Nynorsk: Malsamoj inter versioj

	novnorvega
	Nynorsk
lingvo • norma lingvo • skribita lingvo • formo de norvega lingvo • moderna lingvo
norvega lingvo
Parolata en	Norvegio
Skribo	Latina skribo
Lingvistika klasifiko
	Hindeŭropa lingvaro Ĝermanaj lingvoj Nordĝermanaj lingvoj Norvega lingvo;
Oficiala statuso
Reguligita de	Lingvokonsilio de Norvegio
Lingvaj kodoj
Lingvaj kodoj
ISO 639-1	nn
ISO 639-2	nno
ISO 639-3	nno
Glottolog	norw1262
Angla nomo	Nynorsk
Franca nomo	nynorsk
	Vikipedio
	Vizitu vikipedion en la norvega lingvo!
	v • d • r

Browse history interactively

[kontrolita revizio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Kiel registrite je 19:00, 10 feb. 2021

Nynorsk [ninorsk] / [ninoŝk] ("novnorvega") estas interdialekta normlingvo konstruita de Ivar Aasen surbaze de konservemaj norvegaj dialektoj kaj finkreita en 1850. Kvankam la lingvo estis kreita nur antaŭ ĉ. 150 jaroj, ĝin uzas sole kelkcentoj da norvegoj, kvankam estas multe pli da homoj kiuj sentas sin ankaŭ forte ligitaj al ĝi.

Ĝi intertempe estas la dua plej vaste uzata maniero por skribi la norvegan lingvon, post bokmål. La novnorvega apartenas al okcidentskandinavaj lingvoj same kiel la islanda kaj la feroa.^[1] Ĝi

La ĉefa principo, kiun Aasen sekvis kreante la novnorvegan, estis etimologia kaj morfologia konsekvenco. Alia grava trajto de nynorsk estas purismo.^[2] Aasen celis anstataŭigi kiel eble plej multajn pruntovortojn el la dana kaj la germana kaj internaciajn vortojn per originaj norvegaj vortoj, uzante la riĉecon de la norvegaj dialektoj. Dum multaj reformoj nynorsk tamen pruntoprenis amason de fremdaj vortoj, sed plu evitindas la t.n. anbehe(i)telse-vortoj, t.e. vortoj kun germandevenaj afiksoj kiel an-, be-, ge-, er-, -he(i)t kaj -else.^[3] Por nynorsk estas ankaŭ tipe, ke ĝi evitas oficialstilan lingvaĵon: por la norvega tio estas longaj frazoj, verbaj substantivigoj, pasivo, genitivo k.s.

Aasen preferis kamparajn dialektojn (kiel pli proksimajn al la malnovnorvega kaj tial pli norvegajn laŭ li) al urbaj dialektoj, kiuj suferis fortan influon de la dana. Tial lia lingvo komence nomiĝis landsmål, t.e. "kampara lingvo" (sed ankaŭ "lingvo de la lando"). En 1929 ĝi oficiale ricevis la nomon nynorsk.^[4] Sed la vorto landsmål estas uzata ĝis nun por indiki la novnorvegan uzatan ĝis la komenco de la 20-a jarcento, ĉar ĝi havas rimarkeblajn diferencojn de la moderna nynorsk, multe ŝanĝita de la ŝtato dum provoj unuigi nynorsk kaj bokmål.^[5] Ekzistas ankaŭ homoj, kiuj provas daŭrigi la tradicion de landsmål kaj skribi simile al ĝi niatempe; ilia formo de nynorsk nomiĝas ofte høgnorsk ("altnorvega").^[6]

Ekde 1885 nynorsk havas statuson de ŝtata lingvo same kiel bokmål.^[7] 11,9% de la norvega popolo loĝas en komunumoj kiuj elektis uzi nynorsk kiel la preferatan skriblingvon por siaj oficialaj dokumentoj.

La respondeca organizo por kaj nynorsk kaj bokmål estas Språkrådet ("La Lingvokonsilio").^[8]

Vidu ankaŭ

Eksteraj ligiloj

Nynorsk en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Kategorio Nynorsk en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Vikipedio en Nynorsk (Reta enciklopedio)
Aŭtomata traduko de Nynorsk en WikiTrans el la angla artikolo : Nynorsk
Aŭtomata traduko de Nynorsk en Wikilingue el la hispana artikolo: Nynorsk

Pri Nynorsk en SIL angle
Pri Nynorsk en Ethnologue (angle)

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri lingvoj.

Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).

↑ https://en.wikibooks.org/wiki/Introduction_to_Nynorsk/Nynorsk_and_the_other_Nordic_languages (angle)
↑ https://nn.wikipedia.org/wiki/Nynorsk (norvege)
↑ https://nn.wikipedia.org/wiki/Anbeheitelse (norvege)
↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Nynorsk#History (angle)
↑ https://nn.wikipedia.org/wiki/Samnorsk (norvege)
↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Høgnorsk (angle)
↑ https://nn.wikipedia.org/wiki/Jamstellingsvedtaket (norvege)
↑ https://en.wikipedia.org/wiki/Language_Council_of_Norway (angle)

[1] ttps://en.wikibooks.org/wiki/Introduction_to_Nynorsk/Nynorsk_and_the_other_Nordic_languages (angle)

[2] ttps://nn.wikipedia.org/wiki/Nynorsk (norvege)

[3] ttps://nn.wikipedia.org/wiki/Anbeheitelse (norvege)

[4] ttps://en.wikipedia.org/wiki/Nynorsk#History (angle)

[5] ttps://nn.wikipedia.org/wiki/Samnorsk (norvege)

[6] ttps://en.wikipedia.org/wiki/Høgnorsk (angle)

[7] ttps://nn.wikipedia.org/wiki/Jamstellingsvedtaket (norvege)

[8] ttps://en.wikipedia.org/wiki/Language_Council_of_Norway (angle)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

@@ Linio 17: / Linio 17: @@
  |vikipedio=nn
  }}
-'''Nynorsk''' {{prononco|'''ni'''norsk}} / [<nowiki/>[[Prononco|'''ni'''noŝk]]] ("novnorvega") estas la dua plej vaste uzata maniero por skribi la [[Norvega lingvo|norvegan lingvon]], post [[bokmål]]. La novnorvega apartenas al okcidentskandinavaj lingvoj same kiel la [[Islanda lingvo|islanda]] kaj la [[Feroa lingvo|feroa]].<ref>https://en.wikibooks.org/wiki/Introduction_to_Nynorsk/Nynorsk_and_the_other_Nordic_languages (angle)</ref> Ĝi estas [[interdialekta normlingvo]] konstruita surbaze de konservemaj norvegaj dialektoj fare de [[Ivar Aasen]] kaj finkreita en [[1850]].
+'''Nynorsk''' {{prononco|'''ni'''norsk}} / [<nowiki/>[[Prononco|'''ni'''noŝk]]] ("novnorvega") estas [[interdialekta normlingvo]] konstruita de [[Ivar Aasen]] surbaze de konservemaj norvegaj dialektoj kaj finkreita en [[1850]]. Kvankam la lingvo estis kreita nur antaŭ ĉ. 150 jaroj, ĝin uzas sole kelkcentoj da norvegoj, kvankam estas multe pli da homoj kiuj sentas sin ankaŭ forte ligitaj al ĝi.
-[[Dosiero:Ivaraasen.jpg|eta|150px|maldekstra|Ivar Aasen]]
+[[Dosiero:Ivaraasen.jpg|eta|220x220px|Ivar Aasen|maldekstra]]
+Ĝi intertempe estas la dua plej vaste uzata maniero por skribi la [[Norvega lingvo|norvegan lingvon]], post [[bokmål]]. La novnorvega apartenas al okcidentskandinavaj lingvoj same kiel la [[Islanda lingvo|islanda]] kaj la [[Feroa lingvo|feroa]].<ref>https://en.wikibooks.org/wiki/Introduction_to_Nynorsk/Nynorsk_and_the_other_Nordic_languages (angle)</ref> Ĝi
 La ĉefa principo, kiun Aasen sekvis kreante la novnorvegan, estis etimologia kaj morfologia konsekvenco. Alia grava trajto de nynorsk estas purismo.<ref>https://nn.wikipedia.org/wiki/Nynorsk (norvege)</ref> Aasen celis anstataŭigi kiel eble plej multajn pruntovortojn el la dana kaj la [[Germana lingvo|germana]] kaj internaciajn vortojn per originaj norvegaj vortoj, uzante la riĉecon de la norvegaj dialektoj. Dum multaj reformoj nynorsk tamen pruntoprenis amason de fremdaj vortoj, sed plu evitindas la t.n. anbehe(i)telse-vortoj, t.e. vortoj kun germandevenaj afiksoj kiel an-, be-, ge-, er-, -he(i)t kaj -else.<ref>https://nn.wikipedia.org/wiki/Anbeheitelse (norvege)</ref> Por nynorsk estas ankaŭ tipe, ke ĝi evitas oficialstilan lingvaĵon: por la norvega tio estas longaj frazoj, verbaj substantivigoj, [[Pasiva voĉo|pasivo]], [[genitivo]] k.s.