Tankao

Kakinomoto no Hitomaro, konata tankaisto de la 7a jarcento, de Kikuchi Yosai

Tankao (japane 短 (たん)歌 (か), tanka; “mallonga poemo”) estas tradicia japana poeziaĵo, unu el la pli mallongaj formoj de utaoj, konsistanta el kvin versoj.

Priskribo

La metriko de japanlingva poezio estas kalkulata laŭ moraoj; unu silabo povas konsisti el unu morao (se la vokalo estas mallonga kaj fina konsonanto mankas) aŭ du (se la vokalo estas longa aŭ fina konsonanto ekzistas). Rimo ne ekzistas en tradicia japana poezio.

La tankao estas mallonga fiksforma poemo, konsistanta el kvin versoj, kies moraoj estas 5, 7, 5, 7, kaj 7:

supra stro- fo	〇〇〇〇〇
	〇〇〇〇〇〇〇
	〇〇〇〇〇
malsupra strofo	〇〇〇〇〇〇〇
	〇〇〇〇〇〇〇

La unuaj tri versoj (17 moraoj) nomiĝas supra strofo (japane 上 (かみ)の句 (く), kami no ku), kaj la restantaj du versoj (14 moraoj) nomiĝas malsupra strofo (japane 下 (しも)の句 (く), shimo no ku).

Japanlingve, tankaoj estas tradicie presata sur du linioj, po unu strofo en linio:

supra strofo	〇〇〇〇〇〇〇〇〇〇〇〇〇〇〇〇〇
malsupra strofo	〇〇〇〇〇〇〇〇〇〇〇〇〇〇

Tio eblas, ĉar la ĉin-japanaj skribsignoj de japana ortografio ebligas kompaktan prezenton de longaj linioj.

Tankaoj en Esperanto

En Esperanto, pro la poezia metriko de tiu lingvo, la tankao estas kalkulata laŭ silaboj, ne moraoj. Ankaŭ, tankaoj tipe aperas en kvin horizontalaj linioj, ne en du.

Historio

La plej praaj tankaoj aperis en la 7-a jarcento, do la formo estas multe pli aĝa ol la pli konata hajko.

Ekzemploj de tankao en Esperanto

Punte de neĝo
pristerniĝas gazono;
silent' profunda,
plena je anticipo
regas super la domo.
Uitvlugt

lume kaj ombre
memoro lante velkas
inter la ŝtonoj
testudo kantas kantojn
de ŝeloj kaj de ostoj
Darlington

Eksteraj ligiloj

• Huĝimoto, Tacuo. Nur praktike pri tankao: Kiel priversi ĝin en Esperanto (esperante).
• Kiel priversi tankaon en Esperanto? de LEE Jung-kee