Erasmo da Narni: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Denaska1 (diskuto | kontribuoj)
e simpla polurigo de la stilo en kelkaj vortoj
Neniu resumo de redakto
Linio 1: Linio 1:
{{Informkesto homo}}
{{Informkesto homo}}
[[Dosiero:1931-itala-kongreso-de-esperanto-gattamelata-red.jpeg|eta|Statuo de ''Gattamelata'' en la emblemo de la 16-a [[Itala Kongreso de Esperanto|Itala Esperanto-Kongreso]] en [[Padovo]], [[1931]]]]
[[Dosiero:1931-itala-kongreso-de-esperanto-gattamelata-red.jpeg|eta|maldekstra|Statuo de ''Gattamelata'' en la emblemo de la 16-a [[Itala Kongreso de Esperanto|Itala Esperanto-Kongreso]] en [[Padovo]], [[1931]].]]
'''Erasmo el Narni''', plej konata laŭ la populara kromnomo '' '''Gattamelata''''' ('katino dolĉa kiel mielo'), estis itala [[Dungita soldato|soldulo]], kiu naskiĝis en [[Narni]], [[Italio]], en [[1370]] kaj mortis en [[Padovo]], en [[1443]]. Ido de malriĉa familio, la vivsituacio kondukis lin al [[Militismo|militista]] vivo, unue dungita de la nobelo [[Cecchino Broglia]] en [[Asizo]]. Poste, kun la amiko [[Brandolino Brandolini]], li servis al la [[Kondotiero|''kondotiero'']] [[Braccio da Montone]], sinjoro de [[Peruĝo]] ekde [[1416]].
'''Erasmo el Narni''', plej konata laŭ la populara kromnomo '' '''Gattamelata''''' ('katino dolĉa kiel mielo'), estis itala [[Dungita soldato|soldulo]], kiu naskiĝis en [[Narni]], [[Italio]], en [[1370]] kaj mortis en [[Padovo]], en [[1443]]. Ido de malriĉa familio, la vivsituacio kondukis lin al [[Militismo|militista]] vivo, unue dungita de la nobelo [[Cecchino Broglia]] en [[Asizo]]. Poste, kun la amiko [[Brandolino Brandolini]], li servis al la [[Kondotiero|''kondotiero'']] [[Braccio da Montone]], sinjoro de [[Peruĝo]] ekde [[1416]].


Kun Braccio, li partoprenis en kampanjoj por konkeri la urbojn [[Todi]], [[Rieti]], Narni, [[Terni]] kaj [[Spoleto]] kaj en [[1419]] en la batalo de [[Viterbo]] kontraŭ [[Muzio Attendolo]]. En la batalo de [[Aquila]] (junie de [[1424]]), la armeo de Braccio estis venkita kaj la ''kondotiero'' mortigita. Gattamelata gvidis la restintajn soldatojn serve al la Respubliko de [[Florenco]].
Kun Braccio, li partoprenis en kampanjoj por konkeri la urbojn [[Todi]], [[Rieti]], Narni, [[Terni]] kaj [[Spoleto]] kaj en [[1419]] en la batalo de [[Viterbo]] kontraŭ [[Muzio Attendolo]]. En la batalo de [[Aquila]] (junie de [[1424]]), la armeo de Braccio estis venkita kaj la ''kondotiero'' mortigita. Gattamelata gvidis la restintajn soldatojn serve al la Respubliko de [[Florenco]].


En [[1427]], la [[Papo]] [[Marteno la 5-a|Marteno la Kvina]] dungis lin por repreni la provincojnkonkeritajn de Braccio. Ĉefe pro malfruo en la pagoj, Gattamelata rezignis la servadon al la Papo en [[1434]] kaj dungiĝis de la [[Respubliko de Venecio]]. En serio da bataloj kaj kontraŭatakoj kaj malgraŭ vundiĝo, Gattamelata sukcesis defendi la urbojn [[Brescia]] kaj [[Verona]] en [[1438]]. Tio donis al li la titolon Ĝenerala Komandanto de la Armeoj de la Venecia Respubliko de . Tamen Venecio en la posta jaro devis cedi plurajn urbojn, inter kiuj [[Legnago]], [[Soave]] kaj fine Verona mem. La Respubliko tiam alvokis [[Francesco Sforza]] po rke li kuniĝu kun Gattamelata kaj ili kune rekonkeris Verona-n la 9-an de Julio [[1439]].
En [[1427]], la [[Papo]] [[Marteno la 5-a|Marteno la Kvina]] dungis lin por repreni la teritoriojn konkeritajn de Braccio. Ĉefe pro malfruo en la pagoj, Gattamelata rezignis la servadon al la Papo en [[1434]] kaj dungiĝis de la [[Respubliko de Venecio]]. En serio da bataloj kaj kontraŭatakoj kaj malgraŭ vundiĝo, Gattamelata sukcesis defendi la urbojn [[Brescia]] kaj [[Verona]] en [[1438]]. Tio donis al li la titolon Ĝenerala Komandanto de la Armeoj de la Venecia Respubliko. Tamen Venecio en la posta jaro devis cedi plurajn urbojn, inter kiuj [[Legnago]], [[Soave]] kaj fine Verona mem. La Respubliko tiam alvokis [[Francesco Sforza]] por ke li kuniĝu kun Gattamelata kaj ili kune rekonkeris Verona-n la 9-an de Julio [[1439]].


En [[1440]] li suferis [[Apopleksio|cerbovaskulan akcidenton]] kaj neniam plu resaniĝis nek havis signifajn militajn kampanjojn ĝis sia morto en 1443. En la centro de Padovo, apud la fama [[Baziliko]] de [[Antonio de Lisbono|Sankta Antono]], troviĝas [[surĉevala statuo]] honore al Gattamelata. Ĝi estis konstruita inter [[1446]] kaj [[1453]] de [[Donatello]] kaj mezuras 340 x 390 [[Centimetro|cm]]. Ĝi estas Unu el la simboloj de Padovo, la statuo estis la [[emblemo]] de la 16-a [[Itala Kongreso de Esperanto]] okazinta en tiu urbo en [[1931]]..
En [[1440]] li suferis [[Apopleksio|cerbovaskulan akcidenton]] kaj neniam plu resaniĝis nek havis signifajn militajn kampanjojn ĝis sia morto en 1443. En la centro de Padovo, apud la fama [[Baziliko]] de [[Antonio de Lisbono|Sankta Antono]], troviĝas [[surĉevala statuo]] honore al Gattamelata. Ĝi estis konstruita inter [[1446]] kaj [[1453]] de [[Donatello]] kaj mezuras 340 x 390 [[Centimetro|cm]]. Ĝi estas unu el la simboloj de Padovo, la statuo estis por ekzemplo la [[emblemo]] de la 16-a [[Itala Kongreso de Esperanto]] okazinta en tiu urbo en [[1931]].


La kromnomo ''Gattamelata'' laŭ iuj historiistoj fontas el lia granda ruzo kaj de liaparolmaniero respektoplena kaj ne akra. Laŭ aliaj, tio devenas de la formo de la kasko uzita dum bataloj.<ref>''Erasmo da Narni Gattamelata'', blogo Esperanto-Vivo http://www.bitoteko.it/esperanto-vivo/eo/2018/01/16/erasmo-da-narni-gattamelata/ (vizitita en la 16-jan-2018)</ref>
La kromnomo ''Gattamelata'' laŭ iuj historiistoj fontas el lia granda ruzo kaj de lia parolmaniero respektoplena kaj ne akra. Laŭ aliaj, tio devenas de la formo de la kasko uzita dum bataloj.<ref>''Erasmo da Narni Gattamelata'', blogo Esperanto-Vivo http://www.bitoteko.it/esperanto-vivo/eo/2018/01/16/erasmo-da-narni-gattamelata/ (vizitita en la 16-jan-2018)</ref>


== Referencoj ==
== Referencoj ==

Kiel registrite je 13:58, 22 jan. 2018

Erasmo da Narni
Persona informo
Aliaj nomoj Gattamelata
Naskiĝo 1-an de januaro 1370 (1370-01-01)
en Narni
Morto 16-an de januaro 1443 (1443-01-16) (73-jaraĝa)
en Padovo
Tombo Baziliko de Sankta Antonio
Lingvoj itala
Ŝtataneco Respubliko Florenco
Okupo
Okupo kondotiero
vdr
Statuo de Gattamelata en la emblemo de la 16-a Itala Esperanto-Kongreso en Padovo, 1931.

Erasmo el Narni, plej konata laŭ la populara kromnomo Gattamelata ('katino dolĉa kiel mielo'), estis itala soldulo, kiu naskiĝis en Narni, Italio, en 1370 kaj mortis en Padovo, en 1443. Ido de malriĉa familio, la vivsituacio kondukis lin al militista vivo, unue dungita de la nobelo Cecchino Broglia en Asizo. Poste, kun la amiko Brandolino Brandolini, li servis al la kondotiero Braccio da Montone, sinjoro de Peruĝo ekde 1416.

Kun Braccio, li partoprenis en kampanjoj por konkeri la urbojn Todi, Rieti, Narni, Terni kaj Spoleto kaj en 1419 en la batalo de Viterbo kontraŭ Muzio Attendolo. En la batalo de Aquila (junie de 1424), la armeo de Braccio estis venkita kaj la kondotiero mortigita. Gattamelata gvidis la restintajn soldatojn serve al la Respubliko de Florenco.

En 1427, la Papo Marteno la Kvina dungis lin por repreni la teritoriojn konkeritajn de Braccio. Ĉefe pro malfruo en la pagoj, Gattamelata rezignis la servadon al la Papo en 1434 kaj dungiĝis de la Respubliko de Venecio. En serio da bataloj kaj kontraŭatakoj kaj malgraŭ vundiĝo, Gattamelata sukcesis defendi la urbojn Brescia kaj Verona en 1438. Tio donis al li la titolon Ĝenerala Komandanto de la Armeoj de la Venecia Respubliko. Tamen Venecio en la posta jaro devis cedi plurajn urbojn, inter kiuj Legnago, Soave kaj fine Verona mem. La Respubliko tiam alvokis Francesco Sforza por ke li kuniĝu kun Gattamelata kaj ili kune rekonkeris Verona-n la 9-an de Julio 1439.

En 1440 li suferis cerbovaskulan akcidenton kaj neniam plu resaniĝis nek havis signifajn militajn kampanjojn ĝis sia morto en 1443. En la centro de Padovo, apud la fama Baziliko de Sankta Antono, troviĝas surĉevala statuo honore al Gattamelata. Ĝi estis konstruita inter 1446 kaj 1453 de Donatello kaj mezuras 340 x 390 cm. Ĝi estas unu el la simboloj de Padovo, la statuo estis por ekzemplo la emblemo de la 16-a Itala Kongreso de Esperanto okazinta en tiu urbo en 1931.

La kromnomo Gattamelata laŭ iuj historiistoj fontas el lia granda ruzo kaj de lia parolmaniero respektoplena kaj ne akra. Laŭ aliaj, tio devenas de la formo de la kasko uzita dum bataloj.[1]

Referencoj

  1. Erasmo da Narni Gattamelata, blogo Esperanto-Vivo http://www.bitoteko.it/esperanto-vivo/eo/2018/01/16/erasmo-da-narni-gattamelata/ (vizitita en la 16-jan-2018)