Treblinka (ekstermejo): Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
RG72 (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Kozyra (diskuto | kontribuoj)
Neniu resumo de redakto
Linio 4: Linio 4:
[[Dosiero:Treblinka memorial.jpg|thumb|220px|right|Memoraĵo de Treblinka]]
[[Dosiero:Treblinka memorial.jpg|thumb|220px|right|Memoraĵo de Treblinka]]
{{koord|52|37|35|N|22|2|49|O|montru=titolo}}
{{koord|52|37|35|N|22|2|49|O|montru=titolo}}
'''Treblinka''', estis la nomo de du naziaj ejoj, [[koncentrejo]] kaj [[ekstermejo]], la dua plej grava post la koncentrejo [[Auschwitz]] ([[Aŭŝvico (koncentreja komplekso)|Aŭŝvico]]) en [[okupado|okupata]] Eŭropo.
'''Treblinka''', estis la nomo de du germanaj, naziaj ejoj, [[koncentrejo]] kaj [[ekstermejo]], la dua plej grava post la germana koncentrejo [[Auschwitz]] ([[Aŭŝvico (koncentreja komplekso)|Aŭŝvico]]) en [[okupado|okupata]] Eŭropo.


Unua ejo konstruita en [[1941]] kiel laborejo por krimakuzitoj situis je cento da kilometroj nordoriente de [[Varsovio]] <ref>[http://encarta.msn.com/dictionary_1861721650/treblinka.html Laŭ Encarta], la ejo situis je kelkaj 60 [[mejlo]]j, tio estas 97 kilometroj, de la pola ĉefurbo.</ref>, proksime de la urbo Małkinia <ref>Eugen Kogon, Hermann Langbein, Adalbert Ruckerl, ''Les chambres à gaz secret d'état'' (La gazejoj ŝtatsekretoj), Paris, Editions de Minuit, 1984, p. 147</ref> , en [[okupado|okupata]] [[Pollando]].
Unua ejo konstruita en [[1941]] kiel laborejo por krimakuzitoj situis je cento da kilometroj nordoriente de [[Varsovio]] <ref>[http://encarta.msn.com/dictionary_1861721650/treblinka.html Laŭ Encarta], la ejo situis je kelkaj 60 [[mejlo]]j, tio estas 97 kilometroj, de la pola ĉefurbo.</ref>, proksime de la urbo Małkinia <ref>Eugen Kogon, Hermann Langbein, Adalbert Ruckerl, ''Les chambres à gaz secret d'état'' (La gazejoj ŝtatsekretoj), Paris, Editions de Minuit, 1984, p. 147</ref> , en [[okupado|okupata]] [[Pollando]].


Iom malpli ol jaro post la malfermo de tiu ejo, kiu estis poste konata sub la nomo de Treblinka 1, dua ejo estis konstruita, kiu rapide iĝis grava ilo en la plano pri [[holokaŭsto|ekstermado de judoj]] elpensita de la [[nazia Germanio|tria imperio]]. Treblinka 2, konstruita de germanaj entrepenoj dungintaj judajn kaj polajn malliberulojn, iĝis ekstermejo por la [[judoj]] el centra [[Eŭropo]]. Je ĉirkaŭ du kilometroj de la unua ejo, Treblinka 2 iĝis rapide la plej granda ekstermejo en [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]], kie estis [[murdo|murditaj]] judoj de polaj [[geto]]j kaj ankaŭ de [[Protektorato Bohemio kaj Moravio]], [[Slovaka ŝtato]], [[Aŭstrio]], [[Jugoslavio]], [[Grekio]] kaj [[Germanio]]. Ĉi tie pereis ĉ. 2 mil [[ciganoj]]. Nombro de la [[viktimo]]j de Treblinka atingis verŝajne 800 mil personojn. Inter ili estis [[Lidja Zamenhof]] kaj [[Janusz Korczak]] kun siaj infanoj el la [[Domo de Orfoj]].
Iom malpli ol jaro post la malfermo de tiu ejo, kiu estis poste konata sub la nomo de Treblinka 1, dua ejo estis konstruita, kiu rapide iĝis grava ilo en la plano pri [[holokaŭsto|ekstermado de judoj]] elpensita de la germana [[nazia Germanio|tria imperio]]. Treblinka 2, konstruita de germanaj entrepenoj dungintaj judajn kaj polajn malliberulojn, iĝis ekstermejo por la [[judoj]] el centra [[Eŭropo]]. Je ĉirkaŭ du kilometroj de la unua ejo, Treblinka 2 iĝis rapide la plej granda ekstermejo en [[Ĉefgubernio|Ĝenerala Gubernio]], kie estis [[murdo|murditaj]] judoj de polaj [[geto]]j kaj ankaŭ de [[Protektorato Bohemio kaj Moravio]], [[Slovaka ŝtato]], [[Aŭstrio]], [[Jugoslavio]], [[Grekio]] kaj [[Germanio]]. Ĉi tie pereis ĉ. 2 mil [[ciganoj]]. Nombro de la [[viktimo]]j de Treblinka atingis verŝajne 800 mil personojn. Inter ili estis [[Lidja Zamenhof]] kaj [[Janusz Korczak]] kun siaj infanoj el la [[Domo de Orfoj]].


== Vidu ankaŭ ==
== Vidu ankaŭ ==

Kiel registrite je 09:37, 14 mar. 2018

Ŝildo de la stacidomo de Treblinka, ekspoziciata nun en Jad Vaŝem
La naziaj ekstermejoj kaj koncentrejoj sur la tereno de okupita Pollando (1939–1945)
Memoraĵo de Treblinka
Memoraĵo de Treblinka

Koordinatoj: 52° 37′ 35″ N 22° 2′ 49″ O / 52.62639 °N, 22.04694 °O / 52.62639; 22.04694 (mapo) Treblinka, estis la nomo de du germanaj, naziaj ejoj, koncentrejo kaj ekstermejo, la dua plej grava post la germana koncentrejo Auschwitz (Aŭŝvico) en okupata Eŭropo.

Unua ejo konstruita en 1941 kiel laborejo por krimakuzitoj situis je cento da kilometroj nordoriente de Varsovio [1], proksime de la urbo Małkinia [2] , en okupata Pollando.

Iom malpli ol jaro post la malfermo de tiu ejo, kiu estis poste konata sub la nomo de Treblinka 1, dua ejo estis konstruita, kiu rapide iĝis grava ilo en la plano pri ekstermado de judoj elpensita de la germana tria imperio. Treblinka 2, konstruita de germanaj entrepenoj dungintaj judajn kaj polajn malliberulojn, iĝis ekstermejo por la judoj el centra Eŭropo. Je ĉirkaŭ du kilometroj de la unua ejo, Treblinka 2 iĝis rapide la plej granda ekstermejo en Ĝenerala Gubernio, kie estis murditaj judoj de polaj getoj kaj ankaŭ de Protektorato Bohemio kaj Moravio, Slovaka ŝtato, Aŭstrio, Jugoslavio, Grekio kaj Germanio. Ĉi tie pereis ĉ. 2 mil ciganoj. Nombro de la viktimoj de Treblinka atingis verŝajne 800 mil personojn. Inter ili estis Lidja Zamenhof kaj Janusz Korczak kun siaj infanoj el la Domo de Orfoj.

Vidu ankaŭ

Referencoj

  1. Laŭ Encarta, la ejo situis je kelkaj 60 mejloj, tio estas 97 kilometroj, de la pola ĉefurbo.
  2. Eugen Kogon, Hermann Langbein, Adalbert Ruckerl, Les chambres à gaz secret d'état (La gazejoj ŝtatsekretoj), Paris, Editions de Minuit, 1984, p. 147

Bibliografio

  • Gitta Sereny, Au fond des ténèbres (Funde de la malheloj), éd. Denoël. La aŭtoro intervjuis Franz Stangl plurfoje en la malliberejo, kie li atendis sian verdikton.
  • Richard Glazar, Trap With a Green Fence, (Kaptata de la verda barilo, ekzistas ankaŭ en la germana: Falle mit dem grünen Zaun). La aŭtoro, naskiĝinta en Prago en 1920 kaj supervivanto de Treblinka, esprimiĝis ankaŭ per la filmo Shoah de Claude Lanzmann.
  • Samuel Willenberg, Révolte à Treblinka, éd. Ramsay. La verko estas atesto: la aŭtoro estas unu el la supervivantoj de la koncentrejo.
  • Martin Gray, Au nom de tous les miens (Nome de ĉiuj miaj). Aŭtobiografio romanigita en kiu la aŭtoro parolas pri tempo en Treblinka.
  • Chil Rajchman, Je suis le dernier juif (Mi estas la lasta judo). Aparta atesto de eskapinto de Treblinka, verkita antaŭ la fino de la milito.

Eksteraj ligiloj