Acetaldehido: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Kiel registrite je 09:18, 3 aŭg. 2018

Acetaldehido

Plata kemia strukturo de la
Acetaldehido

Tridimensia kemia strukturo de la
Acetaldehido

Alternativa(j) nomo(j)

Etanalo

C₂H₄O

172

177

Fizikaj proprecoj

senkolora likvaĵo

44.053 g·mol^-1

0,784g cm⁻³

-123,37 °C

20.2 °C

n_{761}^{20}

1,3316

Ekflama temperaturo

-20 °C

Memsparka temperaturo

140 °C^[1]

Acideco (pKa)

13.57

Solvebleco

Akvo:m g/L

Mortiga dozo (LD50)

1930 mg/kg (buŝe)

Sekurecaj Indikoj

Pridanĝeraj indikoj

Danĝero

Xi
Irita

F
Brulema

GHS Damaĝo Piktogramo

GHS Signalvorto

Danĝera

GHS Deklaroj pri damaĝoj

H224, H224, H311, H317, H319, H332, H336, H341, H350, H360, H370, H372, H402

GHS Deklaroj pri antaŭgardoj

P201, P202, P210, P233, P240, P241, P242, P243, P260, P261, P264, P270, P271, P272, P273, P280, P281, P301+312, P302+352, P303+361+353, P304+312, P304+340, P305+351+338, P307+310, P308+313, P312, P314, P321, P330, P333+313^[2]

Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo
(25 °C kaj 100 kPa)

La acetaldehido aŭ etanalo (C₂H₄O aŭ C H₃CHO) estas brulema organa kombinaĵo kun karaktera odoro. Ĝi aperas en la naturo en la maturiĝintaj fruktoj, en kafo kaj en la freŝa pano. Tiu materialo kaŭzas la postebriecon post troa konsumo de alkoholaĵoj.

En la kemia industrio, la acetaldehido estas la intermaterialo de produktado de vinagra acido, certaj esteroj kaj aliaj kemiaj kombinaĵoj. Oni produktis el ĝi en 1989 en Usono 336.000 tunojn.

Ĝi estas likvaĵo kun malalta bolpunkto (20 °C), tio estas jam en media temperaturo havas gasan fazon. En maldensigita formo, ĝi estas gaso kun pomsimila odoro. Ĝi montras la provon de la arĝenta spegulo kaj Fehling-reagon. Ĝi estas nestabila kombinaĵo, rezervebla en izolita (ekz. per vakso tute izolita), ĉar ĝi tuj vaporiĝus.

Produktado

Oni povas produkti ĝin en laboratorio per oksidigo de etil-alkoholo (ekz. per varmega kupro(II)-oksido).

C₂H₅OH+CuO → CH₃CHO+Cu+H₂O

Oni uzas en la industrio la Wacker-proceson. Dum tio, oni oksidigas la etilenon (C₂H₄) en ŝaŭmreaktoro al acetaldehido, la reagaĵo estas hidroklorida solvaĵo de paladio(II)-klorido (PdCl₂) kaj kupro(I,II)-klorido (CuCl kaj CuCl₂). La paladia klorido oksidigas la etilenon en ĉeesto de akvo al acetaldehido, ĝi mem reduktiĝas dume al paladio.

C₂H₄ + H₂O + PdCl₂ → CH₃CHO + Pd + 2HCl

La kupro(II)-klorido oksidigas la paladion al paladio(II)-klorido, dum ĝi mem reduktiĝas al kupro(I)-klorido.

Pd + 2CuCl₂ → PdCl₂ + 2 CuCl.

La oksigeno - enigita kun la etielno - oksidigas la kupro(I)-kloridon al kupro(II)-hidroksi-klorido (Cu(OH)Cl), kiu reagas kun la hirogenklorido kaj retransformiĝas al kupro(II)-klorido.

Cu(OH)Cl + HCl → CuCl₂ + H₂.

Oni produktis la acetaldehidon pli malnove per hidratigo de acetileno (HC≡CH). La hidratigo povas okazi per sulfatacido en ĉeesto de katalizilo hidrargo(II)-sulfato (HgSO₄).

HC≡CH + H₂O → CH₃-CHO

Dum la acetilena hidratigo kaj dum la Wacker-proceso estiĝas unuafoje vinil-alkoholo (CH₂=CH-OH), kiu - kiel enolo - tuj trastrukturiĝas al konvena oksokombinaĵo, al acetaldehido.

CH₂=CH-OH → CH₃-CHO

Referencoj

Acetaldehido en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Kategorio Acetaldehido en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

[1] Merck Millipore

[2] Pubchem

[1]

[2]

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
+{{Tabela informkesto|Informkesto kemia substanco}}
-[[Dosiero:Acetaldehyde-2D.png|eta|200px|Acetaldehido]]
+{| class="wikitable floatright" width=10%
+|-style="background: green; color: white"
+|colspan="2" style="text-align: center;"|<big><big>Acetaldehido</big></big>
+|-
+|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Acetaldehyde_200.svg|200px]]</center>
+|- style="background: green; color: white"
+|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Plata kemia strukturo de la <br>Acetaldehido'''
+|-
+|colspan="2" style="text-align: center;"|<center>[[Dosiero:Acetaldehyde-3D-balls.png|200px]]</center>
+|- style="background: green; color: white"
+|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Tridimensia kemia strukturo de la <br>Acetaldehido'''
+|- style="background: green; color: white"
+|colspan="2" style="text-align: center;" |<big>Alternativa(j) nomo(j)</big>
+|-
+|colspan="2" style="text-align: center;" |
+* Etanalo
+|-
+||[[Kemia formulo]]||<big><center>{{KemiaFormulo|<big>'''C|2|H|4|O'''}}</big></center></big>
+|-
+|[[CAS-numero|CAS-numero-kodo]]||[http://www.commonchemistry.org/ChemicalDetail.aspx?ref=75-07-0 75-07-0]
+|-
+|[[ChemSpider|ChemSpider kodo]]||[http://www.chemspider.com/Chemical-Structure.172.html 172]
+|-
+|[[PubChem|PubChem-kodo]]||[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/177 177]
+|- style="background: green; color: white"
+|colspan="2" style="text-align: center;" |'''Fizikaj proprecoj'''
+|-
+|[[Aspekto]]||senkolora likvaĵo
+|-
+|[[Molara maso]]||44.053 g·mol<sup>-1</sup>
+|-
+|[[Denseco]]|| 0,784g cm<sup>−3<sup/>
+|-
+|[[Fandpunkto]]||-123,37 °C
+|-
+|[[Bolpunkto]]||20.2 °C
+|-
+|[[Refrakta indico]]||{{refraktindico|T=20|λ=761|k=4.0|1.3316}}
+|-
+|[[Ekflama temperaturo]]||-20 °C
+|-
+|[[Memsparka temperaturo]]||140 °C<ref>[http://www.merckmillipore.com/BR/pt/product/Acetaldehyde,MDA_CHEM-800004?ReferrerURL=https%3A%2F%2Fwww.google.com.br%2F Merck Millipore]</ref>
+|-
+|[[Konstanto pri dissociigo de acidoj|Acideco (pKa)]]||13.57
+|-
+|[[Solvebleco]]||[[Akvo]]:m g/L
+|-
+|[[Mortiga dozo (LD50)]]||1930 mg/kg (buŝe)
+|- style="background: yellow; color: black"
+|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Deklaroj pri Risko kaj Sekureco|'''Sekurecaj Indikoj''']]
+|-
+|[[Listo da R-Deklaroj|Riskoj]]||[[Listo da R-Deklaroj#R12|R12]] [[Listo da R-Deklaroj#R36/37|R36/37]] [[Listo da R-Deklaroj#R40|R40]]
+|-
+|[[Listo da S-Deklaroj|Sekureco]]||[[Listo da S-Deklaroj#S16|S16]] [[Listo da S-Deklaroj#S33|S33]] [[Listo da S-Deklaroj#R36/37|S36/37]]
+|- style="background: yellow; color: black"
+|colspan="2" style="text-align: center;" |[[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Pridanĝeraj indikoj''']]
+|-
+|colspan="2" style="text-align: center;" | [[Ŝablono:Danĝerosimboloj|'''Danĝero''']] {{Danĝerosimboloj|Xi|F}}
+|- style="background: yellow; color: black"
+|-
+|[[GHS Damaĝo-piktogramoj|GHS Damaĝo Piktogramo]]||<center>{{GHS Piktogramo|02|06}}{{GHS Piktogramo|07|08}}</center>
+|-
+|[[GHS pri klasado kaj etikedado de kemiaĵoj|GHS Signalvorto]]||Danĝera
+|-
+|[[GHS Deklaroj pri damaĝoj]]||{{H-Frazoj|224|224|311|317|319|332|336|341|350|360|370|372|402}}
+|-
+|[[GHS Deklaroj pri antaŭgardoj]]|| {{P-Frazoj|201|202|210|233|240|241|242|243|260|261|264|270|271|272|273|280|281|301+312|302+352|303+361+353|304+312|304+340|305+351+338|307+310|308+313|312|314|321|330|333+313|337+313|361|363|370+378|403+233|403+235|405|501}}<ref>[https://pubchem.ncbi.nlm.nih.gov/compound/acetaldehyde#section=GHS-Classification Pubchem]</ref>
+|-style="background: yellow; color: black"
+|colspan="2" style="text-align: center with=50%;"|<center><small>Escepte kiam indikitaj, datumoj estas prezentataj laŭ iliaj normaj kondiĉoj pri temperaturo kaj premo<br>(25 °C kaj 100 kPa)</small></center>
+|}
 La '''acetaldehido''' aŭ '''etanalo''' ([[karbo|C]]<sub>2</sub>[[hidrogeno|H]]<sub>4</sub>[[oksigeno|O]] aŭ [[karbo|C]][[hidrogeno|H]]<sub>3</sub>[[CHO]]) estas brulema organa kombinaĵo kun karaktera odoro. Ĝi aperas en la naturo en la maturiĝintaj fruktoj, en [[kafo]] kaj en la freŝa [[pano]]. Tiu materialo kaŭzas la [[postebrieco]]n post troa konsumo de alkoholaĵoj.
@@ Linio 32: / Linio 103: @@
 :CH<sub>2</sub>=CH-OH → CH<sub>3</sub>-CHO
+==Referencoj==
+{{referencoj|3}}
 {{Commons|Category:Acetaldehyde}}