Saharo: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e Nekorekta linirompo (<br>), anstataŭigis: <br /> → <br>
Neniu resumo de redakto
Linio 134: Linio 134:
== Situo ==
== Situo ==
== Geografio ==
== Geografio ==

==Politiko==
La okcidenta parto de Saharo estas areo kun disputita posedanto - posedon de la [[Okcidenta Saharo]] proklamas kaj [[Maroko]], kaj [[gerilo|gerila]] [[Fronto Polisario]], kiu celas establi tie sendependan respublikon de la [[Saharanoj]].
La okcidenta parto de Saharo estas areo kun disputita posedanto - posedon de la [[Okcidenta Saharo]] proklamas kaj [[Maroko]], kaj [[gerilo|gerila]] [[Fronto Polisario]], kiu celas establi tie sendependan respublikon de la [[Saharanoj]].

<!--
==Geologio==
==Geologio==
==Historio==
==Historio==
-->
== Enloĝantaro ==


== Loĝantaro ==
En Saharo vivas plejparte [[tuaregoj]] kaj [[berberoj]]. Ekde la [[7-a jarcento]] ekokupis Saharon armee [[araboj]] kaj ili disvastigis ĉi tie [[islamo]]n, kio tre signife influis [[kulturo]]n de lokaj ŝtatoj kaj iliajn interrilatojn. Sed necesas diri, ke Saharo estas plej dense loĝata sur norda ĉemara zono, kie estas grandaj urboj kiel [[Tripolo (Libio)|Tripolo]], [[Bengazo]], kie vivas ankaŭ eŭropanoj, kaj laŭlonge laŭ la tuta marbordo kondukas marborda aŭtostrado. Malpli grandaj urboj, kiel [[Sabrato]], estas ankaŭ eĉ 400&nbsp;km en enlando, en la profunda Saharo. La norda marbordo estas trateksita per romiaj memorigaĵoj.

En Saharo vivas plejparte [[tuaregoj]] kaj [[berberoj]]. Ekde la [[7-a jarcento]] ekokupis Saharon armee [[araboj]] kaj ili disvastigis ĉi tie [[islamo]]n, kio tre signife influis [[kulturo]]n de lokaj ŝtatoj kaj iliajn interrilatojn. Sed necesas diri, ke Saharo estas plej dense loĝata sur norda ĉemara zono, kie estas grandaj urboj kiel [[Tripolo (Libio)|Tripolo]], [[Bengazo]], kie vivas ankaŭ eŭropanoj, kaj laŭlonge de la tuta marbordo kondukas ĉemarborda aŭtoŝoseo. Malpli grandaj urboj, kiel [[Sabrato]], estas ankaŭ eĉ 400&nbsp;km en interno, en la profunda Saharo. La norda marbordo estas trateksita per romiaj memorigaĵoj.


==Bildaro==
<gallery>
<gallery>
Dosiero:Sahara Desert in Jalu, Libya.jpeg|Saharo (Libio)
Dosiero:Sahara Desert in Jalu, Libya.jpeg|Saharo (Libio)

Kiel registrite je 21:52, 7 dec. 2014

Saharo
arabe: الصحراء الكبرى Aṣ Ṣaḥrā´ al Kubrā, angle: The Great Desert
dezerto
Saharo hodiaŭ en Alĝerio
Landoj
Subregiono Okcidenta Saharo
Montaroj
Najbaras kun
Oazoj Ahaggar, Ubari
Dezert-regiono Ténéré
Ŝotoj Ŝot el Ĝerid, Ŝot Melrhir
Supermara alteco 1 000 m s. m.
Plej alta punkto
 - situo Emi Koussi
 - alteco 3 415,0 m s. m.
 - koordinatoj 19° 47′ 36″ N 18° 33′ 6″ O / 19.79333 °N, 18.55167 °O / 19.79333; 18.55167 (mapo)
Plej malalta punkto
 - situo Profundejo Katara
 - alteco −132,9 m s. m.
 - koordinatoj 30° 0′ 0″ N 27° 5′ 0″ O / 30.00000 °N, 27.08333 °O / 30.00000; 27.08333 (mapo)
Longo 4 800 km (2 983 mi), Oriento/Okcidento
Larĝo 1 800 km (1 118 mi), Nordo/Sudo
Areo 9 400 000,0 km² (940 000 000 ha)
Biomo Dezerto
Geologia konsisto Sablo, Ŝtono
Plantaro Stepaj poacoj, Palmo
Animalaro
Loĝantoj Tuaregoj
Berberoj
Satelita foto de Saharo fare de NASA World Wind
Satelita foto de Saharo fare de NASA World Wind
Satelita foto de Saharo fare de NASA World Wind
Topografia mapo de Saharo
Topografia mapo de Saharo
Topografia mapo de Saharo
Vikimedia Komunejo: Sahara
Portalo pri Afriko
Oazo en Saharo en Libio

Saharo estas la plej granda dezerto en la mondo. Ĝi ampleksas parton de norda Afriko ekde la Atlantika marbordo ĝis Ruĝa Maro tra 10 ŝtatoj (Egiptio, Libio, Alĝerio, Tunizio, Maroko, Maŭritanio, Niĝero, Ĉado, Malio kaj Sudano), plus la disputata teritorio de okcidenta Saharo. Kun surfaco de pli ol 9 milionoj km² ĝi okupas preskaŭ la saman areon kiel ĈinioUsono.

Nomo

La nomo Saharo venas de la araba traduko Sahhra صحراء de la tuarega vorto tenere, kiu signifas dezertosablo. Alia teorio devenigas ĝin de al-sahhraes-ssah-ra, signifanta flav-ruĝa.

La Romianoj nomis la landon sudan de Kartago Terra deserta (forlasita lando), kaj dum la eŭropa mezepoko ĝi simple nomiĝis "granda dezerto". Nur ekde la 19-a jarcento oni plejofte uzas la nomon "Saharo".

La araba nomo estas Bahr bela ma (maro senakva).

Situo

Geografio

Politiko

La okcidenta parto de Saharo estas areo kun disputita posedanto - posedon de la Okcidenta Saharo proklamas kaj Maroko, kaj gerila Fronto Polisario, kiu celas establi tie sendependan respublikon de la Saharanoj.

Geologio

Historio

Loĝantaro

En Saharo vivas plejparte tuaregoj kaj berberoj. Ekde la 7-a jarcento ekokupis Saharon armee araboj kaj ili disvastigis ĉi tie islamon, kio tre signife influis kulturon de lokaj ŝtatoj kaj iliajn interrilatojn. Sed necesas diri, ke Saharo estas plej dense loĝata sur norda ĉemara zono, kie estas grandaj urboj kiel Tripolo, Bengazo, kie vivas ankaŭ eŭropanoj, kaj laŭlonge de la tuta marbordo kondukas ĉemarborda aŭtoŝoseo. Malpli grandaj urboj, kiel Sabrato, estas ankaŭ eĉ 400 km en interno, en la profunda Saharo. La norda marbordo estas trateksita per romiaj memorigaĵoj.

Bildaro

Vidu ankaŭ

Eksteraj ligiloj

Ŝablono:Ĝermo-geografio

Ŝablono:LigoElstara