Ktenoforo: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
e roboto aldono de: ka:სავარცხლურები |
Xqbot (diskuto | kontribuoj) e roboto modifo de: en:Ctenophora; cosmetic changes |
||
Linio 1: | Linio 1: | ||
'''Ktenoforoj''' ''(Ctenophora)'' estas [[besto|besta]] [[klado]], apartenanta al grupo de la radisimetriaj bestoj ''(Radiata)''. Alia klado de la grupo estas la |
'''Ktenoforoj''' ''(Ctenophora)'' estas [[besto|besta]] [[klado]], apartenanta al grupo de la radisimetriaj bestoj ''(Radiata)''. Alia klado de la grupo estas la [[kniduloj]] ''(Cnidaria)''. |
||
==Anatomio== |
== Anatomio == |
||
===Ĝenerala korpokonstruo=== |
=== Ĝenerala korpokonstruo === |
||
Ĝi restis en la stato de [[gastrulo]], ilia korpo dividiĝas je ektodermo kaj endodermo. Inter tiuj troviĝas apoga disko, pleniga histo. Al la [[stomaka kavo]] (centra stomako) kondukas mallarĝa [[ezofago]]. La stomaka kavo estas dividebla je pluraj kanaloj. La korpon tenas ok kartilagaj ripoj, la neŭronoj situas ankaŭ apud tiuj. Ili korpo estas dividebla je tri partoj: ''korposupro, korpopalasto'' kaj ''buŝĉirkaŭo.'' |
Ĝi restis en la stato de [[gastrulo]], ilia korpo dividiĝas je ektodermo kaj endodermo. Inter tiuj troviĝas apoga disko, pleniga histo. Al la [[stomaka kavo]] (centra stomako) kondukas mallarĝa [[ezofago]]. La stomaka kavo estas dividebla je pluraj kanaloj. La korpon tenas ok kartilagaj ripoj, la neŭronoj situas ankaŭ apud tiuj. Ili korpo estas dividebla je tri partoj: ''korposupro, korpopalasto'' kaj ''buŝĉirkaŭo.'' |
||
===Ekstera surfaco kaj moviĝo=== |
=== Ekstera surfaco kaj moviĝo === |
||
La [[ekstera surfaco]] estas epitelio, riĉa je [[glandoĉelo]]j. Ilia moviĝo okazas per apudripaj [[naĝdisko]]j, kiuj elformiĝis per kunkresko de [[ĉilio]]j. La movon de la tentakloj helpas [[muskolo]]j. |
La [[ekstera surfaco]] estas epitelio, riĉa je [[glandoĉelo]]j. Ilia moviĝo okazas per apudripaj [[naĝdisko]]j, kiuj elformiĝis per kunkresko de [[ĉilio]]j. La movon de la tentakloj helpas [[muskolo]]j. |
||
===Nutrado=== |
=== Nutrado === |
||
Ili gluas la predojn al siaj tentakloj per [[gluĉelo]]j, poste ŝtopas ĝin en la ezofagon, de kie ĝi venas en la centran stomakon. En tubetoj de la praintesto okazas la [[digestado]]. La nedigesteblaj partoj eliĝas tra la buŝaperturo. |
Ili gluas la predojn al siaj tentakloj per [[gluĉelo]]j, poste ŝtopas ĝin en la ezofagon, de kie ĝi venas en la centran stomakon. En tubetoj de la praintesto okazas la [[digestado]]. La nedigesteblaj partoj eliĝas tra la buŝaperturo. |
||
===Spirado=== |
=== Spirado === |
||
La spirado estas difuza, tio estas, ĝi okazas tra la tuta korposurfaco. |
La spirado estas difuza, tio estas, ĝi okazas tra la tuta korposurfaco. |
||
===Metabolismo=== |
=== Metabolismo === |
||
Ĉiu digestita nutromaterialo alvenas la ĉelojn per intesta kanala sistemo. Ili eligas sur la tuta korposurfaco la superfluajn akvon, jonojn, disigaĵojn. |
Ĉiu digestita nutromaterialo alvenas la ĉelojn per intesta kanala sistemo. Ili eligas sur la tuta korposurfaco la superfluajn akvon, jonojn, disigaĵojn. |
||
===Korporeguligo=== |
=== Korporeguligo === |
||
Ili havas difuzan nervosistemon kiel ĉe la kniduloj. Ili havas ankaŭ kemiajn reguligojn. La lokumsenta organo de la korposupro estas ligita per nervofaskoj al la remdiskoj. Sur la tentakloj situas ankaŭ mekanikaj [[sensoĉelo]]j. |
Ili havas difuzan nervosistemon kiel ĉe la kniduloj. Ili havas ankaŭ kemiajn reguligojn. La lokumsenta organo de la korposupro estas ligita per nervofaskoj al la remdiskoj. Sur la tentakloj situas ankaŭ mekanikaj [[sensoĉelo]]j. |
||
===Generado=== |
=== Generado === |
||
Ili estas ĉiuj androginaj (ambaŭseksaj), ili ne kapablas plimultiĝi per [[senseksa generado]]. Karakterizaĵo de ilia generado estas, ke ili kapablas plimultiĝi jam en la larvo-aĝo. |
Ili estas ĉiuj androginaj (ambaŭseksaj), ili ne kapablas plimultiĝi per [[senseksa generado]]. Karakterizaĵo de ilia generado estas, ke ili kapablas plimultiĝi jam en la larvo-aĝo. |
||
==Sistematiko== |
== Sistematiko == |
||
Pli frue oni sistematikis la ktenoforojn kiel unu subkladon de la [[kniduloj]], sed hodiaŭ jam evidentas ke ili estas apartaj kladoj. |
Pli frue oni sistematikis la ktenoforojn kiel unu subkladon de la [[kniduloj]], sed hodiaŭ jam evidentas ke ili estas apartaj kladoj. |
||
Ili havas du klasojn: |
Ili havas du klasojn: |
||
*1-a klaso: [[sententaklaj ktenoforoj]]<br />sola ordo de la klaso estas la ''Beroida''. |
* 1-a klaso: [[sententaklaj ktenoforoj]]<br />sola ordo de la klaso estas la ''Beroida''. |
||
*2-a klaso: [[tentaklaj ktenoforoj]]<br />Ili havas unua paron da tentakloj. La klaso entenas 6 ordojn. Rubandsimila estas la [[Zono de Venuso]] ''(Cestus veneris).'' |
* 2-a klaso: [[tentaklaj ktenoforoj]]<br />Ili havas unua paron da tentakloj. La klaso entenas 6 ordojn. Rubandsimila estas la [[Zono de Venuso]] ''(Cestus veneris).'' |
||
La pli frua sistematiko vicigis la ktenoforojn kun la kniduloj al la sen-korpokavuloj (''Acoelomata''). |
La pli frua sistematiko vicigis la ktenoforojn kun la kniduloj al la sen-korpokavuloj (''Acoelomata''). |
||
==Fontoj== |
== Fontoj == |
||
''Dudich – Loksa: Állatrendszertan'' – Universitata lernolibro en la hungara |
''Dudich – Loksa: Állatrendszertan'' – Universitata lernolibro en la hungara |
||
Linio 46: | Linio 46: | ||
[[da:Ribbegople]] |
[[da:Ribbegople]] |
||
[[de:Rippenquallen]] |
[[de:Rippenquallen]] |
||
[[en: |
[[en:Ctenophora]] |
||
[[es:Ctenophora]] |
[[es:Ctenophora]] |
||
[[et:Kammloomad]] |
[[et:Kammloomad]] |
Kiel registrite je 18:26, 21 nov. 2009
Ktenoforoj (Ctenophora) estas besta klado, apartenanta al grupo de la radisimetriaj bestoj (Radiata). Alia klado de la grupo estas la kniduloj (Cnidaria).
Anatomio
Ĝenerala korpokonstruo
Ĝi restis en la stato de gastrulo, ilia korpo dividiĝas je ektodermo kaj endodermo. Inter tiuj troviĝas apoga disko, pleniga histo. Al la stomaka kavo (centra stomako) kondukas mallarĝa ezofago. La stomaka kavo estas dividebla je pluraj kanaloj. La korpon tenas ok kartilagaj ripoj, la neŭronoj situas ankaŭ apud tiuj. Ili korpo estas dividebla je tri partoj: korposupro, korpopalasto kaj buŝĉirkaŭo.
Ekstera surfaco kaj moviĝo
La ekstera surfaco estas epitelio, riĉa je glandoĉeloj. Ilia moviĝo okazas per apudripaj naĝdiskoj, kiuj elformiĝis per kunkresko de ĉilioj. La movon de la tentakloj helpas muskoloj.
Nutrado
Ili gluas la predojn al siaj tentakloj per gluĉeloj, poste ŝtopas ĝin en la ezofagon, de kie ĝi venas en la centran stomakon. En tubetoj de la praintesto okazas la digestado. La nedigesteblaj partoj eliĝas tra la buŝaperturo.
Spirado
La spirado estas difuza, tio estas, ĝi okazas tra la tuta korposurfaco.
Metabolismo
Ĉiu digestita nutromaterialo alvenas la ĉelojn per intesta kanala sistemo. Ili eligas sur la tuta korposurfaco la superfluajn akvon, jonojn, disigaĵojn.
Korporeguligo
Ili havas difuzan nervosistemon kiel ĉe la kniduloj. Ili havas ankaŭ kemiajn reguligojn. La lokumsenta organo de la korposupro estas ligita per nervofaskoj al la remdiskoj. Sur la tentakloj situas ankaŭ mekanikaj sensoĉeloj.
Generado
Ili estas ĉiuj androginaj (ambaŭseksaj), ili ne kapablas plimultiĝi per senseksa generado. Karakterizaĵo de ilia generado estas, ke ili kapablas plimultiĝi jam en la larvo-aĝo.
Sistematiko
Pli frue oni sistematikis la ktenoforojn kiel unu subkladon de la kniduloj, sed hodiaŭ jam evidentas ke ili estas apartaj kladoj. Ili havas du klasojn:
- 1-a klaso: sententaklaj ktenoforoj
sola ordo de la klaso estas la Beroida. - 2-a klaso: tentaklaj ktenoforoj
Ili havas unua paron da tentakloj. La klaso entenas 6 ordojn. Rubandsimila estas la Zono de Venuso (Cestus veneris).
La pli frua sistematiko vicigis la ktenoforojn kun la kniduloj al la sen-korpokavuloj (Acoelomata).
Fontoj
Dudich – Loksa: Állatrendszertan – Universitata lernolibro en la hungara Ŝablono:Link FA