Montaraj herbejoj kaj arbustaroj: Malsamoj inter versioj

Biomoj
Tersupraĵaj biomoj
	Tundro
	Tajgo
	Montaraj herbejoj kaj arbustaroj
	Mezvarmaj koniferarbaroj
	Tropikaj kaj subtropikaj koniferarbaroj
	Mezvarmaj foliaj kaj miksaj arbaroj
	Mediteraneaj arbaroj, duonarbaroj kaj arbustaroj
	Tropikaj kaj subtropikaj humidaj foliarbaroj
	Tropikaj kaj subtropikaj sekaj foliarbaroj
	Mezvarmaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj
	Tropikaj kaj subtropikaj herbejoj, savanoj kaj arbedaroj
	Dezertoj kaj kserofitaroj
	Inunditaj herbejoj kaj savanoj
	Ĉeriveraj areoj
	Malsekejo
	Akvaj biomoj
	Lageto
	Marbordo
	Mangrovo
	Algarbaroj
	Koralrifoj
	Neritika zono
	Kontinenta plataĵo
	Pelaga zono
	Benta zono
	Varmaj fontoj
	Malvarmaj submarfontoj
	Aliaj biomoj
	Enroka biomo
	Ĉi tiu kesto: vidi • diskuti • redakti

Browse history interactively

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Kiel registrite je 12:24, 9 nov. 2013

Humida paramo, naturrezervejo Cayambe Coca, Napo, Ekvadoro.

La montaraj herbejoj kaj arbustaroj estas biomo difinita far la Monda Natur-Fonduso (WWF). La biomo inkluzivas alt-altitudajn (montarajn, subaltmontarajn, kaj altmontarajn) herbejojn kaj arbustarojn tra la mondo.

La montaraj herbejoj kaj arbustaroj situantaj super la arbolimo kutime estas konataj kiel alt-montaraj tundroj, kaj troviĝas en montaraj regionoj tra la mondo. Kriplaj subaltmontaraj arbaroj estas konataj kiel kriplarbaroj, kaj troviĝas ĵus sub la arbolimo, kie malmildaj, ventaj cirkonstancoj kaj malriĉaj grundoj kreas nanajn kaj tordigitajn arbarojn de malrapide kreskantaj arboj.

La montaraj herbejoj kaj arbustaroj, precipe en subtropikaj kaj tropikaj regionoj, ofte disvolviĝis kiel virtualaj insuloj, disigitaj de aliaj montaraj regionoj per pli varmaj, malpli altaj regionoj, kaj multfoje gastigas multajn diferencajn endemiajn plantojn kiuj disvolviĝis reagante sur malvarma, humida klimato kaj abunda sun lumo. Karakterizaj plantoj de tiuj vivmedioj prezentas adaptiĝojn kiel rozetajn strukturojn, vaksajn supraĵojn, kaj foliojn kun multaj triĥomoj (plantharoj).

Unika karakterizo de multaj humidaj tropikaj montaraj regionoj estas la ĉeesto de gigant-rozetaj plantoj por varieco de plantofamiloj, kiel lobelio (Lobelia) (afrotropiso), Puya (neotropiso), Cyathea (Novgvineo), kaj Argyroxiphium (Havajo).

La plej vastaj montaraj herbejoj kaj arbustaroj konstituas la neotropisajn paramojn de la Andoj. Tiu ĉi tipo de biomo ankaŭ troviĝas en la montaroj de orienta kaj sudorienta Afriko, Monto Kinabalu en Borneo, la plej altaj altitudoj de Okcidentaj Ghatoj en suda Hindujo kaj en la Centraj Altaĵaroj de Novgvineo.

Kie la cirkonstancoj estas pli sekaj, oni trovas montarajn herbejojn, savanojn, kaj duonarbarojn, kiel Etiopajn Altaĵojn, kaj montarajn stepojn, kiel la stepojn de Tibeta Altebenaĵo.

Ekoregionoj

Aŭstralaziaj montaraj herbejoj kaj arbustaroj
AA1001 Aŭstrali-alpaj montaraj herbejoj	Aŭstralio
AA1002 Centra-montaraj subaltmontaraj herbejoj	Aŭstralio
AA1003 Montaraj herbejoj de South Island	Nov-Zelando

Afrotropisaj montaraj herbejoj kaj arbustaroj
AT1002 Angol-eskarpaj savano kaj duonarbaroj	Angolo
AT1004 Drakensbergaj montaraj herbejoj, duonarbaroj kaj arbaroj	Lesoto, Svazilando, Sud-Afriko
AT1008 Etiopaj montaraj arbustetaroj	Etiopio
AT1010 Jos-altebenaĵa arbara-herbeja mozaiko	Niĝerio
AT1012 Maputalandaj-pondolandaj arbustaroj kaj veprejoj	Sud-Afriko
AT1013 Ruvenzoriaj-virungaj montaraj arbustetaroj	Demokratia Respubliko Kongo, Ruando, Ugando

Neotropisaj montaraj herbejoj kaj arbustaroj
NT1001 Centr-andaj sekaj punaoj	Argentino, Bolivio, Ĉilio
NT1002 Centr-andaj punaoj	Argentino, Bolivio, Peruo
NT1003 Centr-andaj humidaj punaoj	Bolivio, Peruo
NT1004 Centr-andaj paramoj	Ekvadoro, Peruo
NT1009 Zakatonalo	Meksiko

Orientalisaj montaraj herbejoj kaj arbustaroj
IM1001 Kinabalu-montaj alpaj herbejoj	Malajzio (Sabaho)

Palearktisaj montaraj herbejoj kaj arbustaroj
PA1006 Alpa stepo de Karakorumo kaj okcidenta Tibeta Altebenaĵo	Afganio, Barato, Ĉinio, Pakistano
PA1008 Kopetdagaj duonarbaroj kaj arbarstepo	Irano, Turkmenio
PA1010 Alt-atlasa junipera stepo	Maroko
PA1012 Nordokcident-himalajaj alpaj arbustaroj kaj herbejoj	Afganio, Barato, Ĉinio, Pakistano
PA1013 Ordos-altebenaĵa stepo	Ĉinio
PA1014 Pamir-alpaj dezerto kaj tundro	Afganio, Ĉinio, Kirgizio, Taĝikio
PA1015 Ĉilianaj subalpaj herbejoj	Ĉinio
PA1016 Sajanaj alpaj herbejoj kaj tundro	Mongolio, Rusio
PA1017 Sudorient-tibetaj arbustaroj kaj herbejoj	Ĉinio
PA1018 Sulajmanaj alpaj herbejoj	Afganio, Pakistano
PA1019 Tjanŝanaj montaraj stepo kaj herbejoj	Ĉinio, Kazaĥio, Kirgizio
PA1020 Tibet-altebenaĵaj alpaj arbustaroj kaj herbejoj	Ĉinio
PA1021 Okcident-himalajaj altpaj arbustaroj kaj herbejoj	Barato, Nepalo
PA1022 Jarlung-Zamba arida stepo	Ĉinio

Eksteraj ligiloj

Portalo pri Biologio

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
 {{Biomoj}}
+[[Dosiero:Oyacachi.JPG|eta|220px|Humida paramo, naturrezervejo Cayambe Coca, [[Napo (Ekvadoro)|Napo]], Ekvadoro.]]
-'''Montaraj herbejoj kaj arbustaroj''' estas [[biomo]] difinita far la [[Monda Natur-Fonduso]] (WWF). La biomo inkluzivas alt-altitudajn (montarajn, subaltmontarajn, kaj altmontarajn) [[herbejo]]jn kaj [[arbustaro]]jn tra la mondo.
+La '''montaraj herbejoj kaj arbustaroj''' estas [[biomo]] difinita far la [[Monda Natur-Fonduso]] (WWF). La biomo inkluzivas alt-altitudajn (montarajn, subaltmontarajn, kaj altmontarajn) [[herbejo]]jn kaj [[arbustaro]]jn tra la mondo.
-Montaraj herbejoj kaj arbustaroj situante super la [[arbolimo]] kutime estas konataj kiel alt-montaraj [[tundro]]j, kaj troviĝas en montaraj regionoj tra la mondo. Kriplaj subaltmontaraj arbaroj estas konataj kiel [[Kriplarbo|kriplarbaroj]], kaj troviĝas ĵus sub la arbolimo, kie malmildaj, [[Vento|ventaj]] cirkonstancoj kaj malriĉaj [[grundo]]j kreas nanajn kaj tordigitajn [[arbaro]]jn de malrapide kreskantaj arboj.
+La montaraj herbejoj kaj arbustaroj situantaj super la [[arbolimo]] kutime estas konataj kiel alt-montaraj [[tundro]]j, kaj troviĝas en montaraj regionoj tra la mondo. Kriplaj subaltmontaraj arbaroj estas konataj kiel [[Kriplarbo|kriplarbaroj]], kaj troviĝas ĵus sub la arbolimo, kie malmildaj, [[Vento|ventaj]] cirkonstancoj kaj malriĉaj [[grundo]]j kreas nanajn kaj tordigitajn [[arbaro]]jn de malrapide kreskantaj arboj.
-Montaraj herbejoj kaj arbustaroj, precipe en subtropikaj kaj tropikaj regionoj, ofte disvolviĝis kiel virtualaj [[insulo]]j, disigitaj de aliaj montaraj regionoj per pli varmaj, malpli altaj regionoj, kaj multfoje gastigas multajn diferencajn [[Endemio|endemiajn]] [[planto]]jn kiuj disvolviĝis reagante sur malvarma, humida [[klimato]] kaj
+La montaraj herbejoj kaj arbustaroj, precipe en subtropikaj kaj tropikaj regionoj, ofte disvolviĝis kiel virtualaj [[insulo]]j, disigitaj de aliaj montaraj regionoj per pli varmaj, malpli altaj regionoj, kaj multfoje gastigas multajn diferencajn [[Endemio|endemiajn]] [[planto]]jn kiuj disvolviĝis reagante sur malvarma, humida [[klimato]] kaj
 abunda [[Suno|sun]][[lumo]]. Karakterizaj plantoj de tiuj vivmedioj prezentas adaptiĝojn kiel [[Rozeto|rozetajn]] [[strukturo]]jn, [[Vakso|vaksajn]] supraĵojn, kaj [[folio]]jn kun multaj  [[triĥomo]]j (plantharoj).
 Unika karakterizo de multaj humidaj tropikaj montaraj regionoj estas la ĉeesto de gigant-rozetaj plantoj por varieco de plantofamiloj, kiel lobelio  (''Lobelia'')  ([[afrotropiso]]), ''Puya'' ([[neotropiso]]), ''Cyathea'' ([[Novgvineo]]), kaj ''Argyroxiphium'' ([[Havajo]]).
-[[Dosiero:Oyacachi.JPG|eta|220px|left|Humida paramo, naturrezervejo Cayambe Coca, [[Napo (Ekvadoro)|Napo]], Ekvadoro.]]
-La plej vastaj Montaraj herbejoj kaj arbustaroj konstituas la neotropikajn [[paramo]]jn de la [[Andoj]]. Tiu ĉi tipo de [[biomo]] ankaŭ troviĝas en la montaroj de orienta kaj sudorienta [[Afriko]], Monto Kinabalu en [[Borneo]], la plej altaj altitudoj de [[Okcidentaj Ghatoj]] en suda [[Hindujo]] kaj en la Centraj Altaĵaroj de Novgvineo.
+La plej vastaj montaraj herbejoj kaj arbustaroj konstituas la neotropisajn [[paramo]]jn de la [[Andoj]]. Tiu ĉi tipo de [[biomo]] ankaŭ troviĝas en la montaroj de orienta kaj sudorienta [[Afriko]], Monto Kinabalu en [[Borneo]], la plej altaj altitudoj de [[Okcidentaj Ghatoj]] en suda [[Hindujo]] kaj en la Centraj Altaĵaroj de Novgvineo.
 Kie la cirkonstancoj estas pli sekaj, oni trovas montarajn herbejojn, savanojn, kaj [[duonarbaro]]jn, kiel [[Etiopaj Altaĵoj|Etiopajn Altaĵojn]], kaj montarajn stepojn, kiel la stepojn de [[Tibeta Altebenaĵo]].
-== Ekoregionoj el la Montaraj herbejoj kaj arbustaroj ==
+== Ekoregionoj==
+{{Aŭstralaziaj montaraj herbejoj kaj arbustaroj}}
-* [[Alt-atlasa junipera stepo]] ([[Maroko]])
+{{Afrotropisaj montaraj herbejoj kaj arbustaroj}}
-* [[Centr-andaj paramoj]] ([[Ekvadoro]], [[Peruo]])
-* [[Drakensbergaj montaraj herbejoj, duonarbaroj kaj arbaroj]] ([[Sud-Afriko]], [[Lesoto]], [[Svazilando]])
+{{Neotropisaj montaraj herbejoj kaj arbustaroj}}
-* [[Etiopaj montaraj arbustetaroj]]
+{{Orientalisaj montaraj herbejoj kaj arbustaroj}}
+{{Palearktisaj montaraj herbejoj kaj arbustaroj}}
-* [[Jos-altebenaĵa arbara-herbeja mozaiko]] ([[Niĝerio]])
-* [[Nordokcident-himalajaj altmontaraj arbustaroj kaj herbejoj]] ([[Afganujo]], [[Barato]], [[Ĉinujo]], [[Pakistano]])
-* Paramo de Merida Montaro ([[Venezuelo]])
-* Paramo de Nordaj Andoj ([[Kolombio]], Ekvadoro)
-* Paramo de Santa Marta (Kolombio)
-* Paramo de Talamanca  ([[Kostariko]], [[Panamo]])
-== Vidu ankaŭ ==
 ==Eksteraj ligiloj==
 {{Portalo Biologio}}