Aerarmeo: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Neniu resumo de redakto
Neniu resumo de redakto
Linio 4: Linio 4:
[[Dosiero:B-2 spirit bombing.jpg|thumb|dekstre|180px|B-2.]]
[[Dosiero:B-2 spirit bombing.jpg|thumb|dekstre|180px|B-2.]]
'''Aerarmeo''' estas [[milito|milita]] grupo de armitaj homoj organizitaj por batali sur la ĉielo. Aerarmeoj kutime formas parton de la [[militfortoj]] de ŝtato. Multaj nacioj havas aerarmeojn por defendi siajn terojn kaj elstarigi sian povon. Ano de aerarmeo normale nomiĝas [[aviado|aviadisto]]. Ne estas eble doni esperante egalaĵojn por ĉiuj mondaj aerarmeaj rangoj, sed la plej alta [[rango]] ĉe la aerarmeo ofte estas [[generalo]].
'''Aerarmeo''' estas [[milito|milita]] grupo de armitaj homoj organizitaj por batali sur la ĉielo. Aerarmeoj kutime formas parton de la [[militfortoj]] de ŝtato. Multaj nacioj havas aerarmeojn por defendi siajn terojn kaj elstarigi sian povon. Ano de aerarmeo normale nomiĝas [[aviado|aviadisto]]. Ne estas eble doni esperante egalaĵojn por ĉiuj mondaj aerarmeaj rangoj, sed la plej alta [[rango]] ĉe la aerarmeo ofte estas [[generalo]].

(nederlande ''luchtmacht'', france ''armée de l'air'', germane ''Luftwaffe'', itale ''forza aerea'', hispane ''ejército del aire'', portugale ''força aérea'', svede ''flygvapen'', angle ''air force'', arabe ''al-kuŭat al-ĝauŭija'', ĉine ''kongjun'', japane ''kugun'', koree ''konggun'', ruse ''военно-воздушные силы'')


== Historio ==
== Historio ==
Post la invenco de [[aviadilo]], multaj miltistoj intencis aviadilon kiel "Armilo". La unua organizaĵo kiel aerarmeo estis naskiĝita en [[Francio]] sub la nomo de Milita Aviado ({{fr}} Aviation Militaire) en 1909. Dum la [[Itala-turka milito]], Italia armeo uzis aviadilon por skolti kaj bombi malamikan vilaĝon.
Post la invento de [[aviadilo]], multaj miltistoj intencis aviadilon kiel "Armilo". La unua organizaĵo kiel aerarmeo estis naskiĝita en [[Francio]] sub la nomo de Milita Aviado ({{fr}} Aviation Militaire) en 1909. Dum la [[Itala-turka milito]], Italia armeo uzis aviadilon por skolti kaj bombi malamikan vilaĝon.

La oficiala uzado por kiel armilo estis farita dum la [[unua mondmilito]]. Dum la skolta flugo, aviadiloj kiel skoltaviadilo kunvenis malamikajn aviadilojn dum la flugo, kampis kun malamikan aviadilon kun armiloj. Dum la konflikto en [[ĉielo]], "Milita aviado" naskiĝis por kampi malamikajn aviadilojn, poste rezultis naskiĝo de armeo de aviadiloj, kiu nomita kiel '''aerarmeo''' (Laŭ [[franca]] nomo) aŭ '''aerforto''' (Laŭ [[angla]] nomo).

Post la unua mondmilito, la vido pri aviadiloj rapide disvolviĝis. La unua aerarmeo kiel ''sendependenca organizaĵo'' naskiĝis en [[Britio]] kiel [[Reĝa Aerarmeo]]. En 1919, Pariza Konvencio estis subskribita, kiu unue reuglis pri aviado. Dum la 1920-jaroj, aviadgeneraloj kiel Billy Mitchell en [[Usono]] kaj Giulio Douhet en [[Italio]] forte rekomendis por strategia bombado en milito por detrui militindustrion de malamika ŝtato.

Dum la [[dua mondmilito]], la strategioj kaj taktikoj de aerarmeo pli rapide disvolviĝis: Strategia bombado, Terarmea-Aeramrea kunlaborado (Proksima aera helpo, CAS), Radaro, Radia navigado, Jetmotoraj aviadiloj estis aperita. Speciale, aperigo de [[jetmotoro]] kaj [[misilo]], [[radaro]] rapide ŝanĝis koncepton de "Hundbatalo" (Batalo inter ĉasaviadiloj).

La [[Malvarma milito]] estis tempo por moderna disvolviĝo de aerarmeo kun [[elektroniko|elektronikaj]] teknologioj. Dum la [[Korea milito]], la unua batalo inter jetmotoraj ĉasaviadiloj estis farita inter F-86 kaj MiG-15. En [[Vjetnama milito]], unue [[Misilo|gvidata misilo]] estis uzita kontraŭ ĉasaviadiloj, kaj sistemo AEW&C ({{en}} Airborne Early Warning & Control) estis aperita. La apero de [[helikoptero]] naskiĝis armean aviadon por administri aeran operadon de helikopteroj. En [[Araba-israela konflikto]], kontraŭaera forto kun ter-aeraj misiloj kaj radaroj estis aperita. En fino de 1980-jaroj, unua kaŝaviadilo flugita por aeroperado.


Nuntempe teknika procezo estas daŭrita: La [[Telestiraviadilo]]j (UAV) faras bombadon en [[Irako]] kaj [[Afganio]], anstataŭe ĉasaviadiloj kaj bombaviadiloj.
La oficiala uzado por kiel armilo estis farita dum la [[unua mondmilito]]. Dum la skolta flugo, aviadiloj kiel skoltaviadilo kunvenis malamikajn aviadilojn dum la flugo, kampis kun malamikan aviadilon kun armiloj. Dum la konflikto en [[ĉielo]], "Milita aviado" naskiĝis por kampi malamikajn aviadilojn, poste rezultis naskiĝo de armeo de aviadiloj, kiu nomita kiel '''aerarmeo''' (Laŭ [[franca]] nomo) aŭ '''aerforto''' (Laŭ [[angla]] nomo).


== Aerarmeoj ==
== Aerarmeoj ==

Kiel registrite je 05:17, 18 jun. 2017

B-17 Flying Fortress.
F-4 Phantom II.
B-2.

Aerarmeo estas milita grupo de armitaj homoj organizitaj por batali sur la ĉielo. Aerarmeoj kutime formas parton de la militfortoj de ŝtato. Multaj nacioj havas aerarmeojn por defendi siajn terojn kaj elstarigi sian povon. Ano de aerarmeo normale nomiĝas aviadisto. Ne estas eble doni esperante egalaĵojn por ĉiuj mondaj aerarmeaj rangoj, sed la plej alta rango ĉe la aerarmeo ofte estas generalo.

Historio

Post la invento de aviadilo, multaj miltistoj intencis aviadilon kiel "Armilo". La unua organizaĵo kiel aerarmeo estis naskiĝita en Francio sub la nomo de Milita Aviado (france Aviation Militaire) en 1909. Dum la Itala-turka milito, Italia armeo uzis aviadilon por skolti kaj bombi malamikan vilaĝon.

La oficiala uzado por kiel armilo estis farita dum la unua mondmilito. Dum la skolta flugo, aviadiloj kiel skoltaviadilo kunvenis malamikajn aviadilojn dum la flugo, kampis kun malamikan aviadilon kun armiloj. Dum la konflikto en ĉielo, "Milita aviado" naskiĝis por kampi malamikajn aviadilojn, poste rezultis naskiĝo de armeo de aviadiloj, kiu nomita kiel aerarmeo (Laŭ franca nomo) aŭ aerforto (Laŭ angla nomo).

Post la unua mondmilito, la vido pri aviadiloj rapide disvolviĝis. La unua aerarmeo kiel sendependenca organizaĵo naskiĝis en Britio kiel Reĝa Aerarmeo. En 1919, Pariza Konvencio estis subskribita, kiu unue reuglis pri aviado. Dum la 1920-jaroj, aviadgeneraloj kiel Billy Mitchell en Usono kaj Giulio Douhet en Italio forte rekomendis por strategia bombado en milito por detrui militindustrion de malamika ŝtato.

Dum la dua mondmilito, la strategioj kaj taktikoj de aerarmeo pli rapide disvolviĝis: Strategia bombado, Terarmea-Aeramrea kunlaborado (Proksima aera helpo, CAS), Radaro, Radia navigado, Jetmotoraj aviadiloj estis aperita. Speciale, aperigo de jetmotoro kaj misilo, radaro rapide ŝanĝis koncepton de "Hundbatalo" (Batalo inter ĉasaviadiloj).

La Malvarma milito estis tempo por moderna disvolviĝo de aerarmeo kun elektronikaj teknologioj. Dum la Korea milito, la unua batalo inter jetmotoraj ĉasaviadiloj estis farita inter F-86 kaj MiG-15. En Vjetnama milito, unue gvidata misilo estis uzita kontraŭ ĉasaviadiloj, kaj sistemo AEW&C (angle Airborne Early Warning & Control) estis aperita. La apero de helikoptero naskiĝis armean aviadon por administri aeran operadon de helikopteroj. En Araba-israela konflikto, kontraŭaera forto kun ter-aeraj misiloj kaj radaroj estis aperita. En fino de 1980-jaroj, unua kaŝaviadilo flugita por aeroperado.

Nuntempe teknika procezo estas daŭrita: La Telestiraviadiloj (UAV) faras bombadon en Irako kaj Afganio, anstataŭe ĉasaviadiloj kaj bombaviadiloj.

Aerarmeoj