Boŝmanoj: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
JAnDbot (diskuto | kontribuoj)
e roboto modifo de: nl:San (volk)
Neniu resumo de redakto
Linio 1: Linio 1:
{{Informkesto etnaj grupoj
|grupo = Boŝmano San
|image = [[Image:San tribesman.jpg|220px]]
|priskribo = Viro de San el [[Bocvano]]
|poptime = 90,000 +
|populacio =
| regiono1 = {{flagicon|Bocvano}} [[Bocvano]]
| pop1 =55,000
| regiono2 = {{flagicon|Namibio}} [[Namibio]]
| pop2 =27,000
| regiono3 = {{flagicon|Sudafriko}} [[Sud-Afriko]]
| pop3 =10,000
|religio = [[Religio San]]
|lingvoj = diversaj [[Khoisana lingvo|khoisanaj]]
|parencoj = [[Khoikhoi]], [[Xhosa]], [[Basters]], [[Griqua]]
}}
[[Image:Bushmen San.jpg|thumb|300px|Boŝmanoj]]
[[Image:Bushmen San.jpg|thumb|300px|Boŝmanoj]]


La nomo de la '''boŝmanoj''' devenas de la [[angla]] ''bushmen'' [BUŜmen] (''homoj de arbustoj''). Alia nomo estas ''san'', kiun donis al ili iliaj najbaroj ''koj-kojn''. Boŝmanoj estis la unuaj loĝantoj de suda [[Afriko]]. Ili estas anoj de la [[kojsana familio]].
La nomo de la '''boŝmanoj''' devenas de la [[angla]] ''bushmen'' [BUŜmen] (''homoj de arbustoj''). Alia nomo estas ''san'', kiun donis al ili iliaj najbaroj ''koj-kojn''. Boŝmanoj estis la unuaj loĝantoj de suda [[Afriko]]. Ili estas anoj de la [[kojsana familio]].



Kiel registrite je 07:26, 7 sep. 2008

kojsanaj lingvarojAfrikaj religiojkristanismoŝamanismo
Boŝmano San
Viro de San el Bocvano
etno
Kojsanoj
Suma populacio
100000
Ŝtatoj kun signifa populacio
Ŝablono:Flagicon Bocvano 55,000
Ŝablono:Flagicon Namibio 27,000
Ŝablono:Flagicon Sud-Afriko 10,000
Lingvo(j)
diversaj khoisanaj
Religio
Religio San
Parencoj
Khoikhoi, Xhosa, Basters, Griqua
vdr
Boŝmanoj

La nomo de la boŝmanoj devenas de la angla bushmen [BUŜmen] (homoj de arbustoj). Alia nomo estas san, kiun donis al ili iliaj najbaroj koj-kojn. Boŝmanoj estis la unuaj loĝantoj de suda Afriko. Ili estas anoj de la kojsana familio.

Proverbo de boŝmanoj diras: "Vi venas kaj vi foriras. Sed se vi revenas, tiam vi restos."

Historio

Boŝmanoj vivas de almenaŭ 20.000 jaroj en suda Afriko en la granda dezerto Kalaharo. Ili difinas sin kiel tiuj, kiuj sekvas la fulmon, migrante laŭ la pluvoj por rikolti fruktojn, radikojn kaj ĉasaĵojn.

Tiu popolo de ĉasantoj kaj kolektantoj vivis iam ĉie en suda Afriko. La alveno laŭvice de la bantuoj, agrikulturistoj, kaj de la hotentotoj, bredistoj, decimis la boŝmanoj kaj forpelis ilin al grundoj pli kaj pli malbonaj. La alveno de nederlandaj agrikulturistoj kaj hugenotoj en 1847, poste de britoj tute forpelis ilin de iliaj prapatraj teroj.

Hodiaŭ

Antaŭ 2.000 jaroj vivis ĉirkaŭ 300.000 ĝis 400 000 boŝmanoj, sed hodiaŭ en la tuta suda Afriko vivas nur ĉirkaŭ 100.000. En Bocvano (49.000), Namibio (38.000), Sudafriko (4.500), Angolo (6.000), Zambio (1.600) kaj Zimbabvo (1.200) ili nun estas nur minoritato.

La plej multaj inter ili laboras kiel farmlaboristoj. Nur malmultaj vivas hodiaŭ tradicie.

Roy Sesana, kies nomo estas Tobee Tcori en lia nomo, ricevis en 2005 la alternativan Nobelpremion por tio, kion li faris por konservi la tradician vivmanieron de la boŝmanoj.

Vidu ankaŭ

Eksteraj ligiloj

greke Bushmen - Survival International (angle) greke San - Joshua Project (angle) greke Bushmen Survival France (france)