Sablo: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
RG72 (diskuto | kontribuoj) |
LiMrBot (diskuto | kontribuoj) esperantigita ŝablono (Referencoj), esperantigita parametro, formatigo de titoloj, kosmetikaj ŝanĝoj |
||
| Linio 1: | Linio 1: | ||
:''Por la heraldika koloro, vidu '''[[Sablo (heraldiko)]]'''.'' |
:''Por la heraldika koloro, vidu '''[[Sablo (heraldiko)]]'''.'' |
||
[[Dosiero:Sahara desert.jpg| |
[[Dosiero:Sahara desert.jpg|eta|375px|Sablo de la [[Saharo]].]] |
||
'''Sablo''' estas nature okazanta, fajne dividita roko, konstituita de partikloj etendantaj laŭ grandeco de 0,063mm ĝis 2 mm. Individua partiklo en tiu ĉi grandeca etendo nomiĝas '''sabla grajno''' aŭ '''sablero'''. La sekva pli malgranda klaso en [[geologio]] estas [[ŝlimo]], kiu havas partiklojn de sub 0,063 ĝis 0,004 mm grandece, kaj la sekva pli granda grandeco estas [[gruzo]], kiu etendiĝas supren ĝis 64 mm (vidu [[grandeco (grajno)|grajna grandeco]] por la uzataj normoj). |
'''Sablo''' estas nature okazanta, fajne dividita roko, konstituita de partikloj etendantaj laŭ grandeco de 0,063mm ĝis 2 mm. Individua partiklo en tiu ĉi grandeca etendo nomiĝas '''sabla grajno''' aŭ '''sablero'''. La sekva pli malgranda klaso en [[geologio]] estas [[ŝlimo]], kiu havas partiklojn de sub 0,063 ĝis 0,004 mm grandece, kaj la sekva pli granda grandeco estas [[gruzo]], kiu etendiĝas supren ĝis 64 mm (vidu [[grandeco (grajno)|grajna grandeco]] por la uzataj normoj). |
||
| Linio 6: | Linio 6: | ||
== Troviĝo de sablo == |
== Troviĝo de sablo == |
||
[[Dosiero:Barbados beach.jpg| |
[[Dosiero:Barbados beach.jpg|eta|dekstra|250px|Sabla strando en [[Barbado]].]] |
||
La plej kutima konstituaĵo de sablo ĉe interne kontinentaj situoj kaj ne-[[tropiko|tropikaj]] marbordaj situoj estas [[siliko]] (silicia duoksido) ofte en la formo de [[kvarco]]. Tamen, la konsisto de sablo varias laŭ lokaj fontoj de roko kaj kondiĉoj. Multo de la subtilaj blanka sablo trovita en situo de korala rifo, ekzemple, estas pulvorita koralo ([[kalkoŝtono]]) kiu pasis tra la digesto de fiŝo. Iuj situoj havas sablojn kiuj entenas [[fero]] aŭ [[feldspato]]. |
La plej kutima konstituaĵo de sablo ĉe interne kontinentaj situoj kaj ne-[[tropiko|tropikaj]] marbordaj situoj estas [[siliko]] (silicia duoksido) ofte en la formo de [[kvarco]]. Tamen, la konsisto de sablo varias laŭ lokaj fontoj de roko kaj kondiĉoj. Multo de la subtilaj blanka sablo trovita en situo de korala rifo, ekzemple, estas pulvorita koralo ([[kalkoŝtono]]) kiu pasis tra la digesto de fiŝo. Iuj situoj havas sablojn kiuj entenas [[fero]] aŭ [[feldspato]]. |
||
| Linio 12: | Linio 12: | ||
== Uzoj de sablo == |
== Uzoj de sablo == |
||
Sablo estas ofte la precipa komponanto de la agregaĵo uzita por la preparado de [[betono]]. Sablo fabrikita ĉe rokrompejoj por uzo kiel agregaĵo nomiĝas ''hom-sablo''. |
Sablo estas ofte la precipa komponanto de la agregaĵo uzita por la preparado de [[betono]]. Sablo fabrikita ĉe rokrompejoj por uzo kiel agregaĵo nomiĝas ''hom-sablo''. |
||
| Linio 20: | Linio 19: | ||
== Vidu ankaŭ == |
== Vidu ankaŭ == |
||
* [[Listo de mineraloj]] |
* [[Listo de mineraloj]] |
||
* [[Sablohorloĝo]] |
* [[Sablohorloĝo]] |
||
| Linio 36: | Linio 34: | ||
== Bildaro == |
== Bildaro == |
||
<gallery> |
<gallery> |
||
Dosiero:Kalabrien Ricadi Sandwellen 2129.jpg|<!-- thumb| |
Dosiero:Kalabrien Ricadi Sandwellen 2129.jpg|<!-- thumb|maldekstra|180px|_de_|_bawd_|Sablo --> |
||
Dosiero:White Sands National Monument.jpg|<!-- thumb| |
Dosiero:White Sands National Monument.jpg|<!-- thumb|maldekstra|180px|Vento _türmt_ [[Gipso|_Gipskristalle_]] _zu_ _den_ _charakteristischen_ _weißen_ _Sanddünen_ _im_ [[_Chihuahua_-Dezerto#_White_ _Sands_|_White_ _Sands_ _National_ _Monument_]] _in_ _Neu_-Meksiko (Usono) _auf_ --> |
||
Dosiero:Sand sorting tower.jpg|<!-- thumb| |
Dosiero:Sand sorting tower.jpg|<!-- thumb|maldekstra|180px|Sablo specante turo je _ gruzo _extraction_ (kerno, partero). --> |
||
</gallery> |
</gallery> |
||
== Eksteraj ligiloj == |
== Eksteraj ligiloj == |
||
{{ |
{{Projektoj|commonscat=Sand|q=Sablo}} |
||
* http://www.senmerv.com/archives/000118.php <!-- _وبگاه_ _سیمرغ_ --> |
* http://www.senmerv.com/archives/000118.php <!-- _وبگاه_ _سیمرغ_ --> |
||
* http://www.simplot.com/industrial/silica/silica_msds.cfm |
* http://www.simplot.com/industrial/silica/silica_msds.cfm |
||
| Linio 48: | Linio 46: | ||
== Referencoj == |
== Referencoj == |
||
{{Referencoj}} |
|||
<references/> |
|||
[[Kategorio:Sablo| ]] |
[[Kategorio:Sablo| ]] |
||
Kiel registrite je 08:30, 20 okt. 2019
- Por la heraldika koloro, vidu Sablo (heraldiko).
Sablo estas nature okazanta, fajne dividita roko, konstituita de partikloj etendantaj laŭ grandeco de 0,063mm ĝis 2 mm. Individua partiklo en tiu ĉi grandeca etendo nomiĝas sabla grajno aŭ sablero. La sekva pli malgranda klaso en geologio estas ŝlimo, kiu havas partiklojn de sub 0,063 ĝis 0,004 mm grandece, kaj la sekva pli granda grandeco estas gruzo, kiu etendiĝas supren ĝis 64 mm (vidu grajna grandeco por la uzataj normoj).
Laŭ Francisko Azorín sablo estas Materialo konsistanta el tre malgrandaj ŝtonaj grajnoj ne kunigitaj unu kun la alia.[1] Li indikas etimologion el la latina sabulum (sablego, grajnaro). Kaj li aldonas la terminon sabli, por meti sablon sur vojo, en..., kaj listigas diversajn tipojn de sablo, nome: mara, rivera, mina, duna, kvarca, granita, kalka, seka, natura, artefarita, akra kaj rondgrajna.[2]
Troviĝo de sablo
La plej kutima konstituaĵo de sablo ĉe interne kontinentaj situoj kaj ne-tropikaj marbordaj situoj estas siliko (silicia duoksido) ofte en la formo de kvarco. Tamen, la konsisto de sablo varias laŭ lokaj fontoj de roko kaj kondiĉoj. Multo de la subtilaj blanka sablo trovita en situo de korala rifo, ekzemple, estas pulvorita koralo (kalkoŝtono) kiu pasis tra la digesto de fiŝo. Iuj situoj havas sablojn kiuj entenas fero aŭ feldspato.
Sablo estas transportita de vento aŭ akvo kaj deponiĝas en la formo de plaĝoj, dunoj, sablopintoj, sablobenkoj, kaj similaj. En dezerto, sablo estas la domina speco de grundo.
Uzoj de sablo
Sablo estas ofte la precipa komponanto de la agregaĵo uzita por la preparado de betono. Sablo fabrikita ĉe rokrompejoj por uzo kiel agregaĵo nomiĝas hom-sablo.
Sablo estas uzata por la farado de vitro kaj por farado de silicio.
Homoj, speciale infanoj ŝatas ludi kun sablo sur plaĝoj aŭ en sabloskatoloj. Vidu sablokastelo por detaloj.
Vidu ankaŭ
Proverbo
Ekzistas proverboj pri sablo en la Proverbaro Esperanta de L. L. Zamenhof[3]:
„ Li eĉ el sablo vipojn tordas. ” „ Tordi ŝnurojn el sablo. ”
Bildaro
Eksteraj ligiloj
- http://www.senmerv.com/archives/000118.php
- http://www.simplot.com/industrial/silica/silica_msds.cfm
- http://www.kennislink.nl/web/show?id=86860
Referencoj
- ↑ Francisko Azorín, arkitekto, Universala Terminologio de la Arkitekturo (arkeologio, arto, konstruo k. metio), Presejo Chulilla y Ángel, Madrido, 1932, paĝo 180.
- ↑ Azorín, samloke.
- ↑ Lernu