Kantono Lucerno: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
e roboto aldono de: pnb:لوسرن |
Xqbot (diskuto | kontribuoj) e roboto aldono de: bs:Lucern (kanton); cosmetic changes |
||
| Linio 1: | Linio 1: | ||
{{Informkesto kantono de Svislando |
{{Informkesto kantono de Svislando |
||
|nomo=Kantono Lucerno |
|nomo=Kantono Lucerno |
||
|blazono=[[ |
|blazono=[[Dosiero:Luzern.png|thumb|120px|center|<small>Blazono de Lucerno</small>]] |
||
|bildo=[[ |
|bildo=[[Dosiero:Luzern pilatus.jpg|thumb|285px|center|<small>[[Pilato (monto)|Pilato]]</small>]] |
||
|situo=[[ |
|situo=[[Dosiero:Karte Lage Kanton Luzern.png|thumb|285px|center|<small>Situo de Kantono Lucerno Svislando</small>]] |
||
|mapo=[[ |
|mapo=[[Dosiero:Karte Kanton Luzern.png|thumb|285px|center|<small>Mapo de la Kantono Lucerno</small>]] |
||
|koord={{Koordinatoj gm|47|3|N|8|18|E}} |
|koord={{Koordinatoj gm|47|3|N|8|18|E}} |
||
|ĉefloko=Lucerno |
|ĉefloko=Lucerno |
||
| Linio 18: | Linio 18: | ||
La nomo de la kantono en la oficialaj lingvoj de la [[Svislando|Svisa Konfederacio]] estas [[germana lingvo|germane]] '''Luzern''', [[franca lingvo|france]] '''Lucerne''', kaj [[itala lingvo|itale]] kaj [[romanĉa lingvo|romanĉe]] '''Lucerna'''. |
La nomo de la kantono en la oficialaj lingvoj de la [[Svislando|Svisa Konfederacio]] estas [[germana lingvo|germane]] '''Luzern''', [[franca lingvo|france]] '''Lucerne''', kaj [[itala lingvo|itale]] kaj [[romanĉa lingvo|romanĉe]] '''Lucerna'''. |
||
==Geografio== |
== Geografio == |
||
La Kantono Lucerno situas en la centro de Svislando. Ĝia teritorio apartenas parte al la [[Alpoj]], parte al la [[Antaŭalpoj (Svislando)|Antaŭalpoj]] kaj parte al la [[Svisa Mezlando]]. Laŭ proporcio de la areo la Mezlando estas la plej granda parto. La mezlandaj regionoj de Lucerno tamen ne estas ebenaj sed montetaj. Tipa ekzemplo estas la [[distrikto Entlebuch]]. |
La Kantono Lucerno situas en la centro de Svislando. Ĝia teritorio apartenas parte al la [[Alpoj]], parte al la [[Antaŭalpoj (Svislando)|Antaŭalpoj]] kaj parte al la [[Svisa Mezlando]]. Laŭ proporcio de la areo la Mezlando estas la plej granda parto. La mezlandaj regionoj de Lucerno tamen ne estas ebenaj sed montetaj. Tipa ekzemplo estas la [[distrikto Entlebuch]]. |
||
La plej alta punkto de la kantono estas kun alteco de 2349 m [[s.m.]] la monto [[Brienzer Rothorn]] kaj la plej malalta punkto estas kun 406 m [[s.m.]] ''Honauer Schachen'' ĉe la limo al [[Kantono Zugo]]. |
La plej alta punkto de la kantono estas kun alteco de 2349 m [[s.m.]] la monto [[Brienzer Rothorn]] kaj la plej malalta punkto estas kun 406 m [[s.m.]] ''Honauer Schachen'' ĉe la limo al [[Kantono Zugo]]. |
||
===Lagoj=== |
=== Lagoj === |
||
Komplete sur la terene de la kantono situas la lagoj [[Rotsee]], [[Lago de Baldegg]], [[Lago de Sempach]], [[Mauensee]] kaj [[Soppensee]]. Krome parto de la [[Kvarkantona Lago]], nome la [[Lago de Lucerno]], kaj de la [[Lago de Zugo]] kaj de la [[Lago de Hallwil]] troviĝas en Kantono Lucerno. |
Komplete sur la terene de la kantono situas la lagoj [[Rotsee]], [[Lago de Baldegg]], [[Lago de Sempach]], [[Mauensee]] kaj [[Soppensee]]. Krome parto de la [[Kvarkantona Lago]], nome la [[Lago de Lucerno]], kaj de la [[Lago de Zugo]] kaj de la [[Lago de Hallwil]] troviĝas en Kantono Lucerno. |
||
===Riveroj=== |
=== Riveroj === |
||
La plej gravaj riveroj en la kantono estas [[Reuss]], [[Eta Emme]], [[Wigger]], [[Luther (rivero)|Luther]], [[Suhre]], [[Pfaffneren]] kaj [[Entlen]]. |
La plej gravaj riveroj en la kantono estas [[Reuss]], [[Eta Emme]], [[Wigger]], [[Luther (rivero)|Luther]], [[Suhre]], [[Pfaffneren]] kaj [[Entlen]]. |
||
===Montoj=== |
=== Montoj === |
||
Signifaj montoj estas [[Pilato (monto)|Pilato]], [[Rigi]] (sur la limo al Kantono Ŝvico) kaj [[Brienzer Rothorn]] (sur la limo kun la kantonoj Berno kaj Obvaldo). |
Signifaj montoj estas [[Pilato (monto)|Pilato]], [[Rigi]] (sur la limo al Kantono Ŝvico) kaj [[Brienzer Rothorn]] (sur la limo kun la kantonoj Berno kaj Obvaldo). |
||
==Najbaraj kantonoj== |
== Najbaraj kantonoj == |
||
Kantono Lucerno ne havas limon kun eksterlando. Ĝi limas en okcidento kaj sudokcidento al [[Kantono Berno]], en nordo kaj nororiento al [[Kantono Argovio]], en oriento al la kantonoj [[Kantono Ŝvico|Ŝvico]], [[Kantono Obvaldo|Obvaldo]] kaj [[Kantono Nidvaldo|Nidvaldo]]. |
Kantono Lucerno ne havas limon kun eksterlando. Ĝi limas en okcidento kaj sudokcidento al [[Kantono Berno]], en nordo kaj nororiento al [[Kantono Argovio]], en oriento al la kantonoj [[Kantono Ŝvico|Ŝvico]], [[Kantono Obvaldo|Obvaldo]] kaj [[Kantono Nidvaldo|Nidvaldo]]. |
||
==Trafiko== |
== Trafiko == |
||
Tra la Kantono Lucerno pasas unu el la du ĉefaj trajnlinioj al [[Gotardo]], nome de [[Bazelo]] tra [[Olten]] kaj [[Lucerno]]. Alia ĉeflinio estas la konekto de Lucerno tra [[Zugo]] al [[Zuriko]]. Krome ekzistas la linio de la [[Svisaj Sudorientaj Fervojoj]] de [[Lucerno]] tra [[Rapperswil]] al [[Sankt-Galo]], la fervojlinio tra [[Entelbuch]] kaj [[Emme-Valo]] al [[Berno]], kaj la linio al [[Lencburgo]]. |
Tra la Kantono Lucerno pasas unu el la du ĉefaj trajnlinioj al [[Gotardo]], nome de [[Bazelo]] tra [[Olten]] kaj [[Lucerno]]. Alia ĉeflinio estas la konekto de Lucerno tra [[Zugo]] al [[Zuriko]]. Krome ekzistas la linio de la [[Svisaj Sudorientaj Fervojoj]] de [[Lucerno]] tra [[Rapperswil]] al [[Sankt-Galo]], la fervojlinio tra [[Entelbuch]] kaj [[Emme-Valo]] al [[Berno]], kaj la linio al [[Lencburgo]]. |
||
Pasas tra la Kantono Lucerno la naciaj aŭtoŝoseoj [[A2-CH|A2]] de Bazelo al [[Gotardo]], [[A14-CH|A14]] de [[Baar ZG|Baar]] al [[Lucerno]] kaj [[A8-CH|A8]] de [[Lucerno]] tra [[Brünig-Pasejo]] kaj [[Interlaken]] al [[Spiez]]. |
Pasas tra la Kantono Lucerno la naciaj aŭtoŝoseoj [[A2-CH|A2]] de Bazelo al [[Gotardo]], [[A14-CH|A14]] de [[Baar ZG|Baar]] al [[Lucerno]] kaj [[A8-CH|A8]] de [[Lucerno]] tra [[Brünig-Pasejo]] kaj [[Interlaken]] al [[Spiez]]. |
||
==Historio== |
== Historio == |
||
En la jaro [[750]] post Kristo estis fondita ''Luceria'', el kiu evoluis la urbo [[Lucerno]]. En la jaro [[1290]] la reĝo [[Rudolfo la 1-a]] de [[Habsburgoj|Habsburgo]] koncedis al Lucerno la statuson de aŭstria landurbo. En la jaro [[1332]] Lucerno aliĝis al la [[Svisa Ĵurkomunumo]]. Kun la helpo de la ĵurkomunumanoj Lucerno liberiĝas en la jaro [[1386]] per la [[Batalo de Sempach]] de la regno de la [[Habsburgoj]]. La hodiaŭaj limoj de la kantono korespondas proksimume al la tiamaj limoj de la urba ŝtato Lucerno. |
En la jaro [[750]] post Kristo estis fondita ''Luceria'', el kiu evoluis la urbo [[Lucerno]]. En la jaro [[1290]] la reĝo [[Rudolfo la 1-a]] de [[Habsburgoj|Habsburgo]] koncedis al Lucerno la statuson de aŭstria landurbo. En la jaro [[1332]] Lucerno aliĝis al la [[Svisa Ĵurkomunumo]]. Kun la helpo de la ĵurkomunumanoj Lucerno liberiĝas en la jaro [[1386]] per la [[Batalo de Sempach]] de la regno de la [[Habsburgoj]]. La hodiaŭaj limoj de la kantono korespondas proksimume al la tiamaj limoj de la urba ŝtato Lucerno. |
||
==Eksteraj ligiloj== |
== Eksteraj ligiloj == |
||
* [http://www.lu.ch paĝoj de la kantono, germanlingvaj] |
* [http://www.lu.ch paĝoj de la kantono, germanlingvaj] |
||
* [http://www.luzern.org turismaj paĝoj de la kantono, germanlingvaj] |
* [http://www.luzern.org turismaj paĝoj de la kantono, germanlingvaj] |
||
| Linio 58: | Linio 58: | ||
[[ar:كانتون لوسيرن]] |
[[ar:كانتون لوسيرن]] |
||
[[br:Kanton Luzern]] |
[[br:Kanton Luzern]] |
||
[[bs:Lucern (kanton)]] |
|||
[[ca:Cantó de Lucerna]] |
[[ca:Cantó de Lucerna]] |
||
[[cs:Lucern (kanton)]] |
[[cs:Lucern (kanton)]] |
||
| Linio 92: | Linio 93: | ||
[[tr:Luzern (kanton)]] |
[[tr:Luzern (kanton)]] |
||
[[uk:Люцерн (кантон)]] |
[[uk:Люцерн (кантон)]] |
||
[[vec:Canton |
[[vec:Canton Łuxxerna]] |
||
[[war:Lucerne (canton)]] |
[[war:Lucerne (canton)]] |
||
[[zh:卢塞恩州]] |
[[zh:卢塞恩州]] |
||
Kiel registrite je 00:29, 27 aŭg. 2009
| Kantono Lucerno | |
|---|---|
 | |
 | |
| Kantonoj de Svislando | |
| Ĉefloko | Lucerno |
| Aliĝo al la Svisa Ĵurkomunumo | en la jaro 1332 |
| Oficialaj lingvoj | germana lingvo |
| Oficiala mallongigo | LU |
| Nombro de loĝantoj | {{{loĝantoj}}} |
| Areo | 1493 km² |
| Loĝantardenseco | 243 loĝantoj/km² |
| Koordinatoj | 47° 3′ N 8° 18′ O / 47.050 °N, 8.300 °O (mapo)Koordinatoj: 47° 3′ N 8° 18′ O / 47.050 °N, 8.300 °O (mapo) |
 | |
 | |
La Kantono Lucerno estas unu el la 26 federaciaj ŝtatoj de Svislando, kiuj nomiĝas kantonoj. Ĝia ĉefurbo estas la samnoma urbo Lucerno. Fine de 2007, en la kantono vivis 363 475 enloĝantoj.
La nomo de la kantono en la oficialaj lingvoj de la Svisa Konfederacio estas germane Luzern, france Lucerne, kaj itale kaj romanĉe Lucerna.
Geografio
La Kantono Lucerno situas en la centro de Svislando. Ĝia teritorio apartenas parte al la Alpoj, parte al la Antaŭalpoj kaj parte al la Svisa Mezlando. Laŭ proporcio de la areo la Mezlando estas la plej granda parto. La mezlandaj regionoj de Lucerno tamen ne estas ebenaj sed montetaj. Tipa ekzemplo estas la distrikto Entlebuch.
La plej alta punkto de la kantono estas kun alteco de 2349 m s.m. la monto Brienzer Rothorn kaj la plej malalta punkto estas kun 406 m s.m. Honauer Schachen ĉe la limo al Kantono Zugo.
Lagoj
Komplete sur la terene de la kantono situas la lagoj Rotsee, Lago de Baldegg, Lago de Sempach, Mauensee kaj Soppensee. Krome parto de la Kvarkantona Lago, nome la Lago de Lucerno, kaj de la Lago de Zugo kaj de la Lago de Hallwil troviĝas en Kantono Lucerno.
Riveroj
La plej gravaj riveroj en la kantono estas Reuss, Eta Emme, Wigger, Luther, Suhre, Pfaffneren kaj Entlen.
Montoj
Signifaj montoj estas Pilato, Rigi (sur la limo al Kantono Ŝvico) kaj Brienzer Rothorn (sur la limo kun la kantonoj Berno kaj Obvaldo).
Najbaraj kantonoj
Kantono Lucerno ne havas limon kun eksterlando. Ĝi limas en okcidento kaj sudokcidento al Kantono Berno, en nordo kaj nororiento al Kantono Argovio, en oriento al la kantonoj Ŝvico, Obvaldo kaj Nidvaldo.
Trafiko
Tra la Kantono Lucerno pasas unu el la du ĉefaj trajnlinioj al Gotardo, nome de Bazelo tra Olten kaj Lucerno. Alia ĉeflinio estas la konekto de Lucerno tra Zugo al Zuriko. Krome ekzistas la linio de la Svisaj Sudorientaj Fervojoj de Lucerno tra Rapperswil al Sankt-Galo, la fervojlinio tra Entelbuch kaj Emme-Valo al Berno, kaj la linio al Lencburgo.
Pasas tra la Kantono Lucerno la naciaj aŭtoŝoseoj A2 de Bazelo al Gotardo, A14 de Baar al Lucerno kaj A8 de Lucerno tra Brünig-Pasejo kaj Interlaken al Spiez.
Historio
En la jaro 750 post Kristo estis fondita Luceria, el kiu evoluis la urbo Lucerno. En la jaro 1290 la reĝo Rudolfo la 1-a de Habsburgo koncedis al Lucerno la statuson de aŭstria landurbo. En la jaro 1332 Lucerno aliĝis al la Svisa Ĵurkomunumo. Kun la helpo de la ĵurkomunumanoj Lucerno liberiĝas en la jaro 1386 per la Batalo de Sempach de la regno de la Habsburgoj. La hodiaŭaj limoj de la kantono korespondas proksimume al la tiamaj limoj de la urba ŝtato Lucerno.
Eksteraj ligiloj
