Egiptio

Egiptio
جمهورية مصر العربية Gumhūriyyat Miṣr al-ʿArabiyyah Araba Respubliko Egiptujo
Detaloj	Detaloj
Nacia himno: Bilady, Bilady, Bilady Mia lando, mia lando, mia lando
suverena ŝtato • plurkontinenta lando • Mediteranea lando • lando
Bazaj informoj
Ĉefurbo	Kairo
Oficiala(j) lingvo(j)	araba
Uzata(j) lingvo(j)	egipt-araba lingvo, Libia araba, egipta signolingvo, moderna norma araba lingvo, nordokcident-arabia araba lingvo, Saʽidi Arabic, Kenzia lingvo, kopta lingvo, sivia lingvo, beĝaa lingvo, angla lingvo, malaja lingvo
Plej ofta(j) religio(j)	islamo
Areo	980,869 km²
- % de akvo	0,632 %
Loĝantaro	80.335.036 (2007) (28-a de marto 2017)
Loĝdenso	74 loĝ./km²
Horzono	+2 UTC+3 (somere)
Interreta domajno	eg
Landokodo	EG
Telefona kodo	20
Plej alta punkto	Monto Katerino
Plej malalta punkto	depresio Qattara
Politiko
Politika sistemo	respubliko
Ŝtatestro	Hosni Mubarak
Ĉefministro	Ahmed Nazif
Nacia tago	23-a de julio
Sendependiĝo disde Unuiĝinta Reĝlando	28-a de februaro 1922
Ekonomio
Valuto	pundo (EGP)
MEP	laŭ 2006
– suma	$329,791 mlrd
– pokapa	$ 4.836
Membro de Unuiĝintaj Nacioj • Afrika Unio • Ligo de Arabaj Ŝtatoj • Monda Organizaĵo pri Komerco • Organizaĵo de Islama Kunlaboro • Internacia Banko por Rekonstruo kaj Disvolvigo • Internacia Disvolviĝa Asocio • Internacia Financa Korporacio • Multflanka Investado-Garantia Agentejo • Internacia Centro por Dispozicio de Disputoj pri Investado • Afrika Banko por Disvolviĝo • Misio de Unuiĝintaj Nacioj kaj Afrika Unio en Darfuro • Arab Bank for Economic Development in Africa • Araba Fonduso por Ekonomia kaj Socia Disvolviĝo • Araba Monunua Fonduso • Interpol • Internacia Hidrografia Organizo • Unesko • Grupo pri Teraj Observoj • Universala Poŝta Unio • Internacia Telekomunika Unio • Internacia Organizaĵo de la Franclingvio • Internacia Civildefenda Organizaĵo • Monda Organizaĵo pri Meteologio • Monda Organizaĵo pri Sano • Tutmonda Pridogana Organizo vd

Egiptujo aŭ Egiptio (el la greka Aigyptos, kiu mem devenas de ties egiptlingva antikva nomo : Hat-ka-ptah = la kastelo de la spirito de Ptah), arabe: مصر Misr, estas lando en nordorienta Afriko.

Loko: 27 No, 30 Or (nordorienta Afriko)
semotaŭga: 2%

% urbana: 45% (2000)
homoj po kv. km: 68,7 (2000)
homoj po kv. km da semotaŭga tero: 3433,6 (2000)
kreskanta procento: 1,72% (2000, takso)
naskoj: 25,38 po 1000 homoj po jaro (2000, takso)
mortoj: 7,83 po 1000 homoj po jaro (2000, takso)
migrantoj: -0,35 po 1000 homoj (2000, takso)
mortokvanto de beboj: 62,32 mortoj po 1000 naskoj (2000, takso)
infanoj po virino: 3,15 infanoj naskita po virino (2000, takso)
meza vivo longeco: 63,33 jaroj (61,29 viroj, 65,47 virinoj) (2000, takso)

La plej grandaj urboj: milionoj en 2000 (takso):

14,35	Kairo (#11 tutmonde)
4,75	Aleksandrio

Lingvo: la araba (oficiala). La klerularo regas la anglan kaj la francan
alfabeta: 51,4% (63,6% viroj, 38,8% virinoj) (1995 takso)

sendependeco: la 28an de februaro 1922 de Britio
organizoj: UNO (1945), Araba Ligo
konstitucio: la 11-an de septembro 1971
korupteco: 3,1 CPI (10 = honesta, 0,0 = tute korupta) (2000)

Ekonomio: 62 Gd (1998, takso)
po kapo: 0,91 kd (1998, takso)
kreskada procento: 5% (1999, takso)
inflacio: 3,7 % (1999)
senokupa: 11,8 % (1999, takso)
registara buĝeto: 8,2 Gd (1998/99)

Valuto: 1 egipta pundo (EGP)

Vidu ankaŭ

• Administracia juĝistaro en Egiptujo

Pri geografio

• Nilo
• Sinajo
• Ruĝa Maro
• Golfo de Akabo
• Golfo de Suezo
• Sueza Kanalo

pri antikva Egiptujo

Vidu la artikolojn

• Egipta civilizo
• Aegyptus (pri la romia provinco Egiptujo de la jaro 30 antaŭ Kristo ĝis 395 post Kristo)
• Faraono (kun plena listo de tiuj)
• hieroglifoj
• Howard Carter
• Kleopatro
• Moseo
• Nefertito
• Rozeta ŝtono

pri postaj epokoj

• Aleksandrio
• Biblioteko de Aleksandrio
• Ptolemeo
• Origeno
• Plotino
• Sankta Antonio
• Nag-Hamado
• Napoleono la 1-a de Francio
• Nasser
• Qutb
• Brita regado en Egiptujo
• Egipta Reĝlando

---

Historio de E-o en Egiptujo: (laŭ EdE-E 1933)

La unuaj pioniroj estis: A. Piotet en Ismailia, Robert Laussac kaj René Japiot en Alexandria en 1901. La lasta en 1903 presis artikolojn en "La Correspondance Egyptienne illustrée." En 1908 Fadie en Chartum gvidis E kursojn. En 1922 aperis prop. gazeto Egipta E-isto. Laŭ la Dietterle-statistiko en 1928 E-istoj estis en 6 urboj.

Pri la progresado en la lastaj jaroj informas nin la ICK-raportoj. "La movado pli kaj pli atingas palpeblan formon, kiel i. a. pruvas la regule aperantaj prop. artikoloj en la enlanda gazetaro, precipe araba" (1929). "La grupo de Port Said, konsilita de C. M. Cather, faris bonegan laboron. Pli kaj pli montriĝas la fruktoj de koresponda kurso en araba lingvo" (1930). "Valoran instigon ricevis la laboro per la vizito de Scherer kaj kelkaj paroladoj. La apero de araba lernolibro de Amin El-Mofti en Aleksandrio faciligis la instruadon" (1932). "La ekzisto de araba lernolibro, de arabaj ŝlosiloj kaj flugfolioj faciligis senteble la laboron. Specialan meriton pro sia senlaca laboro akiris Tadros Migalli en Fayoum, kiu fariĝis la efektiva gvidanto nuntempa. Ĉiama helpemo de Nassif Marus. Lastatempe la grupo de Kairo tre vigliĝis dank' al la kunlaboro de L. N. Newell, kiu organizis kurson laŭ Cseh-metodo" (1933).

UEA-del. en 1933 en Alexandria (ankaŭ EG), Fayoum, Ismailia kaj Kafr Ghannam.

vidu ankaŭ

• Listo de urboj de Egiptujo
• Landnomoj