Kljazma: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Dima41 (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Dima41 (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 1: | Linio 1: | ||
{{Alinomigu|Klazjma}} |
{{Alinomigu|Klazjma}} |
||
{{Ne finita}} |
|||
{{redaktas|redaktanto=Dima41|komenco=19-a de novembro|fino=26-a de novembro|daŭro=unu semajno}} |
{{redaktas|redaktanto=Dima41|komenco=19-a de novembro|fino=26-a de novembro|daŭro=unu semajno}} |
||
Linio 68: | Linio 67: | ||
<!-- *** Dimensioj *** --> |
<!-- *** Dimensioj *** --> |
||
| longo = 686 |
| longo = 686 |
||
| larĝo = |
| larĝo = |
||
| profundo = |
| profundo = |
||
| akvokolektejo = 42500 |
| akvokolektejo = 42500 |
||
Linio 93: | Linio 92: | ||
== Deveno de la nomo == |
== Deveno de la nomo == |
||
La nomo Klazjma (''Клязьма'') en 12-14-aj jarcentoj kelkfoje estas menciata kiel Klazma (''Клязма''). Verŝajne, la nomo devenas de iu antikva [[Finn-ugra lingvaro|finn-ugra]] nomo en iu nekonata formortinta lingvo, poste akceptita de [[Slava lingvaro|slavoj]]<ref>"По рекам Московии", Александр Бобров.</ref>. |
La nomo Klazjma (''Клязьма'') en 12-14-aj jarcentoj kelkfoje estas menciata kiel Klazma (''Клязма''). Verŝajne, la nomo devenas de iu antikva [[Finn-ugra lingvaro|finn-ugra]] nomo en iu nekonata formortinta lingvo, poste akceptita de [[Slava lingvaro|slavoj]]<ref>"По рекам Московии", Александр Бобров. (ruse)</ref>. |
||
=== Esperantigo de la nomo === |
=== Esperantigo de la nomo === |
||
Linio 99: | Linio 98: | ||
Rivero Klazjma fontas sur [[Klin-Dmitrova altaĵo]] proksime al lago [[Seneĵ (lago)|Seneĵ]]. Dekomence ĝi fluas de nord-okcidento al sud-oriento, turnas sin apud Ĥimki kaj poste ĝis la fino fluas (ĝererale) orienten preter multaj urboj, situantaj ĉe la vojo inter Moskvo kaj [[Niĵnij Novgorod]], tra [[Meŝĉora malaltebenaĵo]] ({{lang-ru|Мещёрская низменность}}). Ĝi fluas plejparte en [[Moskva provinco]] kaj [[Vladimira provinco]] (ankaŭ ĝi fluas iomete en Ivanova provinco) kaj alfluas al [[Okao]] ĉe la limo de [[Vladimira provinco|Vladimira]] kaj [[Niĵnij-Novgoroda provinco|Niĵnij-Novgoroda]] provincoj. |
Rivero Klazjma fontas sur [[Klin-Dmitrova altaĵo]] proksime al lago [[Seneĵ (lago)|Seneĵ]]. Dekomence ĝi fluas de nord-okcidento al sud-oriento, turnas sin apud Ĥimki kaj poste ĝis la fino fluas (ĝererale) orienten preter multaj urboj, situantaj ĉe la vojo inter Moskvo kaj [[Niĵnij Novgorod]], tra [[Meŝĉora malaltebenaĵo]] ({{lang-ru|Мещёрская низменность}}). Ĝi fluas plejparte en [[Moskva provinco]] kaj [[Vladimira provinco]] (ankaŭ ĝi fluas iomete en Ivanova provinco) kaj alfluas al [[Okao]] ĉe la limo de [[Vladimira provinco|Vladimira]] kaj [[Niĵnij-Novgoroda provinco|Niĵnij-Novgoroda]] provincoj. |
||
En [[Noginsk]] ĝia larĝo estas 50 m, en [[Vladimir (urbo)|Vladimir]] - 130 m, en iuj lokoj - pli ol 200 m. Maksimuma profundo estas 8 m, meza - 1-2 metroj. Klazjma kutime glaciiĝas en novembro, malglaciiĝas en komenco de aprilo<ref name="A">[http://mesto-kleva.ru/map/869.html Klazjma, priskribo de akvujo] (ruse)</ref>. |
|||
⚫ | |||
=== Alfluantoj === |
|||
⚫ | |||
{| class="wikitable" |
{| class="wikitable" |
||
|- |
|- |
||
Linio 142: | Linio 144: | ||
| [[Suvoroŝĉ (rivero)|Suvoroŝĉ]] || 126 || dekstra |
| [[Suvoroŝĉ (rivero)|Suvoroŝĉ]] || 126 || dekstra |
||
|} |
|} |
||
=== Ekologia problemo === |
|||
La rivero estas forte malpurigita: en multaj lokoj ĝin trafas kloakaj defluiloj, kaj kvalito de akvo ne estas kontentiga por naĝado kaj (plejparte post la baraĵlogo) fiŝkaptado<ref>[http://www.korolev.ru/about/740.html Naĝado en Klazjma estas danĝera] - [[Korolov (Moskva provinco)|Korolov]] (ruse)</ref><ref>[http://www.mendeleevo.com/2013/06/28/probyi-vodyi-2012/ Naĝado en Klazjma estas malpermesita!] - [[Mendelejevo (Moskva provinco)|Mendelejevo]] (ruse)</ref>. |
|||
Ekzistis projekto pri purigo de la rivero (kun partopreno de germaniaj specialistoj), sed ĝi estas tre multekosta kaj malfacila<ref>[http://www.vodainfo.com/ru/4649.html Немецкие специалисты будут очищать реку Клязьму], jaro 2011 (ruse)</ref><ref>[http://www.mdz-moskau.eu/schoenheitskurfuerdiekljasma/ Schönheitskur für die Kljasma] (germane)</ref><ref>[http://www.ru.mdz-moskau.eu/nemeckaya-klizma-dlya-klyazmy/ Germania "klistero por Klazjma"], jaro 2011 - Moskva germana gazeto (ruse)</ref>. |
|||
En novembro de [[2013]] kelkaj organizaĵoj prezentis petskribon al Supera juĝistaro de Rusio pri gvidanto de la [[Politiko de Rusio|Registaro de Rusio]] [[Dmitrij Medvedev]], kiu ordonis transdoni terenon ĉe la riverfluo por konstruado de kurejo de la [[Internacia flughaveno Ŝeremetjevo|flughaveno "Ŝeremetjevo"]]. Ili asertas, ke tiu transdono de defendata teritorio kaŭzos venenigon de akvo en [[Moskvo]]<ref>[http://www.watermagazine.ru/news/news-otrasly/8666-na-glavu-pravitelstva-podali-v-sud-iz-za-vpp-3-v-pojme На главу правительства подали в суд из-за строительства аэродрома в пойме реки Клязьмы], jaro 2013 (ruse)</ref>. |
|||
== Gravaj loĝlokoj == |
== Gravaj loĝlokoj == |
||
Linio 173: | Linio 182: | ||
== Turismo kaj fiŝkaptado == |
== Turismo kaj fiŝkaptado == |
||
Arbaraj ĉirkaŭaĵoj de Klazjma estas popularaj lokoj por turistoj. Ĉe la rivero situas kelkaj historiaj loĝlokoj, inter ili antikvaj urboj [[Vladimir (urbo)|Vladimir]] kaj [[Goroĥovec]]. |
|||
La rivero estas riĉa je fiŝaro. Tie kapteblas preskaŭ ĉiuj fiŝoj, ekzistantaj en apudmoskvaj akvujoj, inter ili: [[Bramo (fiŝo)|bramoj]], [[Ezoko|ezokoj]], [[Lojto|lojtoj]], iam - [[Sterledo|sterledoj]] (pro sterledoj kaj siluroj Klazjma plejparte estis fama en 19-20-aj jarcentoj, nun ili estas raraj). Pro tio fiŝkaptado ĉe tiu ĉi rivero estas tre populara, malgraŭ en multaj lokoj oni konsilas ne uzi kaptitan fiŝon kiel manĝado pro malpurigo de akvo<ref name = "A" />. |
|||
== Klazjma en kulturo == |
== Klazjma en kulturo == |
||
== Referencoj == |
== Referencoj == |
Kiel registrite je 23:50, 22 nov. 2013
Klazjma | |
ruse: Клязьма | |
rivero | |
Klazjma en Noginsk
| |
Lando | Rusio |
---|---|
Regiono | Centra Rusio |
Urboj | 13
|
Fontrivero | Klin-Dmitrova altaĵo, apud Solneĉnogorsk |
- alteco | 247 m |
- koordinatoj | 56° 11′ 13″ N 37° 10′ 30″ O / 56.18694 °N, 37.17500 °O (mapo) |
Enfluejo | Okao |
- situo | Niĵnij-Novgoroda provinco |
- koordinatoj | 56° 10′ 05″ N 42° 58′ 09″ O / 56.16806 °N, 42.96917 °O (mapo) |
Longo | 686 km (426 mi) |
Akvokolektejo | 42 500 km² (4 250 000 ha) |
Trafluo | Kovrov |
- mezproksima | 147 m³/s |
Vikimedia Komunejo: Klyazma River | |
Klazjma (aŭ Kljazma, ruse Клязьма) estas rivero en Centra Rusio, maldekstra alfluanto de Okao. Ĝi komenciĝas en Moskva provinco, fluas trans Vladimira provinco kaj Ivanova provinco al Niĵnij-Novgoroda provinco. Ĝia longo estas 686 km, areo de akvokolekta baseno estas 42,5 mil kv.km.
Deveno de la nomo
La nomo Klazjma (Клязьма) en 12-14-aj jarcentoj kelkfoje estas menciata kiel Klazma (Клязма). Verŝajne, la nomo devenas de iu antikva finn-ugra nomo en iu nekonata formortinta lingvo, poste akceptita de slavoj[1].
Esperantigo de la nomo
Fluo kaj fizika geografio
Rivero Klazjma fontas sur Klin-Dmitrova altaĵo proksime al lago Seneĵ. Dekomence ĝi fluas de nord-okcidento al sud-oriento, turnas sin apud Ĥimki kaj poste ĝis la fino fluas (ĝererale) orienten preter multaj urboj, situantaj ĉe la vojo inter Moskvo kaj Niĵnij Novgorod, tra Meŝĉora malaltebenaĵo (ruse Мещёрская низменность). Ĝi fluas plejparte en Moskva provinco kaj Vladimira provinco (ankaŭ ĝi fluas iomete en Ivanova provinco) kaj alfluas al Okao ĉe la limo de Vladimira kaj Niĵnij-Novgoroda provincoj.
En Noginsk ĝia larĝo estas 50 m, en Vladimir - 130 m, en iuj lokoj - pli ol 200 m. Maksimuma profundo estas 8 m, meza - 1-2 metroj. Klazjma kutime glaciiĝas en novembro, malglaciiĝas en komenco de aprilo[2].
Alfluantoj
Alfluantoj kun longo ekde 30 km:
Alfluanto | Longo (km) | Tipo |
---|---|---|
Uĉa | 42 | maldekstra |
Vorja | 99 | maldekstra |
Ŝerna | 89 | maldekstra |
Drezna | 30 | dekstra |
Bolŝaja Dubna | 30 | maldekstra |
Kirĵaĉ | 78 | maldekstra |
Pekŝa | 127 | maldekstra |
Pola | 92 | dekstra |
Vorŝa | 71 | maldekstra |
Kolokŝa | 148 | maldekstra |
Rpenj | 44 | maldekstra |
Nerl | 284 | maldekstra |
Sudogda | 118 | dekstra |
Nereĥta | 41 | dekstra |
Ŝiĵegda | 57 | maldekstra |
Teza | 192 | maldekstra |
Tara | 55 | dekstra |
Luĥ | 240 | maldekstra |
Suvoroŝĉ | 126 | dekstra |
Ekologia problemo
La rivero estas forte malpurigita: en multaj lokoj ĝin trafas kloakaj defluiloj, kaj kvalito de akvo ne estas kontentiga por naĝado kaj (plejparte post la baraĵlogo) fiŝkaptado[3][4].
Ekzistis projekto pri purigo de la rivero (kun partopreno de germaniaj specialistoj), sed ĝi estas tre multekosta kaj malfacila[5][6][7].
En novembro de 2013 kelkaj organizaĵoj prezentis petskribon al Supera juĝistaro de Rusio pri gvidanto de la Registaro de Rusio Dmitrij Medvedev, kiu ordonis transdoni terenon ĉe la riverfluo por konstruado de kurejo de la flughaveno "Ŝeremetjevo". Ili asertas, ke tiu transdono de defendata teritorio kaŭzos venenigon de akvo en Moskvo[8].
Gravaj loĝlokoj
La rivero fluas laŭ vaste loĝata teritorio de Apudmoskva regiono kaj aglomeraĵo Moskvo - Niĵnij Novgorod. La plej granda urbo ĉe ĝia fluo estas Vladimir, centro de provinco.
Grandaj loĝlokoj laŭ Klazjma:
En Moskva provinco:
- Mendelejevo (urbotipa loĝloko)
- Ĥimki (urbo)
- Dolgoprudnij (urbo)
- Puŝkino (urbo)
- Tarasovka (vilaĝo)
- Zagorjanskij (urbotipa loĝloko)
- Ŝĉolkovo (urbo)
- Sverdlovskij (urbotipa loĝloko)
- Losino-Petrovskij (urbo)
- Obuĥovo (urbotipa loĝloko)
- Noginsk (urbo)
- Pavlovskij Posad (urbo)
- Oreĥovo-Zujevo (urbo)
- Petuŝki (urbo)
- Sobinka (urbo)
- Vladimir (urbo)
- Bogolubovo (vilaĝo)
- Kovrov (urbo)
- Vjazniki (urbo)
- Goroĥovec (urbo)
- Iljinogorsk (urbotipa loĝloko)
Turismo kaj fiŝkaptado
Arbaraj ĉirkaŭaĵoj de Klazjma estas popularaj lokoj por turistoj. Ĉe la rivero situas kelkaj historiaj loĝlokoj, inter ili antikvaj urboj Vladimir kaj Goroĥovec.
La rivero estas riĉa je fiŝaro. Tie kapteblas preskaŭ ĉiuj fiŝoj, ekzistantaj en apudmoskvaj akvujoj, inter ili: bramoj, ezokoj, lojtoj, iam - sterledoj (pro sterledoj kaj siluroj Klazjma plejparte estis fama en 19-20-aj jarcentoj, nun ili estas raraj). Pro tio fiŝkaptado ĉe tiu ĉi rivero estas tre populara, malgraŭ en multaj lokoj oni konsilas ne uzi kaptitan fiŝon kiel manĝado pro malpurigo de akvo[2].
Klazjma en kulturo
Referencoj
- ↑ "По рекам Московии", Александр Бобров. (ruse)
- ↑ 2,0 2,1 Klazjma, priskribo de akvujo (ruse)
- ↑ Naĝado en Klazjma estas danĝera - Korolov (ruse)
- ↑ Naĝado en Klazjma estas malpermesita! - Mendelejevo (ruse)
- ↑ Немецкие специалисты будут очищать реку Клязьму, jaro 2011 (ruse)
- ↑ Schönheitskur für die Kljasma (germane)
- ↑ Germania "klistero por Klazjma", jaro 2011 - Moskva germana gazeto (ruse)
- ↑ На главу правительства подали в суд из-за строительства аэродрома в пойме реки Клязьмы, jaro 2013 (ruse)