Tajvano: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Acer (diskuto | kontribuoj)
Linio 110: Linio 110:


== Eksteraj ligiloj ==
== Eksteraj ligiloj ==
* {{eo}} {{ueavikio|{{paĝonomo}}|{{paĝonomo}}}}
* {{eo}} {{ueavikio|{{paĝonomo}}|{{paĝonomo}}}}
* [http://en.wikivoyage.org/wiki/Taiwan Taiwan - Wikivoyage (en)]
* [http://www.gio.gov.tw/taiwan-website/abroad/fr/ Registara retejo (jen france)] <!-- la kompleta retejo la 9-an de marto 2015 ne funkcias, sed multloke citiĝas, do eble nur dumtempe malfunkciiĝis -->
* [http://www.gio.gov.tw/taiwan-website/abroad/fr/ Registara retejo (jen france)] <!-- la kompleta retejo la 9-an de marto 2015 ne funkcias, sed multloke citiĝas, do eble nur dumtempe malfunkciiĝis -->
* [http://www.tianli-a-taiwan.fr. Vojaĝkajero, fotoj kaj komentoj pri Tajvano (france kaj angle)]
* [http://www.tianli-a-taiwan.fr. Vojaĝkajero, fotoj kaj komentoj pri Tajvano (france kaj angle)]
* [http://wikitravel.org/fr/article/Taïwan Tajvano ĉe Wikitravel (jen france)]
[[Dosiero:TaiwanFromSRTM30.PNG|eta|mapo de Tajvano]]
[[Dosiero:TaiwanFromSRTM30.PNG|eta|mapo de Tajvano]]



Kiel registrite je 13:00, 3 aŭg. 2016

Por aliaj uzoj, vidu la paĝon Tajvano (apartigilo).
Tajvano
La Respubliko de Ĉinio
臺灣
Táiwān

Flago de Tajvano

Blazono de Tajvano

Detaloj Detaloj
Nacia himno:
《中華民國國歌》
Nacia Himno de Tajvano
《中華民國國旗歌》
Himno de la Nacia Flago
Nacia devizo: neniu
Situo
neagnoskita ŝtatoinsula lando • demokratia respubliko • landosuverena ŝtato
Bazaj informoj
Ĉefurbo Tajpeo1
Oficiala(j) lingvo(j) tajvana norma ĉina lingvo, Tajvana hakaa, Tajvana lingvo, Amis, Paiwan, Kinmen dialect, O-ku-uā, Matsu dialect, tajvana signolingvo, Saisiyat, pujuma lingvo, Atayal, Tsou, Bunun, Rukai, Truku, sedeka lingvo, Sakizaya, Yami, Kavalan, Kanakanavu, Saaroa
Uzata(j) lingvo(j) ĉina (oficiala), hokla aŭ "tajvana", hakaa, aborigenaj lingvoj
Areo 35.980 kv. metroj km²
- % de akvo 10,3 %
Loĝantaro 23.440.278 (2015) (aŭgusto 2019)
Loĝdenso 636,3 loĝ./km²
Horzono +8
Interreta domajno tw
Landokodo TW
Telefona kodo 886
Plej alta punkto Jadmonto
Politiko
Politika sistemo Respubliko
Ŝtatestro Prezidantino Tsai Ing-Wen
Ĉefministro Cai Yingwen
Ekonomio
Valuto Nova tajvana dolaro (TWD)
vdr

Tajvano (ĉine: Táiwān, 臺灣 aŭ 台灣) aŭ Formozo (nomo donita de la portugaloj), oficiale Republic of China Taiwan (ROC), La Respubliko de Ĉinio (ĉine: 中華民國; pinjine: Zhōnghuá Mínguó; esperante: Ĉongĥua Minkuo) estas insulo situanta sud-oriente de la kontinenta Ĉinio. Secesiinte disde Ĉinio en 1949, ĝi konsistigas, kun kelkaj aliaj insuloj, la Respublikon Ĉinio (Zhōnghuá mínguó, 中華民國), fonditan en 1911.

Ĝia ĉefurbo estas Tajpeo.

Nomoj

Historio

Prahistorio de Tajvano

Indicoj de homa setlado en Tajvano datiĝas ĝis antaŭ 30.000, kvankam la unuaj loĝantoj de Tajvano estis eble gene malsimilaj de ajna grupo nun loĝanta la insulon. Antaŭ ĉ. 4.000 jaroj, prauloj de la nunaj tajvanaj aborigenoj setlis en Tajvano. Ĉi tiuj aborigenoj havas genan rilaton kun malajoj kaj polinezianoj, kaj lingvistoj klasas iliajn lingvojn kiel aŭstroneziajn. Oni supozas ke oni povas spuri la praularon de polinezianoj ĝis Tajvano.

Fruaj setladoj

Hanaj ĉinoj eksetlis en la insularo Penghuoj (nomata ankaŭ Peskadoroj aŭ Pescadores) en la 12a jarcento, sed la malamikaj triboj de Tajvano kaj ĉi ties manko de la komercaj resursoj valoraj tiuepoke igis ĝin nealloga ĝis la 16a jarcento, krom por "okazaj aventuristoj aŭ fiŝistoj emaj al interŝanĝado de varoj".

Registraĵoj el la antikva Ĉinio montras ke hanaj ĉinoj eble konis la ekziston de la ĉef-insulo Tajvano jam de la periodo de la Tri Reĝlandoj (3a jarcento, 230 a.K.), doninte al proksimaj insuloj nomojn kiel Granda Liuqiu kaj Eta Liuqiu (etimologie, sed eble ne semantike, identaj al Ryūkyū en la japana), kvankam neniun el tiuj nomoj oni povis rilatigi definitive kun la ĉef-insulo Tajvano. Oni asertis sed ne pruvis ke la admiralo Cheng Ho (Zheng He) de la dinastio Ming vizitis Tajvanon inter 1403 kaj 1424.

Tajvano dum ĉinaj dinastioj

Eŭropa setlado

Respubliko de Tajvano sub japana regado

Krom la 184 tagoj, dum kiuj ´estis deklarita sendependa, la Respubliko de Tajvano kaj poste la Respubliko Ĉinio estis sub la japana regado de 1895 ĝis 1945.

Historio de la Respubliko Ĉinio (1912-1949)

Historio de la Respubliko Ĉinio post 1949

La 16-an de januaro 2016 la partio kontraŭstaranta amikiĝon kun Ĉinio DPP gajnis la balotojn pri la parlamento kaj pri la registaro. Fariĝis prezidanto Sinjorino Tsai Ing-Wen.

Geografio

Pli detalaj informoj troveblas en artikolo Geografio de Tajvano.

Urboj

Medio kaj poluo

Naturaj resursoj

Energiaj resursoj

Socio

Etnaj grupoj

La ĉefaj etnaj grupoj en Tajvano estas la hokloj (70%), la hakaoj (15%), la t.n. kontinentanoj (13%), kaj la aborigenoj (2%).

Lingvoj

La ĉefaj lingvoj parolataj en Tajvano estas la ĉina (oficiala lingvo de la Respubliko Ĉinio), la hokla (ofte nomata ankaŭ "tajvana"), la hakaa, kaj la diversaj aborigenaj lingvoj. Dum en kontinenta Ĉinio oni adaptis la ideogramojn, tiuj reformoj ne estis transprenitaj en Tajvano. El tio oni komprenas, ke la skribaj lingvoj de Ĉinio kaj Tajvano ne komplete samas.

Religioj

Kulturo

Vidu ankaŭ

Eksteraj ligiloj

mapo de Tajvano

Ŝablono:Ĝermo-geografio