Velsono: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
e roboto aldono de: gv:Corockle coghooysagh |
Xqbot (diskuto | kontribuoj) e roboto aldono de: ml:മൃദുതാലവ്യം; cosmetic changes |
||
Linio 2: | Linio 2: | ||
'''Velaroj''', '''velaraj konsonantoj''', aŭ '''velaj konsonantoj''' estas [[konsonanto]]j [[artikulacio|artikulaciataj]] per la malantaŭa parto de la [[lango]] (la langa dorso) kontraŭ la mola palato (la malantaŭa parto de la plafono de la [[buŝo]], nomata la '''mola palato''' aŭ '''[[Mola palato|velo]]'''). |
'''Velaroj''', '''velaraj konsonantoj''', aŭ '''velaj konsonantoj''' estas [[konsonanto]]j [[artikulacio|artikulaciataj]] per la malantaŭa parto de la [[lango]] (la langa dorso) kontraŭ la mola palato (la malantaŭa parto de la plafono de la [[buŝo]], nomata la '''mola palato''' aŭ '''[[Mola palato|velo]]'''). |
||
Ĉar la vela regiono de la buŝa plafono estas relative vasta kaj la moviĝoj de la langa dorso ne estas tre precizaj, velaroj facile spertas [[Asimilo (fonetiko)|asimiladon]], movante sian artikulacion [[dorso|dorsen]] aŭ [[frunto|frunten]] dependante de la kvalito de apudaj [[vokalo]]j. Ili ofte aŭtomate iĝas "fruntigitaj", tio estas parte aŭ tute [[palatala konsonanto| |
Ĉar la vela regiono de la buŝa plafono estas relative vasta kaj la moviĝoj de la langa dorso ne estas tre precizaj, velaroj facile spertas [[Asimilo (fonetiko)|asimiladon]], movante sian artikulacion [[dorso|dorsen]] aŭ [[frunto|frunten]] dependante de la kvalito de apudaj [[vokalo]]j. Ili ofte aŭtomate iĝas "fruntigitaj", tio estas parte aŭ tute [[palatala konsonanto|palataj]] antaŭ sekvanta [[antaŭa vokalo]], kaj "retiritaj" antaŭ [[dorsa vokalo]]. |
||
[[Palataligo|Palataligitaj]] velaroj (kia la angla /k/ en ''keen'' aŭ ''cube'') fojfoje nomatas '''palatovelaroj'''. |
[[Palataligo|Palataligitaj]] velaroj (kia la angla /k/ en ''keen'' aŭ ''cube'') fojfoje nomatas '''palatovelaroj'''. |
||
Linio 10: | Linio 10: | ||
La velaraj konsonantoj identigitaj de la [[Internacia Fonetika Alfabeto]] estas: |
La velaraj konsonantoj identigitaj de la [[Internacia Fonetika Alfabeto]] estas: |
||
<br><center> |
<br /><center> |
||
{|border="1px" cellspacing="0" cellpadding="4" style="border-collapse:collapse" |
{|border="1px" cellspacing="0" cellpadding="4" style="border-collapse:collapse" |
||
|-style="background:gray; color:white" |
|-style="background:gray; color:white" |
||
Linio 71: | Linio 71: | ||
| style="border:1px solid black"|[[viktivortaro:pagi|pagi]] |
| style="border:1px solid black"|[[viktivortaro:pagi|pagi]] |
||
|- |
|- |
||
! style="border:1px solid black"|[[ |
! style="border:1px solid black"|[[Dosiero:Xsampa-Lslash.png]] |
||
| style="border:1px solid black"|[[velara laterala alproksimanto]] |
| style="border:1px solid black"|[[velara laterala alproksimanto]] |
||
| style="border:1px solid black"|[[Mez-Wahgi lingvo|Mez-Wahgi]] |
| style="border:1px solid black"|[[Mez-Wahgi lingvo|Mez-Wahgi]] |
||
Linio 85: | Linio 85: | ||
| style="border:1px solid black"|[[wiktionary:sorĉi|sorĉistino]] |
| style="border:1px solid black"|[[wiktionary:sorĉi|sorĉistino]] |
||
|} |
|} |
||
</center><br> |
</center><br /> |
||
== Piednotoj == |
== Piednotoj == |
||
Linio 118: | Linio 118: | ||
[[ko:연구개음]] |
[[ko:연구개음]] |
||
[[lv:Velārs līdzskanis]] |
[[lv:Velārs līdzskanis]] |
||
[[ml:മൃദുതാലവ്യം]] |
|||
[[nl:Velaar]] |
[[nl:Velaar]] |
||
[[no:Velarer]] |
[[no:Velarer]] |
Kiel registrite je 18:05, 23 aŭg. 2009
Lokoj de artikulacio | |
Labialo | |
Bilabialo | |
Labial-velaro | |
Labial-alveolaro | |
Labial-dentalo | |
Koronalo | |
Lango-labialo | |
Interdentalo | |
Dentalo | |
Alveolaro | |
Apeksa konsonanto | |
Laminalo | |
Postalveolaro | |
Alveolo-palatalo | |
Retroflekso | |
Dorsalo | |
Palatalo | |
Labial-palatalo | |
Velsono | |
Uvularo | |
Uvular-epiglotalo | |
Radikalo | |
Faringalo | |
Epigloto-faringalo | |
Epiglotalo | |
Glotalo | |
Ĉi tiu paĝo entenas fonetikan informon en la IFA, kiu povas ne ĝuste montriĝi per iuj retumiloj. | |
[Helpon!] | |
Velaroj, velaraj konsonantoj, aŭ velaj konsonantoj estas konsonantoj artikulaciataj per la malantaŭa parto de la lango (la langa dorso) kontraŭ la mola palato (la malantaŭa parto de la plafono de la buŝo, nomata la mola palato aŭ velo).
Ĉar la vela regiono de la buŝa plafono estas relative vasta kaj la moviĝoj de la langa dorso ne estas tre precizaj, velaroj facile spertas asimiladon, movante sian artikulacion dorsen aŭ frunten dependante de la kvalito de apudaj vokaloj. Ili ofte aŭtomate iĝas "fruntigitaj", tio estas parte aŭ tute palataj antaŭ sekvanta antaŭa vokalo, kaj "retiritaj" antaŭ dorsa vokalo.
Palataligitaj velaroj (kia la angla /k/ en keen aŭ cube) fojfoje nomatas palatovelaroj.
Multaj lingvoj ankaŭ havas labialigitajn velarojn, kia [kʷ], en kiu la artikulacion akompanas rondigo de la lipoj. Ankaŭ ekzistas labial-velaraj konsonantoj, kiuj duoble artikulaciiĝas ĉe la velo kaj ĉe la lipoj, kia [k͡p]. Tiu distingo malaperas ĉe la alproximanto [w], ĉar labialigo engaĝas la aldonon de labiala alproximiĝa artikulacio al la sono, kaj tiu ambigua situacio ofte nomiĝas labial-velara.
La velaraj konsonantoj identigitaj de la Internacia Fonetika Alfabeto estas:
IFA | Priskribo | Ekzemplo | |||
---|---|---|---|---|---|
Lingvo | Ortografio | IFA | Signifo | ||
ŋ | velara nazalo | Angla | ring | [ɹɪŋ] | ringo |
k | senvoĉa velara plozivo | Angla | skip | [skɪp] | salteti |
ɡ | voĉa velara plozivo | Angla | get | [ɡɛt] | akiri |
x | senvoĉa velara frikativo | Germana | Bauch | [baʊx] | abdomeno |
ɣ | voĉa velara frikativo | Margi | ɣàfə́ | [ɣàfə́] | sago |
ʍ | senvoĉa labial-velara alproksimanto | Angla | which[1] | [ʍɪtʃ] | kiu |
ɰ | velara alproksimanto | Hispana | pagar[2] | [paɰaɾ] | pagi |
velara laterala alproksimanto | Mez-Wahgi | aʟaʟe | [aʟaʟe] | kapkirle | |
w | labial-velara alproksimanto | Angla | witch | [wɪtʃ] | sorĉistino |
Piednotoj
- ↑ Vidu liston de la anglaj dialect-oj kiuj distingigas inter which kaj witch.
- ↑ Intervokala g en la hispana ofte estas priskribita kiel tre leĝere artikulaciata voĉa velara frikativo.