Aerosonilo: Malsamoj inter versioj
| [nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
e →Interromp-aerosoniloj: Korekteto: la la -> la |
LiMrBot (diskuto | kontribuoj) formatigo de titoloj, +Projektoj, kosmetikaj ŝanĝoj |
||
| Linio 1: | Linio 1: | ||
'''Aerosonilo''' estas ĉiu [[muzikilo]] en kiu rekta vibrostimulado produktas la sonon. Ĝi estas kategorio en la '''Hornbostel-Sachs-sistematiko''' (tie sub la [[greka lingvo|grek]]-devena nomo ''Aerophon'' [aerofon] de ''ἀήρ'' „aero“ kaj ''φωνή'' „sono“). Aerosoniloj estas plue subdividitaj je |
'''Aerosonilo''' estas ĉiu [[muzikilo]] en kiu rekta vibrostimulado produktas la sonon. Ĝi estas kategorio en la '''Hornbostel-Sachs-sistematiko''' (tie sub la [[greka lingvo|grek]]-devena nomo ''Aerophon'' [aerofon] de ''ἀήρ'' „aero“ kaj ''φωνή'' „sono“). Aerosoniloj estas plue subdividitaj je |
||
* ''liberaj aerosoniloj'', en kiuj la vibranta aero ne estas limigata per la instrumento, kaj |
* ''liberaj aerosoniloj'', en kiuj la vibranta aero ne estas limigata per la instrumento, kaj |
||
* ''(veraj) blovinstrumentoj'', en kiuj la vibranta aero estas limigata per la instrumento. |
* ''(veraj) blovinstrumentoj'', en kiuj la vibranta aero estas limigata per la instrumento. |
||
Por la praktika uzo la diferencado laŭ la tonproduktado estas plejofte pli senchava, dum tiu en la skemo de Hornbostel kaj Sachs sekvas nur sur la dua nivelo. |
Por la praktika uzo la diferencado laŭ la tonproduktado estas plejofte pli senchava, dum tiu en la skemo de Hornbostel kaj Sachs sekvas nur sur la dua nivelo. |
||
== Subkategorioj == |
== Subkategorioj == |
||
=== Deflankigo-Aerosoniloj === |
=== Deflankigo-Aerosoniloj === |
||
Ĉe ili la preterfluanta aero estas dividata kaj tiel modifita, ke ekestas sono. |
Ĉe ili la preterfluanta aero estas dividata kaj tiel modifita, ke ekestas sono. |
||
| Linio 24: | Linio 23: | ||
:* ''lipton- aerosoniloj (trumpetecaj instrumentoj)'' – La kutima, kvankam parte trompa nomo por ĉi tiu grupo de aerosoniloj estas ''[[Latuna blovinstrumento|latunaj blovinstrumentoj]] ''. Ĉe ili homaj [[lipo]]j eksvingas aerkolonon, kio generas sonon ĉe la fino de la ambaŭflanke malferma tubo, k.e. ĉe [[trumpeto]], [[klariono]] kaj [[alpokorno]]. |
:* ''lipton- aerosoniloj (trumpetecaj instrumentoj)'' – La kutima, kvankam parte trompa nomo por ĉi tiu grupo de aerosoniloj estas ''[[Latuna blovinstrumento|latunaj blovinstrumentoj]] ''. Ĉe ili homaj [[lipo]]j eksvingas aerkolonon, kio generas sonon ĉe la fino de la ambaŭflanke malferma tubo, k.e. ĉe [[trumpeto]], [[klariono]] kaj [[alpokorno]]. |
||
;Nememsonaj interromp-aerosoniloj |
;Nememsonaj interromp-aerosoniloj |
||
:La preterfluanta aero estas regule interrompata perelemento ne movigata per la aerfluo, je kio ekestas sonproduktado, kiel ekz. ĉe la [[siblilo]] kaj la [[sireno]]. |
:La preterfluanta aero estas regule interrompata perelemento ne movigata per la aerfluo, je kio ekestas sonproduktado, kiel ekz. ĉe la [[siblilo]] kaj la [[sireno]]. |
||
=== Eksplodem-aerosoniloj === |
=== Eksplodem-aerosoniloj === |
||
La aero je tiu estas unufoje plidensigita. Ekzemploj: [[Udu]] kaj [[Ghatam]]. |
La aero je tiu estas unufoje plidensigita. Ekzemploj: [[Udu]] kaj [[Ghatam]]. |
||
== Fonto == |
== Fonto == |
||
Germanlingva vikipedio |
Germanlingva vikipedio |
||
== Eksteraj ligiloj == |
== Eksteraj ligiloj == |
||
{{Projektoj}} |
|||
* [http://web.uni-bamberg.de/ppp/ethnomusikologie/HS-Systematik/HS-Systematik.htm web.uni-bamberg.de/ppp/ethnomusikologie/HS-Systematik/HS-Systematik.htm] La skemo de Hornbostel kaj Sachs (1914) |
* [http://web.uni-bamberg.de/ppp/ethnomusikologie/HS-Systematik/HS-Systematik.htm web.uni-bamberg.de/ppp/ethnomusikologie/HS-Systematik/HS-Systematik.htm] La skemo de Hornbostel kaj Sachs (1914) |
||
Kiel registrite je 09:55, 20 feb. 2021
Aerosonilo estas ĉiu muzikilo en kiu rekta vibrostimulado produktas la sonon. Ĝi estas kategorio en la Hornbostel-Sachs-sistematiko (tie sub la grek-devena nomo Aerophon [aerofon] de ἀήρ „aero“ kaj φωνή „sono“). Aerosoniloj estas plue subdividitaj je
- liberaj aerosoniloj, en kiuj la vibranta aero ne estas limigata per la instrumento, kaj
- (veraj) blovinstrumentoj, en kiuj la vibranta aero estas limigata per la instrumento.
Por la praktika uzo la diferencado laŭ la tonproduktado estas plejofte pli senchava, dum tiu en la skemo de Hornbostel kaj Sachs sekvas nur sur la dua nivelo.
Subkategorioj
Deflankigo-Aerosoniloj
Ĉe ili la preterfluanta aero estas dividata kaj tiel modifita, ke ekestas sono.
- Flutoj (aerfoliaj instrumentoj) - Ĉe transversa fluto aerfluo estas kondukata trans akraĵo, kiu dividas la aerfluon modifante ĝin tiel, ke ekestas songenerado.
- Liberaj deflankigo-aerosoniloj – La svingiĝo de la aero kaŭzita de la refrakto de la aero ne estas limigita per instrumentokorpo, k.e. vipo.
Interromp-aerosoniloj
Je tio la preterfluanta aero estas periode interrompata, kio generas sonon.
- Memsonaj interromp-aerosoniloj
- La preterfluanta aero estas periode interrompata per elemento movita per la aerfluo, kio generas sonon. Oni diferencas:
- Anĉo-aerosoniloj - Ĉe instrumentoj kun anĉo , ankaŭ nomita lameno, la preterfluanta aero estas periode interrompata per osciladoj de tiuj ĉi anĉoj, kio generas sonon. Tiu ĉi grupo inkluzivas aerosonilojn kun
- lipton- aerosoniloj (trumpetecaj instrumentoj) – La kutima, kvankam parte trompa nomo por ĉi tiu grupo de aerosoniloj estas latunaj blovinstrumentoj . Ĉe ili homaj lipoj eksvingas aerkolonon, kio generas sonon ĉe la fino de la ambaŭflanke malferma tubo, k.e. ĉe trumpeto, klariono kaj alpokorno.
- Nememsonaj interromp-aerosoniloj
- La preterfluanta aero estas regule interrompata perelemento ne movigata per la aerfluo, je kio ekestas sonproduktado, kiel ekz. ĉe la siblilo kaj la sireno.
Eksplodem-aerosoniloj
La aero je tiu estas unufoje plidensigita. Ekzemploj: Udu kaj Ghatam.
Fonto
Germanlingva vikipedio
Eksteraj ligiloj
- web.uni-bamberg.de/ppp/ethnomusikologie/HS-Systematik/HS-Systematik.htm La skemo de Hornbostel kaj Sachs (1914)