Izoftalata acido: Malsamoj inter versioj

Izoftalata acido, hidrogena izoftalato aŭ C₆H₄(COOH)₂ estas organika kombinaĵo, senkolora aŭ blanka solido kaj izomero de la ftalata acido kaj tereftalata acido. Izoftalata acido estas blankaj kristaloj kiuj sublimiĝas ĉe 345 °C kaj estas malmulte solvebla en akvo, alkoholo kaj acetata acido.

Ĝi estas preparebla per oksidado de meta-ksileno en ĉeesto de kromiata acido aŭ pere de fandiĝo de kalia meta-sulfobenzoato aŭ meta-bromobenzoato kaj kalia formiato.^[1] Izoftalata acido havas bonegajn plenumkarakterizaĵojn inklude de bonega malmoleco, koroda kaj makula rezistadoj, hidrolize stabila, kaj alte uzata en industriaj farbokovraĵoj.

Sintezo

Izoftalata acido produkteblas per oksidado de m-ksileno pere de kobalto-mangana katalizilo:

+ 3 O₂

\rightarrow

+ 2 H₂O

Bilionoj da kilogramoj de izoftalata acido produkteblas ĉiujare per oksidado de meta-ksileno en la ĉeesto de kromiata acido kiel oksidiganto aŭ pere de kobalto-mangana katalizilo. En la laboratorio, kromiata acido uzatas kiel oksidiganto. Ĝi same estigeblas per fandado de kalia meta-sulfobenzoato aŭ meta-bromobenzoato kaj kalia formiato. Tereftalata acido same formiĝas en ĉi-lasta kazo.

La baria salo, same kiel ĝia heksahidrato, estas tre solvebla, kaj tio uzatas por diferencigo inter ftalata kaj tereftalata acidoj. La uvitata acido aŭ 5-metila-izoftalata acido, prepareblas per oksidigo de la mezitileno aŭ kondensiĝo de la piroracemata acido kun baritakvo.

Uzoj

Aromataj dukarboksilataj acidoj, sub la formo de acilaj kloridoj (R-C=OCl), uzatas kiel antaŭaĵoj al komerce gravaj polimeroj, ekzemple de fajrorezista materialo konata kiel Nomex^[2]. Kiam miksitaj kun tereftalata acido, tiam izoftalata acido uzatas en produktado de rezinoj plastaj boteloj por trinkaĵoj. La altplenuma polimero, poli-benzimidazolo estas produktata ekde izoftalata acido. Ankaŭ, la acido uzatas kiel grava krudmaterialo en la produktado de izolado-materialoj.

Izomeroj

Izoftalata acido estas unu el la tri izomeroj de la benzenokarboksilata acido, estante aliaj la ftalata acido kaj la tereftalata acido.


ftalata acido	izoftalata acido	tereftalata acido
(orto-ftalata acido)	(meta-ftalata acido)	(para-ftalata acido)

Literaturo

The Chemical Company
Chemicalland21
NIST National Institute of Standards and Technology
Sigma Aldrich
Cameo Chemicals
Acta Crystallographica
De Gruyter

Vidu ankaŭ

Referencoj

↑ Chemicalland21
↑ Handbook of Fiber Science and Technology Volume 2: High Technology ..., Parte 3, Menachem Lewin, Jack Preston

Portalo pri Kemio

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri kemio.

Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).

[1] Chemicalland21

[2] Handbook of Fiber Science and Technology Volume 2: High Technology ..., Parte 3, Menachem Lewin, Jack Preston

[1]

[2]

@@ Linio 68: / Linio 68: @@
 == Uzoj ==
-Aromataj dukarboksilataj acidoj, sub la formo de acilaj kloridoj (R-C=OCl), uzatas kiel antaŭaĵoj al komerce gravaj polimeroj, ekzemple de fajrorezista materialo konata kiel Nomex<ref>[https://books.google.com.br/books?id=QNMsnUbxvsIC&pg=PA153&dq=Nomex&hl=pt-BR&sa=X&ved=0ahUKEwi1y42P-7zJAĥDgpAKHSrQC-4Q6AEIRTAD#v=onepage&q=Nomex&f=false Handbook of Fiber Science and Technology Volume 2: High Technology ..., Parte 3], Menachem Lewin, Jack Preston</ref>. Kiam miksitaj kun [[tereftalata acido]], tiam izoftalata acido uzatas en produktado de [[rezino]]j plastaj boteloj por trinkaĵoj. La altplenuma polimero, poli-benzimidazolo estas produktata ekde izoftalata acido. Ankaŭ, la acido uzatas kiel grava krudmaterialo en la produktado de izolado-materialoj.
+Aromataj dukarboksilataj acidoj, sub la formo de acilaj kloridoj (R-C=OCl), uzatas kiel antaŭaĵoj al komerce gravaj polimeroj, ekzemple de fajrorezista materialo konata kiel Nomex<ref>[https://books.google.com.br/books?id=QNMsnUbxvsIC&pg=PA153&dq=Nomex&hl=pt-BR&sa=X&ved=0ahUKEwi1y42P-7zJAĥDgpAKHSrQC-4Q6AEIRTAD#v=onepage&q=Nomex&f=false Handbook of Fiber Science and Technology Volume 2: High Technology ..., Parte 3], Menachem Lewin, Jack Preston</ref>. Kiam miksitaj kun [[tereftalata acido]], tiam izoftalata acido uzatas en produktado de [[rezino]]j plastaj boteloj por trinkaĵoj. La altplenuma polimero, poli-[[benzimidazolo]] estas produktata ekde izoftalata acido. Ankaŭ, la acido uzatas kiel grava krudmaterialo en la produktado de izolado-materialoj.
 == Izomeroj ==