Stelo (monunuo)

Por samtitolaj artikoloj vidu la paĝojn Stelo, Stelo (figuro) kaj STELO.

En la Esperanto-kulturo, la stelo estas la nomo de du internacia monunuoj, unu historio kaj unu nuntempe uzata en kelkaj brazilaj kaj eŭropaj junularaj Esperanto-renkontiĝoj.

Historio

Historie, la monunuo stelo ekuziĝis ĉe kunvenoj de la Universala Ligo. Ĝi estis kreita en 1942 kaj uzata en esperantaj medioj dum kelkaj jardekoj. En 1959 UL decidis aperigi metalan version de la stelo por festadi tiun jubilean jaron de Esperanto. La unuaj aperis je la 28-a de junio, 1960, faritaj ĉe la Nederlanda Ŝtata Monfarejo.

Teorie 1 stelo estis prezegala al 1 kg da pano, sed praktike ĝia valoro estis ligita al la valoro de la nederlanda guldeno (NLG). Tiutempe 1 stelo egalvaloris al NLG 0,25. En 1960 estis faritaj moneroj de 1 stelo (farita el bronzo), 5 steloj (el latuno) kaj 10 steloj (el kupronikelo).

En 1965, aldoniĝis la 25-stela monero el arĝento. Ĝi estis farita en 1965 laŭ mendo de la Universala Ligo, kaj estis stampita de Holy Freres monfarejo en Svisujo. Ili estis arĝentaj po 0,900 procentoj.

Dum longa periodo oni fiksadis la prezojn de diversaj Esperanto-servoj kaj -varoj stele, sed tra la jaroj ĝi malrapide neuziĝis.

Je la oficiala fermo de l' Universala Ligo en la 1990-aj jaroj, la restintaj stelo-moneroj estis transdonataj al Universala Esperanto-Asocio. Oni povas aĉeti ilin ĉe la UEA-libroservo, kiel memoraĵojn.

En la moderna videokurso de Esperanto, "Pasporto al la tuta mondo", oni uzas stelojn kiel monunuon en la fikcia mondo de la rolantoj.

Kupono	Moneroj (1; 5; 10 steloj) : bildflanko

Nunaj Steloj

La nunaj steloj estas faritaj el plasto, ili estas uzataj en kelkaj rekontiĝoj, ĉefe inter junuloj. La monunuo estas prizorgata de Stelaro, kiu kalkulas la kurzojn, gardas la stokon, kaj malfermas filiojn en diversaj E-renkontiĝoj. Nuntempe ekzistas steloj de 1★, 3★ kaj 10★.

Nunaj Steloj
Bildo		Valoro	Priskribo
Bildflanko	Valorflanko
		1★	En la bildflanko de la monero aperas gufo, tio estas, ĉar tiu ĉi monero kutime havas la valoron de unu teo en la gufujo.
		3★	En la bildflanko de la monero aperas Papago, tio estas, ĉar tiu ĉi monero estas pli ofte uzata por aĉeti manĝaĵojn, kaj tiuj kiuj manĝas ofte multe parolas, kiel papago.
		10★	En la bildflanko de la monero aperas krokodilo, tio estas, ĉar tiu ĉi monero estas la plej uzata en la drinkejo, do post iom da tempo oni "ekkrokodilas"

Kurzoj

La nunaj kurzoj de Steloj (24-a de septembro 2013) estas:

STL	EUR	BRL	PLN	HUF	ARS	DKN	BTC
Stelo	Eŭro	Brazila realo	Pola zloto	Hungara forinto	Argentina peso	Dana krono	Bitmono
Unu monunuo valoras tiun kvanton da steloj	4,254	1,366	0,993	0,01416	0,569	0,570	437,12
Unu stelo valoras tiun kvanton da monunuo	0,235	0,732	1,007	70,63	1,756	1,753	0,002288

Vidu ankaŭ

• Universala Ligo kun detala priskribo de ties historio kaj de tiu de Stelo
• nl:Stelo, ampleksa artikolo laŭ nederlandlingva traduko de artikolo de Lawrence Mee

Eksteraj ligiloj

• Alternative Currencies: Universala Ligo kun bildoj de la kuponoj kaj moneroj sur la paĝaro de The Unrecognised States Numismatic Society (Societo de Numismatiko de Neagnoskitaj Ŝtatoj)

Referencoj

• La stelo de Lawrence Mee.
• La Stelo : Morto de ekonomia iniaciato - eseo pri la stelo de Lawrence Mee eldonita en "La Merkato", gazeto de IKEF (esperante)
  • nederlanda traduko: DE STABIELE MUNTEENHEID VAN DE ESPERANTISTEN: DE STELO (La stabila monunuo de la esperantistoj : la stelo) de Lawrence Mee, el Jaarboek 2000 van het Europees Genootschap voor Munt- en Penningkunde
• "Esperanto and the Dream of a World Currency" angle