Ĥanuko: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Kozyra (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Kozyra (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 16: Linio 16:
|koneksas kun = [[Purimo]], kiel festo proklamita de rabenoj
|koneksas kun = [[Purimo]], kiel festo proklamita de rabenoj
}}
}}
[[Dosiero:Dreidel 001.jpg|thumb|maldekstra|Ĥanukaa [[turbo]] - ''swiwon'' (''drejdł'')]]
[[Dosiero:Classic Hanukkah sufganiyot.JPG|thumb|maldekstra|Ĥanukaaj [[benjeto]]j - ''sufganijot'']]
[[Dosiero:Potato latkas.jpg|thumb|maldekstra|Ĥanukaaj tgerpomaj platkukoj - ''latkes'']]
[[Dosiero:Channel 2 - Hanukkah.webm|thumb|right|300px|thumbtime=00:03]]
[[Dosiero:Channel 2 - Hanukkah.webm|thumb|right|300px|thumbtime=00:03]]
'''Ĥanuka''' (''Lumfesto'' - '''חנוכה''' [ĥanuka'] en la [[hebrea lingvo]] kaj '''חנוכה''' [ĥani-ke] en la [[jida lingvo|jida]], en Esperanto prefere nomata '''Ĥanukao''',<ref>Vidu la diskutpaĝajn notojn.</ref><ref>[http://www.bonalingvo.org/index.php?title=Ht:_%C4%A5anukao&action=edit ekzemple en la retejo ''bonalingvo.org'']</ref> foje ankaŭ ''Ĥanuko'') estas [[judismo|juda]] festo celebrata post la 24-a de [[kislevo]] (variaj tagoj en [[decembro]]). Ĝi estas nomata "la festo de lumoj", ĉar ĝi memorigas, kiam [[oleo]] por unu tago daŭris ok [[tago]]jn en la [[lampo]] (''[[menoro]]'') de la [[Templo de Jerusalemo]], laŭ la libroj pri la [[Makabeoj]] (troveblaj en la [[Septuaginto]], sed ne en la hebrea [[Masora Biblio]]). Oni manĝas specialajn manĝaĵojn, ludas specialajn ludojn kaj lumigas specialan kandelaron. Kontraŭe al la sepkandela ''menora' '', la ĥanuka-kandelaro havas naŭ kandelojn, po unu por ĉiuj el ok tagoj de la origina evento plus unu por bruligi la aliajn.
'''Ĥanuka''' (''Lumfesto'' - '''חנוכה''' [ĥanuka'] en la [[hebrea lingvo]] kaj '''חנוכה''' [ĥani-ke] en la [[jida lingvo|jida]], en Esperanto prefere nomata '''Ĥanukao''',<ref>Vidu la diskutpaĝajn notojn.</ref><ref>[http://www.bonalingvo.org/index.php?title=Ht:_%C4%A5anukao&action=edit ekzemple en la retejo ''bonalingvo.org'']</ref> foje ankaŭ ''Ĥanuko'') estas [[judismo|juda]] festo celebrata post la 24-a de [[kislevo]] (variaj tagoj en [[decembro]]). Ĝi estas nomata "la festo de lumoj", ĉar ĝi memorigas, kiam [[oleo]] por unu tago daŭris ok [[tago]]jn en la [[lampo]] (''[[menoro]]'') de la [[Templo de Jerusalemo]], laŭ la libroj pri la [[Makabeoj]] (troveblaj en la [[Septuaginto]], sed ne en la hebrea [[Masora Biblio]]). Oni manĝas specialajn manĝaĵojn, ludas specialajn ludojn kaj lumigas specialan kandelaron. Kontraŭe al la sepkandela ''menora' '', la ĥanuka-kandelaro havas naŭ kandelojn, po unu por ĉiuj el ok tagoj de la origina evento plus unu por bruligi la aliajn.

Kiel registrite je 14:39, 13 dec. 2017

Ĥanukao
Bruligita ĥanukio la 7-an tagon de la festo.
Bruligita ĥanukio la 7-an tagon de la festo.
festotago • ĉiujara okazaĵo • festa aŭ feria tago
Oficiala nomo hebree: חֲנֻכָּה
Alia nomo Festo de la lumoj
Festata en judismo, de judoj
Speco Juda
Signifo kaj senco La makabeoj sukcese ekribelis kontraŭ Antioĥo la 4-a Epifano. La templo estis denove rekonsekrita kaj menoro mirakle brulis dum ok tagoj.
Komenco la 25-a tago de monato Kislevo
Fino la 2-a aŭ la 3-a tago de monato Teveto
Kutimoj kaj tradicioj Ĉiuvespere bruligado de ĥanukaj kandeloj. Kantado de ĥanukaj kantoj, kiel estas Ma'oz Cur. Recitado de halelo. Estas manĝataj solenaj manĝaĵoj kaj manĝaĵoj frititaj en oleo, kiel estas terpomaj plataĵoj (Potato pancake/latkes) kaj benjetoj. Estas ludata ludo kun turbo kaj estas donataj ĥanukaj donacoj.
Koneksas  kun Purimo, kiel festo proklamita de rabenoj
vdr
Ĥanukaa turbo - swiwon (drejdł)
Ĥanukaaj benjetoj - sufganijot
Ĥanukaaj tgerpomaj platkukoj - latkes

Ĥanuka (Lumfesto - חנוכה [ĥanuka'] en la hebrea lingvo kaj חנוכה [ĥani-ke] en la jida, en Esperanto prefere nomata Ĥanukao,[1][2] foje ankaŭ Ĥanuko) estas juda festo celebrata post la 24-a de kislevo (variaj tagoj en decembro). Ĝi estas nomata "la festo de lumoj", ĉar ĝi memorigas, kiam oleo por unu tago daŭris ok tagojn en la lampo (menoro) de la Templo de Jerusalemo, laŭ la libroj pri la Makabeoj (troveblaj en la Septuaginto, sed ne en la hebrea Masora Biblio). Oni manĝas specialajn manĝaĵojn, ludas specialajn ludojn kaj lumigas specialan kandelaron. Kontraŭe al la sepkandela menora' , la ĥanuka-kandelaro havas naŭ kandelojn, po unu por ĉiuj el ok tagoj de la origina evento plus unu por bruligi la aliajn.

Male al la aserto de kelkaj, Ĥanuka' ne iĝis la kristanisma Kristnasko, kvankam tiu estas proksima tempe; la 25-a de decembro estis origine en mitraismo "la naskiĝtago de la nevenkita suno" (dies natalis solis invicti), kaj la kristana eklezio transformis tiun sunnaskon en kristnaskon.

La festo Ĥanuka okazos inter sunsubiro de la 24-a de decembro de 2016 kaj sunsubiro de la 1-a de januaro de 2017. En la jaro 2017 komencas la 13an de decembro.

Referencoj

  1. Vidu la diskutpaĝajn notojn.
  2. ekzemple en la retejo bonalingvo.org