Konjugacio: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Linio 8: | Linio 8: | ||
Esperanto distingas la tri tempojn [[prezenco]], [[preterito]] kaj [[futuro]] per la jenaj finaĵoj en la indikativa modo. |
Esperanto distingas la tri tempojn [[prezenco]], [[preterito]] kaj [[futuro]] per la jenaj finaĵoj en la indikativa modo. |
||
*-as (ekz. ''mi laboras'') |
*-as (preznco ; ekz. ''mi laboras'') |
||
*-is (ekz. ''mi laboris'') |
*-is (preterito ; ekz. ''mi laboris'') |
||
*-os (ekz. ''mi laboros'') |
*-os (futuro ; ekz. ''mi laboros'') |
||
;Modoj |
;Modoj |
||
Krome |
Krome Esperanto distingas la tri jenajn modojn. |
||
*-i ([[ |
*-i ([[infinitivo]] ; ekz. ''manĝi'') |
||
*-u (imperativo resp. [[modo ordona]] ; ekz. ''manĝu'') |
*-u (imperativo ; resp. [[modo ordona]] ; ekz. ''manĝu'') |
||
*-us ( |
*-us ([[kondicionalo]] ; ekz. ''li aĉetus, se li havus monon'') |
||
;Participoj |
;Participoj |
Kiel registrite je 18:16, 3 dec. 2008
Konjugacio estas la sistemo de la diversaj verbaj formoj, per kiu lingvo esprimas la cirkonstancojn de ago. Konjugacii signifas laŭvice almeti al verba radiko la diversajn afiksojn, kiuj servas por esprimi la ŝanĝojn de persono, nombro, tempo, modo kaj voĉo.
En Esperanto
Kompare al multaj lingvoj en Esperanto ne estas esprimata la persono rekte en la verbo. Krome nur ekzistas kelkaj kombinoj el tempoj, modoj kaj voĉoj.
- Tempoj
Esperanto distingas la tri tempojn prezenco, preterito kaj futuro per la jenaj finaĵoj en la indikativa modo.
- -as (preznco ; ekz. mi laboras)
- -is (preterito ; ekz. mi laboris)
- -os (futuro ; ekz. mi laboros)
- Modoj
Krome Esperanto distingas la tri jenajn modojn.
- -i (infinitivo ; ekz. manĝi)
- -u (imperativo ; resp. modo ordona ; ekz. manĝu)
- -us (kondicionalo ; ekz. li aĉetus, se li havus monon)
- Participoj
Esperanto havas ses participojn, tri aktivajn kaj tri pasivajn. Ĉiuj povas esti uzataj kun adjektiva aŭ adverba finaĵoj.
- -ant-
- -int-
- -ont-
- -at-
- -it-
- -ot-
(Kelkaj uzantoj de la lingvo krome uzas la formojn -unt- kaj -ut-, sed ili ne estas laŭfundamentaj kaj evitindaj.)
« Esti » en kelkaj lingvoj
Hindeŭropaj - latinidaj
Formo/Persono | Latina | Itala[1] | Rumana[2] | Franca[3] | Hispana[4] | Portugala[5] | ||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
infinitivo | esse | essere | a fi | être | ser | estar | ser | estar |
unua singularo | ego sum | io sono | eu sunt | je suis | yo soy | yo estoy | eu sou | eu estou |
dua singularo | tu es | tu sei | tu eşti | tu es | tú eres | tú estás | tu és | tu estás |
tria singularo | is/ea/id est | egli/lei e | el/ea este | il/elle est | él/ella/usted es | él/ella/usted está | ele/ela/você é | ele/ela/você está |
unua pluralo | nos sumus | noi siamo | noi suntem | nous sommes | nosotros/nosotras somos | nosotros/nosotras estamos | nós somos | nós estamos |
dua pluralo | vos estis | voi siete | voi sunteţi | vous êtes | vosotros/vosotras sois | vosotros/vosotras estáis | vós sois | vós estais |
tria pluralo | ei/eae/ea sunt | eglino/loro sono | ei/ele sunt | ils/elles sont | ellos/ellas/ustedes son | ellos/ellas/ustedes están | eles/elas/vocês são | eles/elas/vocês estão |
Hindeŭropaj - ĝermanaj
Formo/Persono | Angla | Germana | Sveda | Islanda[6] |
---|---|---|---|---|
infinitivo | to be | sein | vara | vera |
unua singularo | I am | ich bin | jag är | ég er |
dua singularo | thou art (arkaika) | du bist | du är | þú ert |
tria singularo | he/she/it is | er/sie/es ist | han/hon/den är | hann/hún er |
unua dualo | — | — | — | — |
dua dualo | — | — | — | — |
tria dualo | — | — | — | — |
unua pluralo | we are | wir sind | vi är | við erum |
dua pluralo | you are | ihr seid | ni är | þjer eruð |
tria pluralo | they are | sie sind | de är | þið eru |
Hindeŭropaj - slavaj
Formo/Persono | Ĉeĥa[7] | Slovaka[8] | Pola[9] | Slovena[10] | Suprasoraba[11] | Malsuprasoraba[12] | Rusa | Bulgara[13] |
---|---|---|---|---|---|---|---|---|
infinitivo | být | byť | być | biti | być | byś | быть (plu uzata en moderna rusa) | съм |
unua singularo | já jsem | ja som | ja jestem | jaz sem | ja sym | ja som | я есмь | аз съм |
dua singularo | ty jsi | ty si | ty jesteś | ti si | ty sy | ty sy | ты еси | ти си |
tria singularo | on/ona/ono je | on/ona/ono je | on/ona/ono jest | on/ona/ono je | wón/wona/wono je | wón/wóna/wóno jo | он/она/оно есть | той/тя/то е |
unua dualo | — | — | — | midva sva | mój smój | mej smej | — | — |
dua dualo | — | — | — | vidva sta | wój staj/stej | wej stej | — | — |
tria dualo | — | — | — | onadva/onidve/onidve sta | wonaj/wonej staj/stej | wónej stej | — | — |
unua pluralo | my jsme | my sme | my jesteśmy | mi smo | my smy | my smy | мы есмы | ние сме |
dua pluralo | vy jste | vy ste | wy jesteście | vi ste | wy sće | wy sćo | вы есте | вие сте |
tria pluralo | oni/ony/ona jsou | oni/ony sú | oni/one są | oni/one/ona so | woni/wone su | wóni su | они суть | те са |
Hindeŭropaj - baltaj
Formo/Persono | Litova[14] | Latva[15] |
---|---|---|
infinitivo | būti | būt |
unua singularo | àš esù | es esmu |
dua singularo | tù esì | tu esi |
tria singularo | jìs/jì yrà | viņš/viņa ir |
unua pluralo | mes esame | mēs esam |
dua pluralo | jūs esate | jūs esat |
tria pluralo | jie/jos yrà | viņi/viņas ir |
Uralaj - finno-ugraj
Formo/Persono | Hungara[16] | Finna[17] | Estona[18] |
---|---|---|---|
infinitivo | lenni | olla | olema |
unua singularo | én vagyok | minä olen | mina olen |
dua singularo | te vagy | sinä olet | sina oled |
tria singularo | ő van | hän on | tema on |
unua pluralo | mi vagyunk | me olemme | meie oleme |
dua pluralo | ti vagytok | te olette | teie olete |
tria pluralo | ők vannak | he ovat | nemad on |
Internaj ligiloj
Notoj
- ↑ Kauderwelsch Band 22, Italienisch Wort für Wort, 19a eldono 2007, ISBN 978-3-89416-482-9, paĝo 28
- ↑ Kauderwelsch Band 52, Rumänisch für Globetrotter, 1a eldono 1992, ISBN 89416-241-4, paĝoj 23 (pronomoj), 33 (verbo esti)
- ↑ Kauderwelsch Band 40, Französich Wort für Wort, 7a eldono 1999, ISBN 3-89416-492-1, paĝo 43
- ↑ Kauderwelsch Band 16, Spanisch Wort für Wort, 18a eldono 2008, ISBN 978-3-89416-480-5, paĝoj 29, 31 (verbo esti), 38 (pronomoj)
- ↑ Kauderwelsch Band 11, 6a eldono 1996, ISBN 3-89416-024-1, paĝoj 23 (pronomoj), 28 (verboj)
- ↑ Kauderwelsch Band 13, Isländisch für Globetrotter, 1a eldono 1993, ISBN 3-89416-266-X, paĝo 38
- ↑ Kauderwelsch Band 32, Tschechisch Wort für Wort, 7a eldono 2004, ISBN 3-89416-058-6, paĝoj 29 (pronomoj), 30 (verbo esti)
- ↑ Kauderwelsch Band 81, Slowakisch Wort für Wort, 4a eldono 2002, ISBN 3-89416-272-4, paĝoj 27 (pronomoj), 31 (verbo esti)
- ↑ Kauderwelsch Band 35, Polnisch Wort für Wort, 7a eldono 2002, ISBN 3-89416-527-8, paĝoj 39 (pronomoj), 42 (verbo esti)
- ↑ Kauderwelsch Band 69, Slowenisch Wort für Wort, 5a eldono 2003, ISBN 3-89416-259-7, paĝoj 40-41
- ↑ Słownik Hornjoserbko-němski, Wörterbuch Obersorbisch-deutsch, ISBN 3-7420-0419-0, paĝoj 35, 36
- ↑ Dolnoserbsko-nimski słownik, Niedersorbisch-deutsches Wörterbuch, ISBN 3-7420-1096-4, paĝo 57
- ↑ Kauderwelsch Band 51, Bulgarisch Wort für Wort, 4a eldono 2003, ISBN 3-89416-240-6, paĝo 31 (pronomoj), 34 (verbo esti; sed en latina skribo)
- ↑ Kauderwelsch Band 54, Litauisch Wort für Wort, 5a eldono 2001, ISBN 3-89416-244-9, paĝo 39
- ↑ Kauderwelsch Band 82, Lettisch Wort für Wort, 3a eldono 2002, ISBN 3-89416-273-2, paĝo 39 (pronomoj), 43 (verbo esti
- ↑ Kauderwelsch Band 31, Ungarisch Wort für Wort, 3a eldono 1994, ISBN 3-922376-53-3, paĝo 23
- ↑ Kauderwelsch Band 15, Finnisch Wort für Wort, 7a eldono, ISBN 3-89416-014-4, paĝo 55
- ↑ Kauderwelsch Band 55, Estnisch Wort für Wort, 3a eldono 2002, ISBN 3-89416-245-7, paĝo 38