James Dean

James Byron DEAN (naskiĝis la 8-an de februaro 1931 en Marion (Indianao), mortis la 30-an de septembro 1955 proksime de Cholane (Kalifornio)) estis usona aktoro.

Naskiĝinte en Marion (Indianao), li studis aktoradon en Kalifornio kaj en la Actor’s Studio en Nov-Jorko, kie li konatiĝis kun la reĝisoro Elia Kazan.

En 1952 li brilis en la Broadway-spektaklo The Immoralist (verkita de André Gide) kaj Elia Kazan ofertis al li la ĉefrolon en sia filmo East of Eden. Post tiu ĉi kaj du pliaj filmoj la juna aktoro fariĝis idolo por la junularo. Tamen lia kariero ne daŭris longe. Antaŭ ol en 1955 sia lasta filmo Giants venis al la kinejoj, James Dean – kiu ŝategis rapidajn aŭtojn – mortis dum trafikakcidento. Lia morto tre pligrandigis liajn famon kaj konatecon.

Estas diskutoj pri la seksa orientiĝo de Dean. Kvankam li estis prezentata al la publiko kiel ŝatanto de virinoj (ekzemple la aktorino Pier Angeli), li havis (ankaŭ) amrilatojn al viroj. Onidire li evitis rekrutigon por la Korea Milito, deklarante sian samseksemon.

La monumento

Detala vido de la monumento

Antaŭ la poŝtejo de urbeto Cholane, 800 metrojn oriente de kie Dean mortis, oni starigis monumenton en la formo de ŝtala relo ĉirkaŭ arbo, en betona kadro. La monumento estis farita en Japanio. Ĝi portas la datojn de la naskiĝo kaj morto de Dean kaj lian favoratan citaĵon el "La Eta Princo" de Antoine de Saint-Exupéry: "La esencaĵo estas nevidebla por la okuloj."

Listo de filmoj:

• East of Eden (1955)
• Rebel without a Cause (1955)
• Giant (1956)

• 
  Portreto de Dean kiel karusela reklamo
• 
  Porsche_ 550 Spyder; en tia aŭto mortis Dean