Klasika normo (okcitana lingvo): Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
ZéroBot (diskuto | kontribuoj) e r2.7.1) (robota aldono de: pt:Norma clássica do occitano |
Addbot (diskuto | kontribuoj) e Roboto: Forigo de 7 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q2636606) |
||
| Linio 86: | Linio 86: | ||
[[Kategorio:Okcitana lingvo]] |
[[Kategorio:Okcitana lingvo]] |
||
[[ca:Norma clàssica de l'occità]] |
|||
[[es:Norma clásica del occitano]] |
|||
[[fr:Norme classique de l'occitan]] |
|||
[[it:Norma classica]] |
|||
[[ja:古典式つづり (オック語)]] |
|||
[[oc:Nòrma classica]] |
|||
[[pt:Norma clássica do occitano]] |
|||
Nuna versio ekde 01:05, 23 mar. 2013
La klasika normo (nòrma classica, en la okcitana) estas lingva normo kiu fiksas la regulojn por skribi kaj elparoli la okcitanan lingvon. Tiu normo, kiu baziĝas sur la jar-mila tradicio, konkuras kun aliaj normoj malpli uzataj: (mistrala normo, bonauda normo, normo de l'Escòla dau Pò).
Konsisto[redakti | redakti fonton]
La klasika normo konsistas el du kampoj:
- La skrib-normo aŭ ortografio, kiu fiksas la regulojn por skribi sonojn.
- La parol-normo, kiu fiksas la rekomenditan manieron paroli la okcitanan.
Disvolviĝo[redakti | redakti fonton]
Kvankam la klasika skrib-normo naskiĝis iom antaŭ la jaro 1000 (per la unuaj dokumentoj skribitaj en la okcitana), la klasika normo disvolviĝis je tri etapoj ekde 1935:
- Aperis la jaron 1935 en la libro Gramatica occitana segon los parlars lengadocians[1] far Loís Alibèrt.
- Daŭre disvolviĝis per la laboro de la Institut d'Estudis Occitans (IEO) ekde 1945, kiu okupiĝis adapti ĝin al la ceteraj okcitanaj dialektoj.
- Aldonendas la verkoj far Pèire Bèc kaj Robèrt Lafont ekde 1950, kiuj kontribuis precizigi la aplikadon de la normo al ĉiuj dialektoj.
- Ekde 1996 la Conselh de la Lenga Occitana[2] (CLO) kontrolas ĝian disvolviĝon.
La klasika normo disvastiĝis ĉefe post la dua duono de la 20-a jarcento anstataŭante la mistralan normon. Hodiaŭ la klasika normo estas normale uzata ĉe la tuta Okcitanio. Tamen, ekzistas ankoraŭ kelkaj zonoj, kie konkurencaj normoj ne malaperis:
- En la provenca dialekto kaj la nica sub-dialekto estas konkurenco inter la klasika normo kaj la mistrala normo.
- En la Okcitanaj Valoj estas konkurenco inter la klasika normo kaj la normo de l'Escòla dau Pò.
- En la aŭvernja dialekto estas konkurenco inter la klasika normo kaj la bonauda normo.
Komparo[redakti | redakti fonton]
| Komparo inter la kvar normoj ekzistantaj pri la okcitana: tipaj grafemoj | |||
|---|---|---|---|
| Klasika normo | Mistrala normo | Bonauda normo | Normo de l'Escòla dau Pò |
| -a fina | -o (-a, -e) | -à | -o (-a) |
| ò | o | o | o |
| o, ó | ou | ou | ou |
| uè, ue | ue, iue | eu (ue) | ue (ö) |
| lh | i/h (lh) | lh | lh |
| nh | gn | nh | nh |
| s, ss c(e), c(i), ç |
s, ss c(e), c(i), ç |
s, ss | s |
| z s intervokala |
z s intervokala |
z | z |
| à è ò á é í ó ú |
à è ò ì ù é óu |
à è eù où é â ê î û |
à è ò ì ù où é |
| Oni skribas ĉiujn finajn konsonantojn ne elparolatajn. | Oni skribas kelkajn finajn konsonantojn ne elparolatajn. | Oni skribas kelkajn finajn konsonantojn ne elparolatajn. | Oni ne skribas finajn konsonantojn ne elparolatajn. |