Sagittarius A*: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Enhavo forigita Enhavo aldonita
DidCORN (diskuto | kontribuoj) Addono de Referencoj |
rekta foto unue, adaptoj de aspekto, portalo, projektoj |
||
| Linio 1: | Linio 1: | ||
| ⚫ | |||
[[ |
[[Dosiero:Sagittarius A*.jpg|eta|[[Ikso-radioj|Rentgena]] bildo de ''Sagittarius A*'' kaj de du lumaj [[eĥo]]j (markitaj per elipsoj) de ĵusa eksplodo]] |
||
| ⚫ | |||
'''Sagittarius A*''' (prononcata ''Sagittarius A stelo''; mallongigite ''Sgr A*''; laŭ la latina nomo de la stela [[konstelacio]] [[Sagitario]], do principe ankaŭ esperantigebla '''Sagitario A*''') estas regiono de la [[kosmo]] en la [[konstelacio]] [[Sagitario]]. Temas pri fonto de [[radioondo]]j en la hipoteza centro de la [[galaksio]] [[Lakta Vojo]]. Sgr A*, estis malkovrita la 13-an kaj 15-an de februaro 1974 fare de astronomoj Bruce Balick kaj Robert Brown uzante la bazlinian interferometron (en [[Socorro (Nov-Meksiko)|Socorro]]) de la [[Nacia Radio-Astronomia Observatorio]]<ref>{{cite journal|last1=Balick |first1=B. |last2=Brown |first2=R. L.|title=''Intense sub-arcsecond structure in the galactic center'' (Intensa sub-arksekunda strukturo en la galksia centro)|journal=Astrophysical Journal|date=1-a de decembro 1974|volume=194|issue=1|pages=265–270|doi=10.1086/153242|bibcode=1974ApJ...194..265B}}</ref><ref>[[#Melia|Melia 2007]], p. 7</ref>. La nomo Sgr A* estis elpensita fare de Brown en artikolo de 1982, ĉar la radiofonto estis "ekscita", kaj ekscititaj statoj de atomoj estas indikitaj per [[asterisko]]j<ref>{{Cite journal|arxiv=astro-ph/0305074 |title=The Discovery of Sgr A* |journal=Astronomische Nachrichten |volume=324 |issue=1 |page=497 |date=2003-05-06 |last1=Goss |first1=W. M. |last2=Brown |first2=Robert L. |last3=Lo |first3=K. Y. |doi=10.1002/asna.200385047 |bibcode=2003ANS...324..497G }}</ref><ref>{{cite journal|title=Precessing jets in Sagittarius A – Gas dynamics in the central parsec of the galaxy|first=R. L. |last=Brown |journal=Astrophysical Journal, Part 1 |volume=262 |date=1982-11-01 |pages=110–119 |bibcode=1982ApJ...262..110B|doi=10.1086/160401 }}</ref>. |
'''Sagittarius A*''' (prononcata ''Sagittarius A stelo''; mallongigite ''Sgr A*''; laŭ la latina nomo de la stela [[konstelacio]] [[Sagitario]], do principe ankaŭ esperantigebla '''Sagitario A*''') estas regiono de la [[kosmo]] en la [[konstelacio]] [[Sagitario]]. Temas pri fonto de [[radioondo]]j en la hipoteza centro de la [[galaksio]] [[Lakta Vojo]]. Sgr A*, estis malkovrita la 13-an kaj 15-an de februaro 1974 fare de astronomoj Bruce Balick kaj Robert Brown uzante la bazlinian interferometron (en [[Socorro (Nov-Meksiko)|Socorro]]) de la [[Nacia Radio-Astronomia Observatorio]]<ref>{{cite journal|last1=Balick |first1=B. |last2=Brown |first2=R. L.|title=''Intense sub-arcsecond structure in the galactic center'' (Intensa sub-arksekunda strukturo en la galksia centro)|journal=Astrophysical Journal|date=1-a de decembro 1974|volume=194|issue=1|pages=265–270|doi=10.1086/153242|bibcode=1974ApJ...194..265B}}</ref><ref>[[#Melia|Melia 2007]], p. 7</ref>. La nomo Sgr A* estis elpensita fare de Brown en artikolo de 1982, ĉar la radiofonto estis "ekscita", kaj ekscititaj statoj de atomoj estas indikitaj per [[asterisko]]j<ref>{{Cite journal|arxiv=astro-ph/0305074 |title=The Discovery of Sgr A* |journal=Astronomische Nachrichten |volume=324 |issue=1 |page=497 |date=2003-05-06 |last1=Goss |first1=W. M. |last2=Brown |first2=Robert L. |last3=Lo |first3=K. Y. |doi=10.1002/asna.200385047 |bibcode=2003ANS...324..497G }}</ref><ref>{{cite journal|title=Precessing jets in Sagittarius A – Gas dynamics in the central parsec of the galaxy|first=R. L. |last=Brown |journal=Astrophysical Journal, Part 1 |volume=262 |date=1982-11-01 |pages=110–119 |bibcode=1982ApJ...262..110B|doi=10.1086/160401 }}</ref>. |
||
Ekde la 1980-aj jaroj, verŝajnas ke la centra komponanto de Sgr A* estas [[nigra truo]]. En 1994, infraruĝaj kaj submilimetraj [[spektroskopio]]studoj de [[Universitato de Kalifornio en Berkeley|Berkeley]]-teamo implicanta [[Nobel-premio pri fiziko|Nobel-premiiton]] [[Charles Hard Townes]] kaj estontan Nobelpremiiton Reinhard Genzel montris, ke la maso de Sgr A* estis ege koncentrita kaj je ĉirkaŭ 3 milionoj da Sunoj<ref>{{Cite journal|last1=Genzel|first1=R|last2=Hollenbach|first2=D|last3=Townes|first3=C H|date=1994 |title=The nucleus of our Galaxy|journal=Reports on Progress in Physics|volume=57|issue=5|pages=417–479|doi=10.1088/0034-4885/57/5/001|issn=0034-4885|bibcode=1994RPPh...57..417G}}</ref>. |
Ekde la 1980-aj jaroj, verŝajnas ke la centra komponanto de Sgr A* estas [[nigra truo]]. En 1994, infraruĝaj kaj submilimetraj [[spektroskopio]]studoj de [[Universitato de Kalifornio en Berkeley|Berkeley]]-teamo implicanta [[Nobel-premio pri fiziko|Nobel-premiiton]] [[Charles Hard Townes]] kaj estontan Nobelpremiiton Reinhard Genzel montris, ke la maso de Sgr A* estis ege koncentrita kaj je ĉirkaŭ 3 milionoj da Sunoj<ref>{{Cite journal|last1=Genzel|first1=R|last2=Hollenbach|first2=D|last3=Townes|first3=C H|date=1994 |title=The nucleus of our Galaxy|journal=Reports on Progress in Physics|volume=57|issue=5|pages=417–479|doi=10.1088/0034-4885/57/5/001|issn=0034-4885|bibcode=1994RPPh...57..417G}}</ref>. |
||
| Linio 11: | Linio 11: | ||
{{Referencoj}} |
{{Referencoj}} |
||
{{Portalo|Astronomio}} |
|||
{{Projektoj}} |
|||
{{ĝermo|astronomio}} |
{{ĝermo|astronomio}} |
||
Kiel registrite je 16:50, 27 maj. 2022
Sagittarius A* (prononcata Sagittarius A stelo; mallongigite Sgr A*; laŭ la latina nomo de la stela konstelacio Sagitario, do principe ankaŭ esperantigebla Sagitario A*) estas regiono de la kosmo en la konstelacio Sagitario. Temas pri fonto de radioondoj en la hipoteza centro de la galaksio Lakta Vojo. Sgr A*, estis malkovrita la 13-an kaj 15-an de februaro 1974 fare de astronomoj Bruce Balick kaj Robert Brown uzante la bazlinian interferometron (en Socorro) de la Nacia Radio-Astronomia Observatorio[1][2]. La nomo Sgr A* estis elpensita fare de Brown en artikolo de 1982, ĉar la radiofonto estis "ekscita", kaj ekscititaj statoj de atomoj estas indikitaj per asteriskoj[3][4]. Ekde la 1980-aj jaroj, verŝajnas ke la centra komponanto de Sgr A* estas nigra truo. En 1994, infraruĝaj kaj submilimetraj spektroskopiostudoj de Berkeley-teamo implicanta Nobel-premiiton Charles Hard Townes kaj estontan Nobelpremiiton Reinhard Genzel montris, ke la maso de Sgr A* estis ege koncentrita kaj je ĉirkaŭ 3 milionoj da Sunoj[5].
Laŭ la nuntempa stato de radioastronomiaj esploroj temas pri hipoteza supermasa Nigra Truo de proksimume 4,3 milionoj da sunaj masoj[6].. Ĝi markas la lokon kiu estu la mezo de la Lakta Vojo.
En majo 2022, astronomoj, uzante la internacian kunlaboron Event Horizon Teleskopo, publikigis foton de Sagittarius A* produktitan uzante datumojn de radio-observaĵoj en aprilo 2017 [7], tiele konfirmante ke la objekton estas nigra truo. Ĉi tiu estas la dua konfirmita bildo de nigra truo, post la supermasiva nigra truo de Messier 87 en 2019.
Referencoj
- ↑ (1-a de decembro 1974) “Intense sub-arcsecond structure in the galactic center (Intensa sub-arksekunda strukturo en la galksia centro)”, Astrophysical Journal 194 (1), p. 265–270. doi:10.1086/153242.
- ↑ Melia 2007, p. 7
- ↑ (2003-05-06) “The Discovery of Sgr A*”, Astronomische Nachrichten 324 (1), p. 497. doi:10.1002/asna.200385047.
- ↑ (1982-11-01) “Precessing jets in Sagittarius A – Gas dynamics in the central parsec of the galaxy”, Astrophysical Journal, Part 1 262, p. 110–119. doi:10.1086/160401.
- ↑ (1994) “The nucleus of our Galaxy”, Reports on Progress in Physics 57 (5), p. 417–479. doi:10.1088/0034-4885/57/5/001.
- ↑ R. Abuter, A. Amorim, M. Bauböck. "‘’geometric distance measurement to the Galactic center black hole with 0.3% uncertainty’’ (Mezuro de la distanco al la galaksia centro de la nigra truo)", 20-a de majo 2019. (angle)
- ↑ https://iopscience.iop.org/journal/2041-8205/page/Focus_on_First_Sgr_A_Results
