Jean Rostand: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Simeone (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
e AliaSignifo
Linio 1: Linio 1:
{{AliaSignifo|Jean Rostand (Tramtransporto en Parizo)}}
'''Jean ROSTAND''', nask. en Parizo je la [[30-a de oktobro]] [[1894]], filo de la teatraĵisto [[Edmond Rostand]] kaj de la poetino [[Rosemonde Gerard]], mort. en Ville-d'Avray ja la [[4-a de decembro]] [[1977]] en profunde malespera kaj malvigla stato, estis franca verkisto kaj [[biologo]].
'''Jean ROSTAND''', nask. en Parizo je la [[30-a de oktobro]] [[1894]], filo de la teatraĵisto [[Edmond Rostand]] kaj de la poetino [[Rosemonde Gerard]], mort. en Ville-d'Avray ja la [[4-a de decembro]] [[1977]] en profunde malespera kaj malvigla stato, estis franca verkisto kaj [[biologo]].


Linio 31: Linio 32:
{{Citaĵo|Estas ne penseble, ke biologiisto ne salutus fervore la ideon de universala lingvo, komuna por ĉiuj.}}
{{Citaĵo|Estas ne penseble, ke biologiisto ne salutus fervore la ideon de universala lingvo, komuna por ĉiuj.}}
{{Citaĵo|Se tia lingvo estus pli disvastigita, ĝi permesus al ĉiu scienculo esti rekte informita pri la laboroj kiuj, ĉiumomente, en la tuta mondo, progresigas lian fakon. Kaj precipe, konsiderante ke la homaro konsistas el unu sola specio, lerninte vidi en la rasaj kaj naciaj diferencoj nur bagatelan fakton, ĉu ni ne devas senhezite deziri, ke ĉiu Homo sapiens estu dotita per unu sama esprimilo?}}
{{Citaĵo|Se tia lingvo estus pli disvastigita, ĝi permesus al ĉiu scienculo esti rekte informita pri la laboroj kiuj, ĉiumomente, en la tuta mondo, progresigas lian fakon. Kaj precipe, konsiderante ke la homaro konsistas el unu sola specio, lerninte vidi en la rasaj kaj naciaj diferencoj nur bagatelan fakton, ĉu ni ne devas senhezite deziri, ke ĉiu Homo sapiens estu dotita per unu sama esprimilo?}}
{{Citaĵo|La unueco de la homa specio vokas komunecon de la lingvo. Ju pli intimaj fariĝos la rilatoj inter la popoloj, ju pli planediĝos la tero, lau la vortoj de [[Teilhard de Chardin]], des pli necesos ke la teranoj disponu lingvon kiu estus, iamaniere, la vorto de la specio}}
{{Citaĵo|La unueco de la homa specio vokas komunecon de la lingvo. Ju pli intimaj fariĝos la rilatoj inter la popoloj, ju pli planediĝos la tero, laŭ la vortoj de [[Teilhard de Chardin]], des pli necesos ke la teranoj disponu lingvon kiu estus, iamaniere, la vorto de la specio}}
{{Citaĵo|Miaflanke, mi esperas ke la momento ne estas tre malproksima, kiam ĉiuj homoj, dank‘ al Esperanto, kapablos interkomunikiĝi same kiel faras, per siaj dancoj, ĉiuj abeloj.}}
{{Citaĵo|Miaflanke, mi esperas ke la momento ne estas tre malproksima, kiam ĉiuj homoj, dank‘ al Esperanto, kapablos interkomunikiĝi same kiel faras, per siaj dancoj, ĉiuj abeloj.}}



Kiel registrite je 00:20, 5 feb. 2017

Por samtitola artikolo vidu la paĝon Jean Rostand (Tramtransporto en Parizo).

Jean ROSTAND, nask. en Parizo je la 30-a de oktobro 1894, filo de la teatraĵisto Edmond Rostand kaj de la poetino Rosemonde Gerard, mort. en Ville-d'Avray ja la 4-a de decembro 1977 en profunde malespera kaj malvigla stato, estis franca verkisto kaj biologo.

Naskita en riĉa burĝa medio (kiun li poste akre kaj lertironie kritikos en siaj junec-verkoj), li pasigas sian infanaĝon en la kampara medio de Cambo-les-Bains (Eŭskio) kaj malkovras dekjaraĝe la verkon de Jean-Henri Fabre, kio decidas pri lia alvokiĝo. Li iĝas memstara esploristo (en la jaroj 1960 li estis eble la plejlasta sciencisto laboranta ne kadre de universitataj skipoj aŭ esplor-instituto sed sola en la propra domo), studas Genetikon, kaj verkas librojn.

Junecaj libroj

Li diris pri sia intelekta historio: "Mi dirus, ke mi estis unue instigita de la kritikema observado al socia medio, poste de socio mi iris al mi-mem, poste de mi-mem al scienco; fine de scienco mi revenis al homo." Ja kritikema observanto al socia medio: "Kvankam ananta je klaso de privilegiuloj, rezulte de kulposento mi ĉiam emis pravigi la malsuperulon kaj min meti je ties flanko": tial li verkas sinsekve La reveno de la malriĉuloj (1919), Dum ni ankoraŭ suferas (1921) librojn denuncantajn la militon kaj la sanktecon de vivo, La leĝo de la riĉuloj (1920) (feroce la 26-jara aŭtoro analizas la kruelecon de la posedantoj kaj "alvenintuloj"), Juliano aŭ konscienco (1928), La Familipatriotoj kaj aliaj eseoj pri burĝa mistiko (1925). Entute liaj junecverkoj estos dek, publikigitaj inter 1919 kaj 1931. Tiuj libroj konsistigas drastan satiron (kaj ĝuege fajnan kaj efikan Voltaire-ecan stil-ekzercon) atakantan la malvirtojn, la ridindaĵojn, la maljustojn. Miksiĝis kun la serioza mordkritika tono la ironiaj kaj akrevidaj aludoj, la ruiniganta ridindigo, farso kaj bufonaĵo. Jean Rostand kondutas samtempe prokuroro kiu estas ankaŭ sagaca, klarvida kaj cinika observanto. La burĝa egoismo kaj ĉiu maljusteco naŭzas lin. Pliploste li ĉiam emos kompreni la homojn, partopreni je la doloroj homaj.

Postaj verkoj

Post Hiroŝimo li draste kaj decidiĝeme militis kontraŭ atombombon, kaj fariĝis honorprezidanto de la movado kontraŭ atomarmiloj.

li timis ekeston de socio tro racia, tro prudenta, kiu emus taksi la "kvoto da protektado kaj sanzorgoj" indaj je ĉiu unuopulo, kaj akceptus eŭtanazion.

La tuta verko de Jean ROSTAND mergiĝas en strebo al vero, nur la vero, kiom ajn malagrabla ĝi povas esti (ekzemple, intervjuita pri morto, li respondis, ke kiel sciencixto li rigardas ĝin normala, sed kiel homo li sentas ĝin plu kiel neeltenebla skandalo).

citaĵo el li:

Citaĵo
 La homa specio forpasos tiel, kiel forpasis la dinozaŭroj kaj la stegokefaloj, kaj en tiu eteta angulo de universo finiĝos por ĉiam la palaĉa aventuro de la protoplasmo, aventuro kie eble jam finis en alia mondo, aventuro, kiu eble en alia mondo disvolviĝos, sed ĉiam kaj ĉie dekomence kondamnita kaj direktota al elfina vana fiasko kaj porĉiama malhelo. 

Sciencisto, pensisto kaj ateisto, Jean ROSTAND estas inter la noblaj spiritoj de la 20-a jarcento. Li havis tempon koni la ekantan ekologian movadon kaj la juneco-ribeloj de la jaroj 70-aj, pri kiuj li sentis grandan simpation.

Jean Rostand kaj Esperanto

Tradukita esperanten:

  • La nuna stato de l'evoluismo, (trad.) SAT, 1953
  • Tio, kion mi kredas tradukita de Pierre BERLOT, eld. UFE, 1962

en la enkonduko de tiu traduko li skribis:

Citaĵo
 Estas por mi plezuro tute aparta vidi mian libreton „Ce que je crois“ tradukita en Esperanton. 
Citaĵo
 Estas ne penseble, ke biologiisto ne salutus fervore la ideon de universala lingvo, komuna por ĉiuj. 
Citaĵo
 Se tia lingvo estus pli disvastigita, ĝi permesus al ĉiu scienculo esti rekte informita pri la laboroj kiuj, ĉiumomente, en la tuta mondo, progresigas lian fakon. Kaj precipe, konsiderante ke la homaro konsistas el unu sola specio, lerninte vidi en la rasaj kaj naciaj diferencoj nur bagatelan fakton, ĉu ni ne devas senhezite deziri, ke ĉiu Homo sapiens estu dotita per unu sama esprimilo? 
Citaĵo
 La unueco de la homa specio vokas komunecon de la lingvo. Ju pli intimaj fariĝos la rilatoj inter la popoloj, ju pli planediĝos la tero, laŭ la vortoj de Teilhard de Chardin, des pli necesos ke la teranoj disponu lingvon kiu estus, iamaniere, la vorto de la specio 
Citaĵo
 Miaflanke, mi esperas ke la momento ne estas tre malproksima, kiam ĉiuj homoj, dank‘ al Esperanto, kapablos interkomunikiĝi same kiel faras, per siaj dancoj, ĉiuj abeloj. 

Listo de verkoj

  • Les familiotes et autres essais (1925) La familipatriotoj kaj aliaj eseoj prisociaj
  • La loi des riches (1920) Leĝo de la riĉuloj
  • La vie des crapauds (1933) vivo de la bufoj
  • La vie des libellules (1935) vivo de la libeloj
  • Pensées d'un biologiste (1939) pensoj de biologo
  • L'aventure humaine (1947) la homa aventuro
  • Ce que je crois (1953) Tio, kion mi kredas

Eksteraj ligiloj

Trovu « Jean Rostand » inter la
Vizaĝoj de homoj
rilataj al la ideo
«Internacia Lingvo»