '''Ŝ''', [[minusklo|minuskle]] '''ŝ''', estas la 23-a litero de la [[Esperanta alfabeto]]. Ĝi havas sonon ''senvoĉan frotan postalveolan'' (estas ''senvoĉa frikativa palatalveolaro''), kiun [[IFA]]-alfabete oni skribas [ʃ]. La nomo de la litero estas "ŝo".
-Laŭ la normo [[ISO 9]] (= GOST 7.79 sistemo A) la litero ŝ estas uzata ankaŭ por transdoni latinlitere la cilrilan literon [[Щ]]. En Esperanto la literon Щ oni plej ofte transdonas per ŝĉ (el la rusa aŭ ukraina) aŭ ŝt (el la bulgara).
+Laŭ la normo [[ISO 9]] (= GOST 7.79 sistemo A) la litero ŝ estas uzata ankaŭ por transdoni latinlitere la cirilan literon [[Щ]]. En Esperanto la literon Щ oni plej ofte transdonas per ŝĉ (el la rusa aŭ ukraina) aŭ ŝt (el la bulgara).
 Ŝ estas invento de [[L. L. Zamenhof|Zamenhof]], modifo de [[S]]. Ĝi similas la literon š uzatan en kelkaj lingvoj konataj de Zamenhof, sed havas formon propran al Esperanto, kaj tiel "neŭtralan". Laŭ la Fundamento de Esperanto oni povas skribi la duliteraĵon ''sh'' anstataŭ la litero ''ŝ'', kiam oni ne povas, pro teknika kialo, uzi la ĝustan literon. La nomo de la signo aldonita al ''s'' por transformi ĝin al ''ŝ'' estas, en ordinara Esperanto, ''[[ĉapelo]]'', sed ĝi povas esti nomata ankaŭ ''cirkumflekso''.
@@ Linio 27: / Linio 27: @@
 * שׁ (en la [[hebrea alfabeto]])
 * ش (en la [[araba alfabeto]])
+== Surogataj skribosistemoj ==
+Kiel [[surogata skribosistemo]], eblas eviti la [[Ĉapelo (supersigno)|ĉapelan signon]] en situacioj kiam uzo de la normala litero ĝ teknike problemas (historie en nacilingvaj tajpiloj aŭ en telegramoj, moderne ekzemple en poŝtelefonaj mesaĝetoj aŭ iuj retpoŝtaj programoj): tradicia helpa kodo en Esperanto estas la [[h-sistemo]], do reprezentigo de la litero per kombino "sh", kvankam en la 20-a jarcento pli kaj pli uziĝis la [[x-sistemo]], do reprezentigo de la litero per kombino "sx" (avantaĝa por aŭtomata anstataŭigo per la vera ĉapelita litero). Aliaj sistemoj malpli ofte uzatas: el ili menciindas la uzo de la kombinoj sˆ kaj s'.
 {{Latina alfabeto}}