Roman Ingarden: Malsamoj inter versioj

Browse history interactively

(Rigardi ŝanĝojn inter stabila kaj nuna versioj)

[nekontrolita versio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

VidaVikiteksto

Enteksta

Kiel registrite je 12:28, 17 dec. 2007

Roman Ingarden (naskiĝinta en 5-a de februaro 1893 en Krakovo, mortinta en 14-a de junio 1970 en Krakovo) estis pola filozofo, fenomenologo kaj lingvisto.

Li studis filozofion kaj matematikon en universitatoj de Lvovo (sub Kazimierz Twardowski) kaj Göttingen. Li doktoriĝis ĉe Edmund Husserl en 1918 . En resurektita Pollando li estis profesoro de gimnazioj en Varsovio kaj Toruń. Habilitacion li atingis en 1924. En 1933 li estiĝis profesoro de Universitato de Jan Kazimierz en Lvovo. Li laboris tie ĉe siaj ĉefaj verkoj. Dum la 2-a mondamilito li prelegis en Jagelona Universitato en Krakovo. Post batalo la komunisma estraro en Pollando malpermesis al li prelegi pro lia antikomunisma kritiko.

La plej gravaj fakoj de Roman Ingarden estis ontologio, estetiko kaj epistemologio. Kvankam lia majstro estis Edmund Husserl, Ingarden estis adepto de realismo en ontologio. Li distingis kvar eblojn de rezultato pri diskuto pri maniero de esteco de la mondo en nia percepto. Ekzistas kvar ebloj de estado: reala, ideala, intenca, absoluta. Ingarden kreis ankaŭ sian metodon por esplori eston (laŭ ĝi esto povas esti ĉiam kiel ia). Ĝi estas nomita konkretizacio. Li uzis ĝin en kreado sian teorion de la literata verko dank' kiu li estiĝis plej granda pola literaturologisto. Li tamen estas plej fama de sia aksjologio prezentita i.a. en "Książeczka o człowieku" (Libreto pri la homo). La plej granda kontinuatoro nomita en Pollando "la dua Ingardeno" estis Józef Tischner.

Ĉefaj verkoj

Intuition und Intellekt bei Henri Bergson, 1921
Essentiale Fragen, 1925
Das literarische Kunstwerk, 1931
O poznawaniu dzieła literackiego, 1937
Szkice z filozofii literatury, 1947
Studia z estetyki, 1957-1970
Über die Verantwortung. Ihre ontischen Fundamente, 1970
U podstaw teorii poznania, 1971
Książeczka o człowieku, 1972 (La libreto pri homo)
Spór o istnienie świata, 1947-1974

@@ Linio 1: / Linio 1: @@
 '''Roman Ingarden''' (naskiĝinta en [[5-a de februaro]] [[1893]] en [[Krakovo]], mortinta en [[14-a de junio]] [[1970]] en Krakovo) estis pola [[filozofo]], [[fenomenologio|fenomenologo]] kaj [[lingvistiko|lingvisto]].
-Li studis filozofion kaj matematikon en universitatoj de [[Lvovo]] (sub [[Kazimierz Twardowski]]) kaj [[Göttingen]]. Li doktoriĝis ĉe [[Edmund Husserl]] en [[1918]] . En resurektita Pollando li estis profesoro de gimnazioj en [[Varsovio]] kaj [[Toruń]]. Habilitacion li atingis en [[1924]]. En [[1933]] li estiĝis profesoro de Universitato de Jan Kazimierz en Lvovo. Li laboris tie ĉe siaj ĉefaj verkoj. Dum la 2-a mondamilito li prelegis en Jagelona Universitato en Krakovo. Post batalo la komunisma estraro en Pollando malpermesis al li prelegi pro lia antikomunisma kritiko.
+Li studis filozofion kaj matematikon en universitatoj de [[Lvovo]] (sub [[Kazimierz Twardowski]]) kaj [[Göttingen]]. Li doktoriĝis ĉe [[Edmund Husserl]] en [[1918]] . En resurektita Pollando li estis profesoro de gimnazioj en [[Varsovio]] kaj [[Toruń]]. Habilitacion li atingis en [[1924]]. En [[1933]] li estiĝis profesoro de [[Universitato de Jan Kazimierz en Lvovo]]. Li laboris tie ĉe siaj ĉefaj verkoj. Dum la 2-a mondamilito li prelegis en [[Jagelona Universitato]] en [[Krakovo]]. Post batalo la komunisma estraro en Pollando malpermesis al li prelegi pro lia antikomunisma kritiko.
 La plej gravaj fakoj de Roman Ingarden estis [[ontologio]], [[estetiko]] kaj [[epistemologio]]. Kvankam lia majstro estis Edmund Husserl, Ingarden estis adepto de realismo en ontologio. Li distingis kvar eblojn de rezultato pri diskuto pri maniero de esteco de la mondo en nia percepto. Ekzistas kvar ebloj de estado: reala, ideala, intenca, absoluta. Ingarden kreis ankaŭ sian metodon por esplori eston (laŭ ĝi esto povas esti ĉiam kiel ia). Ĝi estas nomita [[konkretizacio]]. Li uzis ĝin en kreado sian teorion de la literata verko dank' kiu li estiĝis plej granda pola literaturologisto. Li tamen estas plej fama de sia [[aksjologio]] prezentita i.a. en "Książeczka o człowieku" (Libreto pri la homo). La plej granda kontinuatoro nomita en Pollando "la dua Ingardeno" estis [[Józef Tischner]].