Kamboĝa kuirarto: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively

[nekontrolita versio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Kiel registrite je 19:01, 14 feb. 2022

Kamboĝa kuirarto estas la kuirarto de ĉiuj etnoj en Kamboĝo, sed kmere kuirarto (kmere: សិល្បៈធ្វើម្ហូបខ្មែរ) estas la kuirarto de la kmeroj. Laŭlonge de ĝia pli ol miljara historio, ĥmeraj kuirartoj absorbis elementojn de barata, ĉina kaj pli lastatempe franca kuirarto, kaj pro kelkaj el tiuj komunaj influoj kaj reciproka interagado, ĝi portas multajn similecojn al najbara tajlanda, vjetnama kaj laosa kuirarto.

Pro la geografia loko de Kamboĝo, rizo kaj fiŝoj, precipe dolĉakvaj fiŝoj, estas la du plej gravaj fontoj de nutraĵoj en la kamboĝa dieto. Rizo estas bazmanĝaĵo ĝenerale manĝata ĉe ĉiu manĝo. Fiŝoj estas frititaj, sekigitaj, fumitaj kaj fermentitaj en fiŝpasto kaj fiŝsaŭcon. Fiŝoj kaj fiŝproduktoj estas manĝataj du aŭ tri fojojn tage. Kamboĝa kuirarto ankaŭ uzas multajn fruktojn kaj legomojn, precipe foliajn legomojn.

Esencaj kondimentoj

Fiŝsaŭco (ទឹកត្រី, tœ̆k trei).
Fiŝpasto (ប្រហុក, prâhŏk).
Salikoko pasto (កាពិ, kapĭ).
Sojsaŭco (ទឹកស៊ីអ៊ីវ, tœ̆k si-iv).
Ostro saŭco (ទឹកប្រេងខ្យង, tœ̆k préng khyâng).

Spicoj

Nigra pipro (ម្រេច, mréch)
Palmo sukero (ស្ករត្នោត, skâ tnaôt)
Salo (អំបិល, âmbĕl)
Kardamomo (ក្រវាញ, krâvanh)
Tamarindo (អម្ពិល, âmpĭl)
Kurkumo (រមៀត, rômiĕt)
Kapsiketoj (ម្ទេស, mtéh)
Galango (មើមខ្ញី, meum khnhei)
Zingibro (ខ្ញី, khnhei)
Papedaj folioj (ស្លឹកក្រូចសើច, slœ̆k kroch saeuch)
Ilicio (ចាន់ការី, chănkari)
Pandanaj folioj (ស្លឹកតើយ, slœ̆k taeuy)
Frititaj ŝalotoj (ខ្ទឹមក្រហម, khtœ̆m krâhâm)
Jikama tubero ((ដំឡូងរលួស, dâmlong rôluŏh)
Ĉina zingibro (ខ្ខ្ជាយ, khchéay)
Citronherbo (ស្លឹកគ្រៃ, slœ̆k krey)
Kokoslakto (ទិះ, ktih)

Eksteraj ligiloj

Kategorio Kamboĝa kuirarto en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)

La forgesita manĝaĵo de Kamboĝo (angle). 11 novembro 2018. The Food Programme. BBC Sounds
Lara Dunston (16 aŭgusto 2017). Kamboĝa manĝaĵo - Kuirado kun fajro, furaĝado, fermentado kaj floroj. Grantourismo Travels.
Lara Dunston (20 aŭgusto 2016). Forigo de mitoj de kamboĝa kuirarto — Ĝi ne estas 'Milda tajlanda'! (angle) Grantourismo Travels.
Phil Lees (18 aŭgusto 2006). Kial vojaĝantoj malŝatas kmerajn manĝaĵojn (angle). Phnomenon.

Ĉi tiu artikolo ankoraŭ estas ĝermo pri Kamboĝo.

Helpu al Vikipedio plilongigi ĝin. Se jam ekzistas alilingva samtema artikolo pli disvolvita, traduku kaj aldonu el ĝi (menciante la fonton).

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
-[[Dosiero:Amok trey khmer.jpg|eta|Amok trei.]]
+[[Dosiero:Amok trey khmer.jpg|eta|''Amok trei.'']]
+'''Kamboĝa kuirarto''' estas la kuirarto de ĉiuj etnoj en [[Kamboĝo]], sed '''kmere kuirarto''' ([[kmere]]: សិល្បៈធ្វើម្ហូបខ្មែរ) estas la kuirarto de la [[kmeroj]]. Laŭlonge de ĝia pli ol miljara historio, ĥmeraj kuirartoj absorbis elementojn de [[barata kuirarto|barata]], [[ĉina kuirarto|ĉina]] kaj pli lastatempe [[franca kuirarto]], kaj pro kelkaj el tiuj komunaj influoj kaj reciproka interagado, ĝi portas multajn similecojn al najbara [[tajlanda kuirarto|tajlanda]], [[vjetnama kuirarto|vjetnama]] kaj [[laosa kuirarto|laosa kuirarto]].
-La '''Kamboĝa kuirarto''' havas fortan influon de la [[Ĉina kuirarto|ĉina]] kaj [[hinda kuirarto]]j, sed ankaŭ de la [[nutraĵo]] por la plej fruaj loĝantoj de [[Sudorienta Azio]]. La kamboĝa [[palato]] estas malfermata por ĉio kio povas esti konsiderata kiel nutraĵo kaj tial multaj [[manĝaĵo]]j kiuj en la okcidento ne estas konsiderataj por la tablo estas por la kamboĝanoj parto de ilia dieto.
+Pro la geografia loko de Kamboĝo, [[rizo]] kaj [[fiŝo]]j, precipe dolĉakvaj fiŝoj, estas la du plej gravaj fontoj de nutraĵoj en la kamboĝa dieto. Rizo estas bazmanĝaĵo ĝenerale manĝata ĉe ĉiu manĝo. Fiŝoj estas frititaj, sekigitaj, fumitaj kaj fermentitaj en [[fiŝpasto]] kaj [[fiŝsaŭco]]n. Fiŝoj kaj fiŝproduktoj estas manĝataj du aŭ tri fojojn tage. Kamboĝa kuirarto ankaŭ uzas multajn [[frukto]]jn kaj [[legomo]]jn, precipe foliajn legomojn.
-[[Rizo]] estas la baza nutraĵo kaj estas parto de ĉiu manĝaĵo, kiel [[krommanĝaĵo]] kaj kiel ingredienco por multaj manĝaĵoj. Laŭ la ''International Rice Research Institute'' estas 2000 enlandaj rizovariantoj en [[Kamboĝo]] kiuj dum jarcentoj estas disvolvigitaj fare de kamboĝaj rizoproduktistoj.
-Rizo estas surstrate manĝata dum la tuta tago en la formo de [[rapidmanĝaĵo]], kiel frititaj rizovafloj kun [[ŝenoprazo]] kaj [[spinaco]], kiel matenmanĝo ekz. en la fama rizonudelsupo ''kuyteav'' aŭ rizokaĉo de Kamboĝo kaj en multaj desertoj. Blanka rizo estas proponata en preskaŭ ĉiu familia manĝaĵo, plej ofte kun rostita dolĉakva fiŝo, ''samlor'' aŭ supo, kaj sortimento da sezonligitaj spicoj, [[laktuko]] kaj aliaj [[legomo]]j.
-[[Dosiero:Fried_Prahok_meal.jpg|eta|''Prahok'' kuirita en bananŝelo kaj servata kun rizo kaj legomoj.]]
 == Esencaj [[kondimento]]j ==
+[[Dosiero:Fried Prahok meal.jpg|eta|''Prahok'' kuirita en bananŝelo kaj servata kun vaporita rizo, [[asparaga vigno]]j, [[kukumo]]j, [[askolono]]j kaj tajlandaj [[melongeno]]j.]]
-* ''Teuk trey'' ([[kmere]] : ទឹកត្រី) : [[fiŝsaŭco]] (nuoc-mâm).
+* [[Fiŝsaŭco]] (ទឹកត្រី, ''tœ̆k trei'').
+* [[Fiŝpasto]] (ប្រហុក, ''prâhŏk'').
-* ''Kapi'' ([[kmere]] : កាពិ) : [[salikoko]][[pasto]].
+* [[Salikoko]][[pasto]] (កាពិ, ''kapĭ'').
-* ''Teuk sihiw'' ([[kmere]] : ទឹកស៊ីអ៊ីវ) : [[sojsaŭco]].
+* [[Sojsaŭco]] (ទឹកស៊ីអ៊ីវ, ''tœ̆k si-iv'').
-* ''Preng khyang'' ([[kmere]] : ព្រេងខ្យង) : [[ostro]][[saŭco]].
+* [[Ostro]][[saŭco]] (ទឹកប្រេងខ្យង, ''tœ̆k préng khyâng'').
-* ''Prahok'' ([[kmere]] : ប្រហុក) : fermentita fiŝsaŭco.
 == Spicoj ==
+[[Dosiero:06-Kep Crab Market Cambodia-nX-3.jpg|eta|Nigraj, blankaj, ruĝaj kaj verdaj Kampot-piprograjnoj]]
-* [[Nigra pipro]] (''M'rech'')
+* [[Nigra pipro]] (ម្រេច, ''mréch'')
+* [[Palmo]][[sukero]] (ស្ករត្នោត, ''skâ tnaôt'')
-* [[Sukero]] (''Skor'')
-* [[Palmo]][[sukero]] (''Skor Thnoat'')
+* [[Salo]] (អំបិល, ''âmbĕl'')
-* [[Salo]] (''Ambel'')
+* [[Kardamomo]] (ក្រវាញ, ''krâvanh'')
-* [[Kardamomo]] (''Pka Chan Ted'')
+* [[Tamarindo]] (អម្ពិល, ''âmpĭl'')
-* [[Tamarindo]] (''Ampil'')
+* [[Kurkumo]] (រមៀត, ''rômiĕt'')
+* [[Kapsiketo]]j (ម្ទេស, ''mtéh'')
-* [[Kurkumo]] (''Romeat'')
+* [[Galango]] (មើមខ្ញី, ''meum khnhei'')
-* [[Kapsiketo]]j (''M'tes'')
+* [[Zingibro]] (ខ្ញី, ''khnhei'')
+* [[Maŭricia papedo|Papedaj folioj]] (ស្លឹកក្រូចសើច, ''slœ̆k kroch saeuch'')
-* [[Galango]] (''Romdeng'')
-* [[Zingibro]] (''Khnhey'')
+* [[Ilicio]] (ចាន់ការី, ''chănkari'')
-* [[Maŭricia papedo|Papedaj folioj]] (''Slirk Kroch Seuk'')
+* [[Pandano|Pandanaj folioj]] (ស្លឹកតើយ, ''slœ̆k taeuy'')
+* [[Ŝaloto|Frititaj ŝalotoj]] (ខ្ទឹមក្រហម, ''khtœ̆m krâhâm'')
-* [[Ilicio]] (''Poykahk'')
+* [[Jikamo|Jikama tubero]] ((ដំឡូងរលួស, ''dâmlong rôluŏh'')
-* [[Pandano|Pandanaj folioj]] (''Slirk Toi'')
+* [[Ĉina zingibro]] (ខ្ខ្ជាយ, ''khchéay'')
+* [[Citronherbo]] (ស្លឹកគ្រៃ, ''slœ̆k krey'')
-* [[Ŝaloto|Frititaj ŝalotoj]] (''K'Teum Chien'')
-* [[Jikamo|Jikama tubero]] (''Pehkuok'')
+* [[Kokoslakto]] (ទិះ, ''ktih'')
-* [[Ĉina zingibro]] (''Khchiey'')
-* [[Citronherbo]] (''Slirk Krey'')
-* [[Maŭricia papedo]] (''Kroch Seouch'')
-* [[Kokoslakto]] (''Ktih Dohng'')
 ==Eksteraj ligiloj==
 {{commons category|Kamboĝa kuirarto}}
+* [https://www.bbc.co.uk/sounds/play/m00013jd La forgesita manĝaĵo de Kamboĝo] (angle). 11 novembro 2018. ''The Food Programme''. BBC Sounds
-*[http://www.khmerkromrecipes.com/ Receptoj (angle)]
+* Lara Dunston (16 aŭgusto 2017). [https://grantourismotravels.com/cambodian-food/ Kamboĝa manĝaĵo - Kuirado kun fajro, furaĝado, fermentado kaj floroj]. Grantourismo Travels.
+* Lara Dunston (20 aŭgusto 2016). [https://grantourismotravels.com/dispelling-cambodian-cuisine-myths/ Forigo de mitoj de kamboĝa kuirarto — Ĝi ne estas 'Milda tajlanda'!] (angle) Grantourismo Travels.
+* Phil Lees (18 aŭgusto 2006). [http://www.phnomenon.com/index.php/cambodian-food/khmer/why-travellers-dislike-khmer-food/ Kial vojaĝantoj malŝatas kmerajn manĝaĵojn] (angle). Phnomenon.
 {{ĝermo|Kamboĝo}}