Glisparaŝuto

Glisparaŝuto (angle: paraglider; france, hispane kaj portugale: parapente) estas tipo de paraŝuto uzata por glisi longdistance. Glisparaŝutado estas amuza kaj konkura flug-sporto. Farita el ŝtofo, la ekipo ne havas motoron. Pro tio, ĝi estas ankaŭ klasifikita kiel libera flug-sporto (angle: free flying; france: vol libre), t. e., kategorio de flug-sportoj, kiu ne uzas motoron. Kelkaj produktantoj de la ekipo nomas tiun tipon de paraŝuto supreniga.

Land-based practice: Catching a wind.

Parafoil fully up in land-based practice.

Teknikaj detaloj

Alo

La glisparaŝuto estas tipo de flugilo farita el tre malpeza kaj nepenetebla ŝtofo, t. e., nek la akvo nek la aero povas trairi la ŝtofon (Porcher Sport & Gelvenor). La alo estas kudrita en formo de ĉeloj. La aloj povas havi de 24 ĝis 58 ĉelojn. En la antaŭa flanko de la alo estas aer-enirojn. Kiam la piloto kuras kontraŭ la vento, la aero batas kontraŭ la antaŭa flanko de la ekipo kaj eniras en la alon. La aero povas eniri en la ŝtofajn ĉelojn sed ne povas eliri. La aer-premo faras la ŝtofon akiri la formon de flugilo aŭ alo. Malsimile al la paraŝuto, la pilotoj ne necesas salti el aviadilo, sed el montaro.

La piloto pendas el la ŝtofa alo per linioj farita el speciala necedema materialo. Tiuj ĉi linioj povas rezisti multajn kilogramojn (Dyneema, Kevlar/Aramid). La linioj kunligas la alon al la rimenoj. La rimenoj estas ankaŭ farita el tre necedema materialo kaj estas uzata por kunligi la liniojn al la ŝtofa seĝo.

Kunligante la rimenojn al la linioj kaj ŝtofa seĝo estas aluminia kaj ŝtala konektiloj.

La piloto estas konektita al specialan seĝon en kion la krizon paraŝuton estas enmetita. Faritaj el speciala spongo, modernaj seĝoj havas specialajn sistemojn por la protektado de la spino (vertebraro).

Glisparaŝuto estas tre malpeza. Ĝi pezas entute 12-18 kg-ojn kaj povas flugi de 20–65 km/h-oj. (tiu estas la minimuma (stall speed) kaj maximuma (max speed) rapideco.

Flugmanieroj

• Klifa Flugado

Klifa flugado (aŭ mekanika flug-maniero). En tiu ĉi maniero, la piloto saltas el klifo aŭ simila topografio kaj alflugas proksime de ĝi. Ĉar la aero ne necesas esti varma, oni povas diri ke tiu ĉi metodo okazas mekanike. La mekanika flugado okazas kiam la vento batas kontraŭ montaro. La aero estas do premita kaj devas iri per la flankoj de la montaro aŭ super ĝin. La piloto do uzas la forton de la suprenigante vento por alflugi supren.

• Varma Aero Flugo

Example of a thermal column between the ground and a cumulus

Varma Aero Flugado. Kiam la grundo estas tre varma, bobeloj el varma aero disiĝas el la grundo kaj iras supren. Simile al balonoj aŭ glisiloj, la piloto uzas tiun forton por flugi. La kialo estas ke la varma aero estas pli malpeza ol la malvarma aero. La varma aero iras supren kaj la peza kaj malvarma aero iras malsupren. Uzante tiun naturan mekanikan metodon, la alo flugas kiel glisilo. Por facile trovi la varmajn fluojn de aero, la piloto necesas salti el montaro. Se la ondo de varma aero estas sufiĉe forta, la piloto povas flugi multajn kilometrojn for de la originala komenc-punkto. La distanco ke la piloto povas flugi estas ĉirkaŭ 450 km-ojn. En Eŭropo, tiu ĉi distanco trairas la landlimojn kaj la piloto povas komenci flugi en unu lando kaj surteriĝi en alia aŭ aliaj tre malproksimaj landoj. Tiu estas nomata Trans-landlimo Flugado (Angle: cross country).

• Nub-bazo Flugado

Kiam la varmaj ondoj iras supren, ili alportas grandajn kvantojn de akvovaporo. Kiam la akvo atingas kelkan altecon, kaj trovas malvarman temperaturon, la gutoj de akvo kondensiĝas (eble eksolidiĝas). Tiu ĉi kondensiĝo (?) formas la nubojn. Do, la piloto scias ke la bazo de la videblaj nuboj estas loko en la atmosfero en kion la aero estas varma. Li povas alflugi de nuboj al nuboj. Tiu ĉi flug-maniero estas nomata Nub-bazo Flugado (Angle: cloud base).

Paraglider towed launch, Mirosławice, Poland.

• Vindaso Flugado

En landoj kie ne estas montaroj, la glisparaŝutistoj povas uzi vindason. La vindaso estas fiksita en aŭtomobilo aŭ boato kaj povas esti ektirado. Kiam la alo atingas sufiĉe bonan altecon, la ŝnuro estas malkonektita, kaj la vindaso ŝnuro falas sur la grundo. Tiu ĉi flug-maniero estas ege danĝera kaj necesas specialan praktikon.

Helpaj Instrumentoj

Ĉar la varma (kaj la malvarma) aero estas nevidebla, por trovi kaj preni la plej bonajn blovojn de varmaj ondoj, la piloto povas uzi specialajn helpajn intrumentojn. Multe da pilotoj uzas du instrumentojn:

• Variometro. Instrumento kiu montras la kvanton da supre aŭ malsupre movado. Tiu instrumento funkcias per sonaj rimedoj. Kiam la pilotoj iras supren aŭ malsupren, specialajn sonojn povas esti aŭdataj. (Angle: vario-altimeter).

Vario-altimeter

• altimetro. Estas speco de altec-montrilo, kiu indikas la altecon el la grundo.

• GPS-Instrumentoj. Kelkaj pilotoj povas uzi radiojn kaj la plej sperta pilotoj povas uzi GPS-instrumentojn.

• Radio. Pilotoj povas uzi radiojn kiam ili estas lernantoj, por ricevi instruon de la instruisto, komuniki kun aliaj pilotoj, kiam ili estas alflugante, aŭ informi la surterigi-lokon. La uzeblaj radioj estas porteblaj radioj, kiuj funkcias en la frekvenco de 144–148 MHz. Ofte, la mikrofono estas enmetita en la kaskon.

Sekureco

Malfunkciigo

Ĉar la alo ne estas rigida, kiam la aero estas ege forta, parto aŭ la tuteco la alo povas malfunkciigi. En amuz-aloj, tiu ĉi malfunciigo ne estas tre danĝera, sed en konkura aloj tiu malfunkciigo povas esti vere danĝera. Por la ebleco de tiu ĉi malfunkciigo, la pilotoj alportas krizo-paraŝuton. Se la malfunkciigo okazas proksime la de la grundo, la krizo-paraŝuto ne funkios kaj la piloto povas suferi tre gravajn osto-frakturojn kaj ankaŭ morti. Malfunkciigoj povas esti minimumiigitaj se la piloto uzas bonajn alojn, elektas bonajn lokojn por alflugi kaj uzas seĝon, kiu havas sistemon por protektado de la spino.