Placentuloj: Malsamoj inter versioj
[kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Rdelre (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
Rdelre (diskuto | kontribuoj) Neniu resumo de redakto |
||
Linio 44: | Linio 44: | ||
'''Placentuloj''' (''Placentalia'' aŭ ''Eutheria'') estas ege diversa grupo de animaloj, kiujn nuntempe oni konsideras la plej sukcesajn mamulojn el la planedo (escepte eble en Aŭstralio). |
'''Placentuloj''' (''Placentalia'' aŭ ''Eutheria'') estas ege diversa grupo de animaloj, kiujn nuntempe oni konsideras la plej sukcesajn mamulojn el la planedo (escepte eble en Aŭstralio). |
||
La plej ĝenerala eco de placentuloj estas la ekzisto de [[placento]] en la gravedaj inoj, taŭga por longe subteni la idojn antaŭ la nasko.<ref name=JDA>{{Citaĵo el gazeto |url=http://www.bio.sdsu.edu/faculty/archibald/Archibald01Eutheria.pdf |titolo=Eutheria (Placental Mammals) |familia nomo=Archibald |persona nomo=J David |gazeto=Encyclopedia of Life Sciences |jaro=2001 |lingvo=en |alirdato=2017-04-29 }}</ref> |
La plej ĝenerala eco de placentuloj estas la ekzisto de [[placento]] en la gravedaj inoj, taŭga por longe subteni la idojn antaŭ la nasko. [[Marsupiulo]]j, kvankam tradicie priskribitaj senplacentaj, havas ian placenton, sed malsama kaj sufiĉa nur por pli mallonga subteno.<ref name=JDA>{{Citaĵo el gazeto |url=http://www.bio.sdsu.edu/faculty/archibald/Archibald01Eutheria.pdf |titolo=Eutheria (Placental Mammals) |familia nomo=Archibald |persona nomo=J David |gazeto=Encyclopedia of Life Sciences |jaro=2001 |lingvo=en |alirdato=2017-04-29 }}</ref> |
||
== Taksonomio == |
== Taksonomio == |
||
; |
;subklaso<ref>Infraklaso aŭ klado laŭ aliaj sciencistoj.</ref> : PLACENTULOJ - Placentalia (Eutheria) |
||
Ordoj kun ankoraŭ vivantaj membroj: |
Ordoj kun ankoraŭ vivantaj membroj: |
||
* Infraklaso '''Edentata:''''' |
* Infraklaso '''Edentata:''''' |
Kiel registrite je 19:02, 29 apr. 2017
Placentuloj | ||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Troveblo de fosilioj: Meza kretaceo - ĉi-epoke | ||||||||||
Mus musculus
| ||||||||||
Biologia klasado | ||||||||||
| ||||||||||
Ordoj[1]
| ||||||||||
| ||||||||||
Aliaj Vikimediaj projektoj
| ||||||||||
Placentuloj (Placentalia aŭ Eutheria) estas ege diversa grupo de animaloj, kiujn nuntempe oni konsideras la plej sukcesajn mamulojn el la planedo (escepte eble en Aŭstralio).
La plej ĝenerala eco de placentuloj estas la ekzisto de placento en la gravedaj inoj, taŭga por longe subteni la idojn antaŭ la nasko. Marsupiuloj, kvankam tradicie priskribitaj senplacentaj, havas ian placenton, sed malsama kaj sufiĉa nur por pli mallonga subteno.[2]
Taksonomio
- subklaso[3]
- PLACENTULOJ - Placentalia (Eutheria)
Ordoj kun ankoraŭ vivantaj membroj:
- Infraklaso Edentata:
- Superordo Ksenartroj Xenarthra:
- Infraklaso Epitheria:
- Superordo Afrotheria:
- Afrosoricida
- Makrosceliduloj Macroscelidea
- Tubetodentuloj Tubulidentata
- Prokaviuloj Hyracoidea
- Rostruloj Proboscidea
- Sirenoj Sirenia
- Superordo Laurasiatheria:
- Ĥiropteroj Chiroptera
- Insektovoruloj Insectivora
- Cetacoj Cetacea
- Parhufuloj Artiodactyla
- Neparhufuloj Perissodactyla
- Manisuloj Pholidota
- Karnomanĝuloj Carnivora
- Superordo Euarchontoglires:
- Ronĝuloj Rodentia
- Leporuloj Lagomorpha
- Dermopteroj Dermoptera
- Tupajuloj Scandentia
- Primatoj Primates
- Superordo Afrotheria:
Formortintaj ordoj:
- Hiendentuloj †
- Teniodonoj †
- Kondilartroj †
- Tiloduloj †
- Litopternoj †
- Notounguloj †
- Astrapoterioj †
- Pantodontoj †
- Dinoceratoj †
- Piroterioj †
- Desmostilioj †
- Embritopodoj †
Jen la ĉefaj grupoj kun ekzemplaj membroj:
- Edentuloj (malmult-dentuloj- formik-manĝuloj, bradipoj, dazipoj/armadeloj);
- Foliduloj (skvamo-mamuloj - pangolinoj, manisoj);
- Lagomorfuloj (kunikloj, leporoj);
- Ronĝuloj musoj, ratoj, hamstroj, sciuroj, histrikoj aŭ pik-porkoj, Gvineo-porkido, patagonia leporo, tukuoj, pakaranoj, pakaoj, agutioj, ĉinĉiloj, hutioj, zizeloj, marmotoj, kastoroj);
- Makroscelideoj (elefant-sorikoj);
- Primatoj (prosimioj- lemuroj, lorisoj, galagoj, ktp kaj antropoidoj- simioj, goriloj, ĉimpanzoj, homoj);
- Skandencoj (preskaŭ-simioj - tupajoj;
- Kiropteroj (vespertoj, flugantaj-hundoj, vampiroj);
- Dermopteroj (galeopiteko);
- Insektmanĝuloj (talpoj, erinacoj, tenrakoj, sorikoj, almikoj);
- Karnomanĝuloj (feliformoj - felisedoj, civetoj, genotoj, linsangoj, mungoj, mangustoj, surikatoj, hienoj; kaj kaniformoj - kanisedoj, ursoj, pandoj, musteloj, vizonoj, putoroj, foinoj, meloj, skunkoj, lustroj, fokoj, mar-leonoj, rosmaroj, mar-elefantoj);
- Parhufuloj porkoj, hipopotamoj, kalo-pieduloj, kameloj, ljamoj, kanĉiloj, cervoj, munĝakoj, akvo-kapreoloj, alkoj, rangiferoj, ĝirafoj, antilopoj, bovoj, bubaloj, bizonoj, dukeroj, antilopetoj, bov-antilopoj, gazeloj, sajgoj, kaproj, ŝafoj, ovibovoj);
- Cetacoj (rorkvaloj, veraj balenoj, dentcetacoj - delfenoj, kaĉalotoj, orkoj, marporkoj);
- Tubulidentatoj (tubeto-dentuloj - terporkoj);
- Neparhufuloj (aŭ: Perisodaktiloj) - tapiroj, rinoceroj, ekvedoj - ĉevalo, zebro, azeno);
- Hiraksoidoj (klif-meloj);
- Sirenioj (mar-bovoj- dugongoj, manatoj);
- Proboscedoj (elefantoj)
Notoj kaj referencoj
- ↑ Eutheria phylogeny. Mikko's Phylogeny Archive. Alirita 2006-03-08.
- ↑ Archibald, J David (2001). “Eutheria (Placental Mammals)”, Encyclopedia of Life Sciences (en). Alirita 2017-04-29..
- ↑ Infraklaso aŭ klado laŭ aliaj sciencistoj.