Tetrapodoj: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [nekontrolita versio] |
ZéroBot (diskuto | kontribuoj) e r2.7.1) (robota aldono de: sr:Tetrapod |
Neniu resumo de redakto |
||
| Linio 9: | Linio 9: | ||
|filumo = [[Ĥorduloj]] ''Chordata'' |
|filumo = [[Ĥorduloj]] ''Chordata'' |
||
|subfilumo = [[Vertebruloj]] ''Vertebrata'' |
|subfilumo = [[Vertebruloj]] ''Vertebrata'' |
||
|infrafilumo = [[Makzelulo]]j ''Gnathostomata'' |
|||
|senranga klaso = [[Sarkopterigo]]j ''Sarcopterygii'' |
|senranga klaso = [[Sarkopterigo]]j ''Sarcopterygii'' |
||
|superklaso = '''Tetrapodoj''' '''''Tetrapoda''''' |
|superklaso = '''Tetrapodoj''' '''''Tetrapoda''''' |
||
| Linio 16: | Linio 17: | ||
}} |
}} |
||
'''Tetrapodoj''' estas [[klado]] de animaloj kiuj inkluzivas la terajn vertebrulojn kiel [[amfibioj]]n, [[reptilioj]]n kaj la [[mamuloj]]n. Laŭlitere tetrapodoj signifas 'kvarpiedulojn'. Ne ĉiuj anoj de ĉi tiu klado havas efektive kvar piedojn. Ekzemple, [[serpento]]j havas neniujn kaj [[birdoj]] havas nur du, do por eviti la konfuzon ni uzas la vorton bazitan je la internacia "tetrapoda". |
'''Tetrapodoj''' ('''Tetrapoda''') estas [[klado]] de animaloj kiuj inkluzivas la terajn vertebrulojn kiel [[amfibioj]]n, [[reptilioj]]n kaj la [[mamuloj]]n. Laŭlitere tetrapodoj signifas 'kvarpiedulojn'. Ne ĉiuj anoj de ĉi tiu klado havas efektive kvar piedojn. Ekzemple, [[serpento]]j havas neniujn kaj [[birdoj]] havas nur du, do por eviti la konfuzon ni uzas la vorton bazitan je la internacia "tetrapoda". |
||
== |
==Sistematiko== |
||
La superclaso '''Tetrapoda''' enhavas kvin klasojn: |
|||
| ⚫ | |||
* [[Amfibio]]j ''Amphibia'' |
|||
* [[Reptilio]]j ''Reptilia'' |
|||
* [[Birda klaso|Birdoj]] ''Aves'' |
|||
* [[Synapsida|Sinapsidoj]] ''Synapsida'' |
|||
* [[Mamulo]]j ''Mammalia''. |
|||
Entute la biodiverseco de tetrapodoj (aŭ almenaŭ, tiu de la amfibia branĉo) kreskis eksponenciale dum la tempo: de sola amfibia grupo iam en la Devonio al multaj miloj da specioj hodiaŭ. Tamen, ke diversificación procezo estis interrompita almenaŭ kelkajn fojojn por grandaj biologiaj krizoj, kiel la Permia-Triasa formortado, kiu tuŝis almenaŭ amniotes. |
|||
La ĝenerala komponado de biodiverseco estis peladata ĉefe por amfibioj en la Devonio kaj la Karbonio, regita de sinapsidoj en la Permio kaj la Triaso, poste (en la Ĵurasio kaj la Kretaceo) regita de reptilioj kaj pligrandigita de la eksploda kresko de birdoj kaj mamuloj en la Kenozoiko. La kresko de biodiverseco sekvis la plimultiĝon de la numero de niĉoj okupitaj per tetrapodoj. La unuaj tetrapodoj vivis en akvoplenaj habitatoj kaj nutris ĉefe fiŝojn. Hodiaŭ, la tero subtenas grandan diversecon de tetrapodoj kiuj loĝas en multaj habitatoj kaj uzas diversajn dietojn. |
|||
==Kladogramo== |
|||
| ⚫ | |||
| label1=Tetrapoda |
| label1=Tetrapoda |
||
| 1={{Klado |
| 1={{Klado |
||
| Linio 78: | Linio 92: | ||
| 2={{Klado |
| 2={{Klado |
||
|1= [[Diadectomorpha]] [[Formorto|†]] |
|1= [[Diadectomorpha]] [[Formorto|†]] |
||
|2= [[Amniota]] ([[ |
|2= [[Amniota]] ([[Reptilio|reptilioj]], [[Birda klaso|birdoj]], [[Synapsida|sinapsidoj]], [[Mamulo|mamuloj]]) |
||
}} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} |
}} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} }} |
||
Kiel registrite je 00:04, 7 jan. 2013
 | ||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Troveblo de fosilioj: = Malfrua Devonio ĝis ĉi-epoko | ||||||||||||
.jpg) | ||||||||||||
| Biologia klasado | ||||||||||||
| ||||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||||
Tetrapodoj (Tetrapoda) estas klado de animaloj kiuj inkluzivas la terajn vertebrulojn kiel amfibiojn, reptiliojn kaj la mamulojn. Laŭlitere tetrapodoj signifas 'kvarpiedulojn'. Ne ĉiuj anoj de ĉi tiu klado havas efektive kvar piedojn. Ekzemple, serpentoj havas neniujn kaj birdoj havas nur du, do por eviti la konfuzon ni uzas la vorton bazitan je la internacia "tetrapoda".
Sistematiko
La superclaso Tetrapoda enhavas kvin klasojn:
- Amfibioj Amphibia
- Reptilioj Reptilia
- Birdoj Aves
- Sinapsidoj Synapsida
- Mamuloj Mammalia.
Entute la biodiverseco de tetrapodoj (aŭ almenaŭ, tiu de la amfibia branĉo) kreskis eksponenciale dum la tempo: de sola amfibia grupo iam en la Devonio al multaj miloj da specioj hodiaŭ. Tamen, ke diversificación procezo estis interrompita almenaŭ kelkajn fojojn por grandaj biologiaj krizoj, kiel la Permia-Triasa formortado, kiu tuŝis almenaŭ amniotes.
La ĝenerala komponado de biodiverseco estis peladata ĉefe por amfibioj en la Devonio kaj la Karbonio, regita de sinapsidoj en la Permio kaj la Triaso, poste (en la Ĵurasio kaj la Kretaceo) regita de reptilioj kaj pligrandigita de la eksploda kresko de birdoj kaj mamuloj en la Kenozoiko. La kresko de biodiverseco sekvis la plimultiĝon de la numero de niĉoj okupitaj per tetrapodoj. La unuaj tetrapodoj vivis en akvoplenaj habitatoj kaj nutris ĉefe fiŝojn. Hodiaŭ, la tero subtenas grandan diversecon de tetrapodoj kiuj loĝas en multaj habitatoj kaj uzas diversajn dietojn.
Kladogramo
| Tetrapoda |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||