Glotalo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Addbot (diskuto | kontribuoj) e Roboto: Forigo de 33 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q234538) |
Talnat (diskuto | kontribuoj) halto > plozivo |
||
| Linio 3: | Linio 3: | ||
'''Glotaloj''', (aŭ '''glotaj konsonantoj''', aŭ pleonasme '''glotalaj konsonantoj''') estas [[konsonanto]]j [[artikulacio|artikulaciataj]] per la [[gloto]]. |
'''Glotaloj''', (aŭ '''glotaj konsonantoj''', aŭ pleonasme '''glotalaj konsonantoj''') estas [[konsonanto]]j [[artikulacio|artikulaciataj]] per la [[gloto]]. |
||
Multaj fonetikistoj konsideras ilin, aŭ almenaŭ la tiel-nomatajn frikativojn, kiel transiraj statoj de la gloto sen ia loko de artikulacio kian havas aliaj konsonantoj; fakte, iuj entute ne konsideras ilin kiel konsonantojn. Tamen, almenaŭ la [[glota halto]] kondutas kiel tipa konsonanto en lingvoj kia [[Tsou lingvo|Tsou]] ("Tsou" en [[Tajvano]]). |
Multaj fonetikistoj konsideras ilin, aŭ almenaŭ la tiel-nomatajn frikativojn, kiel transiraj statoj de la gloto sen ia loko de artikulacio kian havas aliaj konsonantoj; fakte, iuj entute ne konsideras ilin kiel konsonantojn. Tamen, almenaŭ la [[glota halto|glota plozivo]] kondutas kiel tipa konsonanto en lingvoj kia [[Tsou lingvo|Tsou]] ("Tsou" en [[Tajvano]]). |
||
Glotaj konsonantoj en la [[Internacia Fonetika Alfabeto]]: |
Glotaj konsonantoj en la [[Internacia Fonetika Alfabeto]]: |
||
| Linio 20: | Linio 20: | ||
|- |
|- |
||
! style="border:1px solid black"|{{IPA|ʔ}} <!--[[Image:Xsampa-questionmark.png]] --> |
! style="border:1px solid black"|{{IPA|ʔ}} <!--[[Image:Xsampa-questionmark.png]] --> |
||
| style="border:1px solid black"|[[glota halto| |
| style="border:1px solid black"|[[glota halto|glota plozivo (senvoĉa)]] |
||
| style="border:1px solid black"|[[Havaja lingvo|Haŭaja]] |
| style="border:1px solid black"|[[Havaja lingvo|Haŭaja]] |
||
| style="border:1px solid black"|<font color="#FF0000">‘</font>okina |
| style="border:1px solid black"|<font color="#FF0000">‘</font>okina |
||
| Linio 44: | Linio 44: | ||
La "[[frikativo]]j" ne estas veraj frikativoj. Temas pri tradicia uzo de la vorto. Ili anstataŭe prezentas transirajn statojn de la gloto ([[fonado]]) sen specifa loko de artikulacio. {{IPA|[h]}} estas sevoĉa transiro; {{IPA|[ɦ]}} estas [[spira voĉo|spirvoĉa]] transiro, kaj povus transkribiĝi kiel {{IPA|[h̤]}}. |
La "[[frikativo]]j" ne estas veraj frikativoj. Temas pri tradicia uzo de la vorto. Ili anstataŭe prezentas transirajn statojn de la gloto ([[fonado]]) sen specifa loko de artikulacio. {{IPA|[h]}} estas sevoĉa transiro; {{IPA|[ɦ]}} estas [[spira voĉo|spirvoĉa]] transiro, kaj povus transkribiĝi kiel {{IPA|[h̤]}}. |
||
La [[glota halto]] troviĝas en multaj lingvoj. Ofte ĉiujn vokalajn komenciĝojn antaŭas glota |
La [[glota halto|glota plozivo]] troviĝas en multaj lingvoj. Ofte ĉiujn vokalajn komenciĝojn antaŭas glota plozivo; ekzemple, en la [[Germana lingvo|germana]]. En la [[Havaja lingvo|hajvaja]] la glotan plozivon signas unuopa malferma citilo <'''‘'''>. Iuj alfabetoj uzas [[diakrita signo|diakritajn signojn]] por la glota plozivo, kia la hamzo <'''ء'''> en la [[Araba alfabeto]]; en multaj lingvoj de [[Mezameriko]], la Latina litero <h> estas uzata por la glota plozivo. |
||
Pro tio ke la gloto laŭnecese estas fermita por la glota |
Pro tio ke la gloto laŭnecese estas fermita por la glota plozivo, ĝi ne povas esti voĉa. |
||
== Piednotoj == |
== Piednotoj == |
||
Kiel registrite je 14:06, 23 feb. 2015
| Lokoj de artikulacio | |
| Labialo | |
| Bilabialo | |
| Labial-velaro | |
| Labial-alveolaro | |
| Labial-dentalo | |
| Koronalo | |
| Lango-labialo | |
| Interdentalo | |
| Dentalo | |
| Alveolaro | |
| Apeksa konsonanto | |
| Laminalo | |
| Postalveolaro | |
| Alveolo-palatalo | |
| Retroflekso | |
| Dorsalo | |
| Palatalo | |
| Labial-palatalo | |
| Velsono | |
| Uvularo | |
| Uvular-epiglotalo | |
| Radikalo | |
| Faringalo | |
| Epigloto-faringalo | |
| Epiglotalo | |
| Glotalo | |
| Ĉi tiu paĝo entenas fonetikan informon en la IFA, kiu povas ne ĝuste montriĝi per iuj retumiloj. | |
| [Helpon!] | |
Glotaloj, (aŭ glotaj konsonantoj, aŭ pleonasme glotalaj konsonantoj) estas konsonantoj artikulaciataj per la gloto.
Multaj fonetikistoj konsideras ilin, aŭ almenaŭ la tiel-nomatajn frikativojn, kiel transiraj statoj de la gloto sen ia loko de artikulacio kian havas aliaj konsonantoj; fakte, iuj entute ne konsideras ilin kiel konsonantojn. Tamen, almenaŭ la glota plozivo kondutas kiel tipa konsonanto en lingvoj kia Tsou ("Tsou" en Tajvano).
Glotaj konsonantoj en la Internacia Fonetika Alfabeto:
| IFA | Priskribo | Ekzemplo | |||
|---|---|---|---|---|---|
| Lingvo | Ortografio | IFA | Signifo | ||
| ʔ | glota plozivo (senvoĉa) | Haŭaja | ‘okina | [ʔo.ˈki.na] | ‘okina[1] |
| ɦ | spire voĉa glota "frikativo" | Ĉeĥa | Praha | [pra.ɦa] | Prago |
| h | senvoĉa glota "frikativo" | Angla | hat | [hæt] | ĉapelo |
La "frikativoj" ne estas veraj frikativoj. Temas pri tradicia uzo de la vorto. Ili anstataŭe prezentas transirajn statojn de la gloto (fonado) sen specifa loko de artikulacio. [h] estas sevoĉa transiro; [ɦ] estas spirvoĉa transiro, kaj povus transkribiĝi kiel [h̤].
La glota plozivo troviĝas en multaj lingvoj. Ofte ĉiujn vokalajn komenciĝojn antaŭas glota plozivo; ekzemple, en la germana. En la hajvaja la glotan plozivon signas unuopa malferma citilo <‘>. Iuj alfabetoj uzas diakritajn signojn por la glota plozivo, kia la hamzo <ء> en la Araba alfabeto; en multaj lingvoj de Mezameriko, la Latina litero <h> estas uzata por la glota plozivo.
Pro tio ke la gloto laŭnecese estas fermita por la glota plozivo, ĝi ne povas esti voĉa.