Johann Pachelbel: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Apologies for using English; I do not speak this language. Please see updated Commons image description page at File:Pachelbel.jpg. In short, this is not the famous composer but a different Johann Pachelbel (the image is from 42 years after his death) |
e plibonigadeto, anstataŭigis: |thumb → |eta (3) per AWB |
||
| Linio 6: | Linio 6: | ||
Johann Pachelbel estis baptata je la [[1-a de septembro]] [[1653]] en [[Nurenbergo]]. Liaj gepatroj estis la vinkomercisto Hans Pachelbel (* [[1613]]) kaj sia dua edzino Anne Maria, naskiĝinta Mair. Li jam frue rimarkiĝis pro sia muzika kaj scienca talento. La studadon je la [[universitato Altdorf]] ĉe Nurenbergo en la jaro [[1669]] li devis rezigni post nur naŭ monatoj pro financaj problemoj de sia patro. Sekvatempe Johann Pachelbel iris al la ''Gymnasium Poeticum'' en [[Ratisbono]], [[1673]] li iris al [[Vieno]]. |
Johann Pachelbel estis baptata je la [[1-a de septembro]] [[1653]] en [[Nurenbergo]]. Liaj gepatroj estis la vinkomercisto Hans Pachelbel (* [[1613]]) kaj sia dua edzino Anne Maria, naskiĝinta Mair. Li jam frue rimarkiĝis pro sia muzika kaj scienca talento. La studadon je la [[universitato Altdorf]] ĉe Nurenbergo en la jaro [[1669]] li devis rezigni post nur naŭ monatoj pro financaj problemoj de sia patro. Sekvatempe Johann Pachelbel iris al la ''Gymnasium Poeticum'' en [[Ratisbono]], [[1673]] li iris al [[Vieno]]. |
||
Er wurde En [[1677]] li iĝis duka kortegoorgenisto en [[Eisenach]] kaj tie konatiĝis kun la [[familio Bach]]. En [[1678]] li ŝanĝixis kiel orgenisto al la Predigerkirche en [[Erfurto]], ĉi tie li instruis la pli aĝan fraton de [[Johann Sebastian Bach]], [[Johann Christoph Bach la pli juna]], la orgenludadon. |
Er wurde En [[1677]] li iĝis duka kortegoorgenisto en [[Eisenach]] kaj tie konatiĝis kun la [[familio Bach]]. En [[1678]] li ŝanĝixis kiel orgenisto al la Predigerkirche en [[Erfurto]], ĉi tie li instruis la pli aĝan fraton de [[Johann Sebastian Bach]], [[Johann Christoph Bach la pli juna]], la orgenludadon. |
||
En Erfurt [[1681]] Johann Pachelbel edziĝis kun Barbara Gabler, kiu samkiel ilia komuna filo mortis pro [[pesto]] en oktobro [[1683]]. |
En Erfurt [[1681]] Johann Pachelbel edziĝis kun Barbara Gabler, kiu samkiel ilia komuna filo mortis pro [[pesto]] en oktobro [[1683]]. |
||
| Linio 15: | Linio 15: | ||
== Graveco== |
== Graveco== |
||
La komponaĵoj de Pachelbel ampleksas [[ĥoralo|ĥoralaranĝaĵojn]], liberajn orgenkomponaĵon (tokatoj, ĉakonoj, fantazioj kaj fugoj), orgenĥoralojn, ĥoralvariaciojn kaj [[triosonato]]jn. Speciale konatiĝis precipe liaj ĥoralaranĝaĵoj nome „Cantus firmus“ kun antaŭimitado de la apartaj ĥorallinioj en la akompanvoĉoj. |
La komponaĵoj de Pachelbel ampleksas [[ĥoralo|ĥoralaranĝaĵojn]], liberajn orgenkomponaĵon (tokatoj, ĉakonoj, fantazioj kaj fugoj), orgenĥoralojn, ĥoralvariaciojn kaj [[triosonato]]jn. Speciale konatiĝis precipe liaj ĥoralaranĝaĵoj nome „Cantus firmus“ kun antaŭimitado de la apartaj ĥorallinioj en la akompanvoĉoj. |
||
[[Dosiero:Pachelbel-chorale-wenn-mein.png|center| |
[[Dosiero:Pachelbel-chorale-wenn-mein.png|center|eta|610px|Taktoj 35-54 el la orgenĥoralo ''Wenn mein Stündlein vorhanden ist''. Bluaj notoj: ĥorala "Cantus Firmus"]] |
||
Pachelbel estis unu el la plej gravaj komponistoj de la Sudgermana orgentradicio. En siaj orgenverkoj li relative ŝpareme enmetas pedalvoĉon, multajn komponaĵojn li verkis nur manuale. |
Pachelbel estis unu el la plej gravaj komponistoj de la Sudgermana orgentradicio. En siaj orgenverkoj li relative ŝpareme enmetas pedalvoĉon, multajn komponaĵojn li verkis nur manuale. |
||
[[Dosiero:Pachelbel-toccata-cmaj-thirds.png|center| |
[[Dosiero:Pachelbel-toccata-cmaj-thirds.png|center|eta|600px|Komencaj taktoj de la ''Tokato en C maĵoro''. Okulfrapas la rapida movado de la manualvoĉoj kaj la multtakta granda C en la pedalvoĉo {{Audio|Pachelbel C major toccata excerpt.ogg|Aŭdu}}]] |
||
== Kanono en D-maĵoro == |
== Kanono en D-maĵoro == |
||
| Linio 24: | Linio 24: | ||
La plej populara verko de Pachelbel estas la [[kanono]] el ''Kanon und Gigue in D-Dur''. Temas pri la ununura kanono kiun li komponis, pro kio ĝi ne estas reprezentativa por la verkaro de Pachelbel. De la kanono nun ekzistas sennombraj registraĵoj, versioj kaj aranĝoj. La muzikaĵo bazas sur daŭre ripetata basfiguro ([[ostinato]]). La dutakta [[akordo|akordsekvenco]] '''D - A - h - fis / G - D - G - A''' estas 28-foje ripetata. |
La plej populara verko de Pachelbel estas la [[kanono]] el ''Kanon und Gigue in D-Dur''. Temas pri la ununura kanono kiun li komponis, pro kio ĝi ne estas reprezentativa por la verkaro de Pachelbel. De la kanono nun ekzistas sennombraj registraĵoj, versioj kaj aranĝoj. La muzikaĵo bazas sur daŭre ripetata basfiguro ([[ostinato]]). La dutakta [[akordo|akordsekvenco]] '''D - A - h - fis / G - D - G - A''' estas 28-foje ripetata. |
||
[[Dosiero:Pachelbel-canon-colors.png|center| |
[[Dosiero:Pachelbel-canon-colors.png|center|eta|800px|La unuaj naŭ taktoj de la ''kanono en D-maĵoro'': La violonoj muzikas trivoĉan kanonon super la basvoĉo enhavanta la ostinaton. La koloroj ĉi tie markas tri el entute 28 variacioj de la kanontemo.]] |
||
Tiu akordosekvenco estas ekde sia ekesto estas refoje uzata tra ĉiuj muzikstiloj: |
Tiu akordosekvenco estas ekde sia ekesto estas refoje uzata tra ĉiuj muzikstiloj: |
||
| Linio 70: | Linio 70: | ||
[[Kategorio:Komponistoj|Pachelbel, Johann]] |
[[Kategorio:Komponistoj|Pachelbel, Johann]] |
||
[[Kategorio:Barokaj komponistoj|Pachelbel, Johann]] |
[[Kategorio:Barokaj komponistoj|Pachelbel, Johann]] |
||
[[Kategorio:Germanoj |
[[Kategorio:Germanoj|Pachelbel, Johann]] |
||
[[Kategorio:Naskiĝintoj en 1653|Pachelbel, Johann]] |
[[Kategorio:Naskiĝintoj en 1653|Pachelbel, Johann]] |
||
[[Kategorio:Mortintoj en 1706|Pachelbel, Johann]] |
[[Kategorio:Mortintoj en 1706|Pachelbel, Johann]] |
||
Kiel registrite je 16:06, 14 dec. 2015
Johann Pachelbel (* aŭgusto 1653 en Nurenbergo; † 3-a de marto 1706 en Nurenbergo) estis grava komponisto de la baroko. Krom lia profesio kiel komponisto Pachelbel estis orgenisto i.a. en Vieno, Eisenach, Erfurto, Stutgarto, Gotha kaj ekde 1695 ĉe la Sebalduskirche en Nurenbergo.
Vivo
Johann Pachelbel estis baptata je la 1-a de septembro 1653 en Nurenbergo. Liaj gepatroj estis la vinkomercisto Hans Pachelbel (* 1613) kaj sia dua edzino Anne Maria, naskiĝinta Mair. Li jam frue rimarkiĝis pro sia muzika kaj scienca talento. La studadon je la universitato Altdorf ĉe Nurenbergo en la jaro 1669 li devis rezigni post nur naŭ monatoj pro financaj problemoj de sia patro. Sekvatempe Johann Pachelbel iris al la Gymnasium Poeticum en Ratisbono, 1673 li iris al Vieno. Er wurde En 1677 li iĝis duka kortegoorgenisto en Eisenach kaj tie konatiĝis kun la familio Bach. En 1678 li ŝanĝixis kiel orgenisto al la Predigerkirche en Erfurto, ĉi tie li instruis la pli aĝan fraton de Johann Sebastian Bach, Johann Christoph Bach la pli juna, la orgenludadon.
En Erfurt 1681 Johann Pachelbel edziĝis kun Barbara Gabler, kiu samkiel ilia komuna filo mortis pro pesto en oktobro 1683. Jam sekvajare li edziĝis kun Juditha Dommer, la filino de kuproforĝisto. La geedzoj havis sep gefilojn, inter ili la komponisto Wilhelm Hieronymus Pachelbel (c. 1685-1764) la pentristino Amalia Pachelbel (1688-1723) kaj la komponisto Carl Theodorus Pachelbel (1690-1750).
En 1690 Johann Pachelbel transloĝiĝis al Stutgarto kaj ellaboris ĉe la dukino Magdalena Sibylla. Jam 1692 li fuĝis al Nurenbergo antaŭ la minaco de franca invado. Sekve li laboris kiel urba orgenisto ĉe la Augustina kaj Margareta Preĝejoj en Gotha. En 1695 li revenis en sian hejmurbon Nurenbergo, kie li kiel orgenisto de St. Sebald iĝis posteulo de Georg Caspar Wecker. Ĉi tie li mortis 52-jara je la 3-a de marto 1706, li estas enterigita sur la Rochus-Tombejo en Nurenbergo.
Graveco
La komponaĵoj de Pachelbel ampleksas ĥoralaranĝaĵojn, liberajn orgenkomponaĵon (tokatoj, ĉakonoj, fantazioj kaj fugoj), orgenĥoralojn, ĥoralvariaciojn kaj triosonatojn. Speciale konatiĝis precipe liaj ĥoralaranĝaĵoj nome „Cantus firmus“ kun antaŭimitado de la apartaj ĥorallinioj en la akompanvoĉoj.
Pachelbel estis unu el la plej gravaj komponistoj de la Sudgermana orgentradicio. En siaj orgenverkoj li relative ŝpareme enmetas pedalvoĉon, multajn komponaĵojn li verkis nur manuale.
AŭduKanono en D-maĵoro
Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Kanono en D-maĵoro.La plej populara verko de Pachelbel estas la kanono el Kanon und Gigue in D-Dur. Temas pri la ununura kanono kiun li komponis, pro kio ĝi ne estas reprezentativa por la verkaro de Pachelbel. De la kanono nun ekzistas sennombraj registraĵoj, versioj kaj aranĝoj. La muzikaĵo bazas sur daŭre ripetata basfiguro (ostinato). La dutakta akordsekvenco D - A - h - fis / G - D - G - A estas 28-foje ripetata.
Tiu akordosekvenco estas ekde sia ekesto estas refoje uzata tra ĉiuj muzikstiloj:
- In The Garden (Bob James)
- Galway Races
- Streets of London (Ralph McTell)
- All together Now (The Farm)
- Go West (Village People/Pet Shop Boys)
- Langweilig (Die Ärzte)
- Basket Case (Green Day)
- I Need Some Sleep (The Eels)
- Die Eine / Die Eine 2005 (Die Firma)
- Don't Look Back In Anger (Oasis)
- C U When U Get There (Coolio)
- Life Is Cool (Sweetbox)
- Variations on the Kanon by Johann Pachelbel (George Winston)
- Pachebel cha om (Oliver Shanti)
- Everytime (Britney Spears)
- On & On & On (Catch 22 (Band))
- Big City Life (Mattafix)
- The End Of The World (Skeeter Davis)
- K.I.K. III (Keiner ist kleiner) (WIZO)
- Don't sleep in the subway (Petula Clark)
- Volverte a Ver (Juanes)
- Welcome to the black parade (My Chemical Romance)
- O Caroline (Matching Mole)
- Julia (Ekseption)
- Drawing by numbers (Michael Nyman)
- The Seven Angels (Avantasia)
Literaturo
- Jean M. Perreault: The thematic catalogue of the musical works of Johann Pachelbel. Scarecrow Press, Lanham, Md. 2004. 414 S. ISBN 0810849704
- Kathryn Jane Welter: Johann Pachelbel: organist, teacher, composer : a critical reexamination of his life, works, and historical significance. Ann Arbor, Michigan UMI Dissertation Services, 2001. 384 S.
Eksteraj ligiloj
- Informoj pri Johann Pachelbel en katalogo de la Germana Nacia Biblioteko (germane)
- Noten, Midi-Dateien seiner berühmtesten Werke
- Kanon und Gigue, Motetten und Orgelwerke (Kantoreiarchiv)
- Kurzbiographie
- Orgelnoten bei rowy.net: Präludien in E, G und g, Toccata in C und e, Fantasia in g, Fuge in a, Choralvorspiel "Alle Menschen müssen sterben"