Jukatano: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 55 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q130978)
Linio 15: Linio 15:


[[Kategorio:Duoninsuloj en Meksiko]]
[[Kategorio:Duoninsuloj en Meksiko]]

[[af:Yucatan]]
[[ar:شبه جزيرة يوكاتان]]
[[be:Паўвостраў Юкатан]]
[[be-x-old:Юкатан]]
[[bg:Юкатан]]
[[br:Ledenez Yucatán]]
[[bs:Yucatan (poluostrvo)]]
[[ca:Península de Yucatán]]
[[cs:Yucatán]]
[[cy:Penrhyn Yucatán]]
[[da:Yucatán-halvøen]]
[[de:Yucatán (Halbinsel)]]
[[en:Yucatán Peninsula]]
[[es:Península de Yucatán]]
[[et:Yucatáni poolsaar]]
[[eu:Yucatán penintsula]]
[[fa:شبه‌جزیره یوکاتان]]
[[fi:Jukatanin niemimaa]]
[[fr:Péninsule du Yucatán]]
[[gl:Península de Iucatán]]
[[he:חצי האי יוקטן]]
[[hr:Yucatán]]
[[hu:Yucatán-félsziget]]
[[id:Semenanjung Yukatan]]
[[io:Yukatan-peninsulo]]
[[it:Penisola dello Yucatán]]
[[ja:ユカタン半島]]
[[ka:იუკატანის ნახევარკუნძული]]
[[kk:Юкатан Түбегі]]
[[ko:유카탄 반도]]
[[lt:Jukatano pusiasalis]]
[[lv:Jukatanas pussala]]
[[mn:Юкатаны хойг]]
[[mr:युकातान द्वीपकल्प]]
[[nah:Tlālyacatl Yucatān]]
[[nl:Yucatán (schiereiland)]]
[[nn:Yucatánhalvøya]]
[[no:Yucatán]]
[[oc:Peninsula de Yucatan]]
[[pl:Jukatan (półwysep)]]
[[pt:Península de Iucatã]]
[[qu:Yukatan yaqa wat'a]]
[[ro:Peninsula Yucatán]]
[[ru:Юкатан]]
[[sh:Yucatán]]
[[simple:Yucatán Peninsula]]
[[sk:Yucatánsky polostrov]]
[[sr:Јукатан]]
[[sv:Yucatánhalvön]]
[[ta:யுகடான் தீபகற்பம்]]
[[tr:Yucatán Yarımadası]]
[[uk:Юкатан (півострів)]]
[[ur:جزیرہ نما یوکاتان]]
[[vi:Bán đảo Yucatán]]
[[zh:尤卡坦半岛]]

Kiel registrite je 19:23, 8 mar. 2013

Jukatano estas duoninsulo en Centra Ameriko, kiu etendiĝas en Atlantikon. Ĝi formas la sudan randon de la Meksika Golfo.

Ĝi ampleksas la teritoriojn de la meksikaj provincoj Campeche, Quintana Roo kaj Jukatanio, de Belizo kaj de nord-orienta Gvatemalo. Ĉe ĝia bazo situas la meksika subŝtato Tabasco.

Historio

En ekster la nordokcidento de la duoninsulo Yucatán enbatiĝis antaŭ ĉ. 65 milionojn da jaroj granda meteorito, kio grandan parton de la Tero dezertigis kaj kaŭzis la formorton de dinosaŭroj.

De la 4-a ĝis la 10- jc, Jukatano estis centro de la indiĝena maja-kulturo, kiu postlasi multajn arkeologie gravajn lokojn. La plej konataj estas Chichén Itzá, Ŭmal, Tulúm kaj Edzná.

La hispanoj Francisco Hernández de Córdova kaj Juan de Grijalva atingis inter 1517 kaj 1518 unuafoje la marbordon de Jukatano. La duoninsulon konkeris en 1527 Francisco de Montejo.

Dum ribelo de la centra registraro en 1847, la grandbienuloj faris la pekon, ke ili armilizis la majaojn, kiuj tuj ekatakis la subpremulojn kaj la meksikan centran registaron. Tiel komenciĝis la Kasta milito, kiu daŭris ĝis 1901.