Liono: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Kani (diskuto | kontribuoj) |
Reĝustigoj : Kreado de la metropolo Liono. |
||
| Linio 24: | Linio 24: | ||
| ŝtato = Rodano-Alpoj |
| ŝtato = Rodano-Alpoj |
||
| ŝtato_tipo = [[Regionoj de Francio|Regiono]] |
| ŝtato_tipo = [[Regionoj de Francio|Regiono]] |
||
| regiono = |
| regiono = Metropolo Liono |
||
| regiono_tipo = |
| regiono_tipo = Metropolo |
||
| distrikto = [[Arondismento de Lyon|Lyon]] |
| distrikto = [[Arondismento de Lyon|Lyon]] |
||
| distrikto_tipo = [[Arondismentoj de Francio|Arondismento]] |
| distrikto_tipo = [[Arondismentoj de Francio|Arondismento]] |
||
| kantono = |
| kantono = |
||
| kantono_tipo = |
| kantono_tipo = |
||
| komunumo = |
| komunumo = |
||
| komunumo_tipo = |
| komunumo_tipo = |
||
| municipo = |
| municipo = |
||
| municipo_tipo = |
| municipo_tipo = |
||
| histregiono = |
| histregiono = |
||
| histregiono1 = |
| histregiono1 = |
||
| histregiono2 = |
| histregiono2 = |
||
| histregiono_tipo = |
| histregiono_tipo = |
||
<!-- *** Familio *** --> |
<!-- *** Familio *** --> |
||
| parenco = |
| parenco = |
||
| Linio 150: | Linio 150: | ||
}} |
}} |
||
{{Heredaĵo de UNESKO}} |
{{Heredaĵo de UNESKO}} |
||
'''''Liono''''' ([[franca|fr]]: ''Lyon'' [ljɔ̃], [[arpitana|arp]]: ''Liyon'' [lijɔ̃]) estas la tria plej granda [[Listo de urboj de Francio|urbo de Francio]]. Ĝi estas la [[ |
'''''Liono''''' ([[franca|fr]]: ''Lyon'' [ljɔ̃], [[arpitana|arp]]: ''Liyon'' [lijɔ̃]) estas la tria plej granda [[Listo de urboj de Francio|urbo de Francio]]. Ĝi estas la [[ĉefurbo]] de la [[metropolo Liono]] kaj de la [[Francaj regionoj|regiono]] [[Rodano-Alpoj]]. Liono situas je la kunfluejo de [[Rodano]] (fr: ''Rhône'', arp: ''Rôno'', occ: ''Rose'') kaj [[Saône|Saono]] (fr: ''Saône'', arp: ''Sona''). 496 343 loĝantoj en [[2012]]. |
||
== Historio == |
== Historio == |
||
Kiel registrite je 18:17, 16 feb. 2015
| france: Lyon | |||
| esperante: Liono, arpitane: Liyon | |||
| komunumo | |||
 Liono vidata de la bordoj de Rodano
| |||
|
|||
| Oficiala nomo: Lyon | |||
| Ŝtato |  Francio
| ||
|---|---|---|---|
| Regiono | Rodano-Alpoj | ||
| Metropolo | Metropolo Liono | ||
| Arondismento | Lyon | ||
| urbonoj | 9
| ||
| Konstruaĵoj | 4
| ||
| Riveroj | Saono, Rodano | ||
| Situo | Lyon | ||
| - koordinatoj | 45° 45′ 35″ N 04° 50′ 32″ O / 45.75972 °N, 4.84222 °O (mapo) | ||
| Plej alta punkto | |||
| - alteco | 305 m s. m. | ||
| Plej malalta punkto | |||
| - alteco | 162 m s. m. | ||
| Areo | 47,87 km² (4 787 ha) | ||
| Loĝantaro | 496 343 (2012) | ||
| Denseco | 10 368,56 loĝ./km² | ||
| Urbestro | S-ro Gérard Collomb 2014-2020 | ||
| Horzono | MET (UTC+1) | ||
| - somera tempo | MET (UTC+2) | ||
| Poŝtkodo | 69001 ĝis 69009 | ||
| INSEE | 69123 | ||
| Loko de Monda heredaĵo de UNESKO | |||
| Nomo | Historia loko de Liono | ||
| Jaro | 1998 (#22) | ||
| Numero | 872 | ||
| Regiono | Eŭropo | ||
| Kriterioj | iii, iv, | ||
  Situo de Lyon kadre de Francio
| |||
 Urbonoj de Liono
| |||
 Vikimedia Komunejo: Lyon
| |||
| Retpaĝo: www.lyon.fr | |||
Liono (fr: Lyon [ljɔ̃], arp: Liyon [lijɔ̃]) estas la tria plej granda urbo de Francio. Ĝi estas la ĉefurbo de la metropolo Liono kaj de la regiono Rodano-Alpoj. Liono situas je la kunfluejo de Rodano (fr: Rhône, arp: Rôno, occ: Rose) kaj Saono (fr: Saône, arp: Sona). 496 343 loĝantoj en 2012.
Historio
Liono (tiam latine: Lugdunum) estis fondita de la romia generalo Lucius Munatius Plancus je ĉirkaŭ -43. Dum la romia periodo, Liono estis la gaŭlia ĉefurbo.
Ĝi konservas du romiajn teatrojn, amfiteatron, preĝejojn el diversaj epokoj, urbodomon el la 17-a jarcento, mezepokan hospitalon, kaj vastan kvartalon de domoj el la 15-a – 17-a jarcentoj, bone konservita kaj revalorigita, nomata malnova Liono (Vieux-Lyon). Ĝi estas la ĉefa turisma allogejo en la urbo. La urbo Liono estas Monda Kulturheredaĵo de UNESKO.
En 1536 Francisko la 1-a aprobis instaladon de silkejojn. En 1876 estis en Liono pli ol 105 000 teksiloj.
En 1895 la fratoj Lumière kreis aparaton nomita la "Cinématographe", kiu funkciis ambaŭ kiel kamerao kaj projekciilo en ilia fabriko de Monplaisir.
Vidindaĵoj
Servoj
Lokaj famuloj
En Liono naskiĝis:
- Raymond Domenech
- Henri Grouès (Abbé Pierre)
- Jussieu
- Karakalo
- Allan Kardec
- Klaŭdio
- Marcel Roux
- Antoine de Saint-Exupéry
- Bertrand Tavernier
- Jean-Claude Trichet
Esperanto en Liono
La urbestro Herriot, en frua 20-a jarcento, emis al Esperanto, kiam en la urbo estis radiostacio kun konstantaj esperantaj disaŭdigoj per laboro de E. Borel. En 1904 estis fondita „Amikaro Esperantista de Lyon“. Tie okazis la 7-a kongreso de SAT en 12–16-a de aŭgusto 1927, kun ĉirkaŭ 200 partoprenantoj el 15 landoj.
Nuntempe troviĝas la esperantista kafejo KoToPo en Liono kaj ekzistas loka klubo : CERL (Centre espéranto de la région lyonnaise).
Okaze de la eŭropaj balotoj, Eŭropo - Demokratio - Esperanto ricevis 11 voĉojn (0,01% de voĉoj) en 2004, 111 voĉojn (0,09% de voĉoj) en 2009 kaj 185 voĉojn (0,15% de voĉoj) en 2014.
Lionaj Esperantistoj
Urboj kaj urbetoj apud Liono
Kvartaloj de Liono
Liono estas dividita je naŭ urbonoj, kreitaj ekde 1852. La urbonoj estas identifitaj laŭ iliaj nomoj.
- 1a urbono : Pentes de la Croix-Rousse flankoj de la ruĝema-cruĉo, Les Terreaux, Saint-Vincent (Lyon)
- 2a urbono : Cordeliers, Bellecour, Ainay, Perrache et Confluent
- 3a urbono : La Part-Dieu, La Villette, Montchat, La Guillotière
- 4a urbono : La Croix-Rousse Ruĝema Cruĉo, Serin
- 5a urbono : Saint-Jean Sankta Johano - Saint-Paul Sankta Paŭlo - Saint-Georges Sankta Gerogo (Vieux Lyon), Saint-Just Sankta Justo, Fourvière, Le Point-du-Jour, Ménival, Champvert, La Sarra, Saint-Irénée
- 6a urbono : Les Brotteaux, Bellecombe, Tête d'Or Ora Kapo
- 7a urbono : La Guillotière, Gerland, La Mouche
- 8a urbono : Monplaisir, Le Bachut, Mermoz, Les États-Unis unuigitaj ŝtatoj, Le Grand Trou, Moulin à Vent ventmuelilo, Laënnec
- 9a urbonot : Vaise, La Duchère, Saint-Rambert-l'Île-Barbe
Vidu ankaŭ
Eksteraj ligiloj
| ||||||||||