Greka kruco: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[nekontrolita versio][nekontrolita versio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Nova paĝo: thumb|Greka Kruco thumb|Plano de greka kruco (preĝejo en Stilo - Kalabrio '''Greka Kruco''' estas kruco kies kvar br...
 
Neniu resumo de redakto
Linio 1: Linio 1:
[[Dosiero:Greek cross.svg|thumb|Greka Kruco]]
[[Dosiero:Greek cross.svg|thumb|Greka Kruco]]
[[File:Compact cross-in-square.jpg|thumb|Plano de greka kruco (preĝejo en Stilo - Kalabrio]]
[[File:Compact cross-in-square.jpg|thumb|Plano de greka kruco (preĝejo en Stilo - Kalabrio]]
'''Greka Kruco''' estas [[kruco]] kies kvar brakoj interkruciĝas rektangule kaj kutime samlonge. Tiu desegno vidiĝas, en la kristanaj liturgiaj simboloj, en la arkitekturaj planoj de multaj bazilikoj kaj preĝejoj
'''Greka Kruco''' estas [[kruco]] kies kvar brakoj interkruciĝas rektangule kaj kutime samlonge. Tiu desegno vidiĝas, en la kristanaj liturgiaj simboloj kaj en la arkitekturaj planoj de multaj bazilikoj kaj preĝejoj.


== Arkitektura alestiĝo ==
== Arkitektura alestiĝo ==
En [[arkitekturo]] la interkruciĝo de la [[navo]] kun la [[transepto]] donas al la preĝejoj planon je graka kruco. Oni parolas pri krucgreka plano en preĝejoj en kiu navo kaj transepto havas la saman longon kaj interkruciĝe meze de sia longo. Alikaze, kiam navo kaj transepto havas malsamajn longojn, oni parolas pri [[Kristana kruco|latina kruco]]<ref>Latina kruco estas formita per du segmentoj malegalamezuraj rektangule interkruciĝantaj, en kiu la horizontala
En [[arkitekturo]] la interkruciĝo de la [[navo]] kun la [[transepto]] donas al la preĝejoj planon je greka kruco. Oni parolas pri krucgreka plano en preĝejoj en kiu navo kaj transepto havas la saman longon kaj interkruciĝe meze de sia longo. Alikaze, kiam navo kaj transepto havas malsamajn longojn, oni parolas pri [[Kristana kruco|latina kruco]]<ref>Latina kruco estas formita per du segmentoj malegalmezuraj rektangule interkruciĝantaj, en kiu la horizontala segmento mezuras trikvarone de la vertikala.</ref>
segmento mezuras trikvarone de la vertikala.</ref>


La grekkruca plano estas tipa de la [[bizanca arto]]: prototipo estas la detruita [[Preĝejo de la Sanktaj Apostoloj (Konstantinopolo)|Baziliko de la Sanktaj Apostoloj en Konstantinopolo]], kopiita poste en [[Italio]] dum la mezepoko, sed plimalfrue preskaŭ anstataŭigita per la latina kruco preferita de la [[Romanika Arto]]. Famega ekzemplo de grekkruca, bizance inspirita, estas la [[Baziliko de sankta Marko]] en [[Venecio]].
La grekkruca plano estas tipa de la [[bizanca arto]]: prototipo estas la detruita [[Preĝejo de la Sanktaj Apostoloj (Konstantinopolo)|Baziliko de la Sanktaj Apostoloj en Konstantinopolo]], kopiita poste en [[Italio]] dum la mezepoko, sed plimalfrue preskaŭ anstataŭigita per la latina kruco preferita de la [[Romanika Arto]]. Famega ekzemplo de grekkruca, bizance inspirita, estas la [[Baziliko de sankta Marko]] en [[Venecio]].
Linio 11: Linio 10:
La grekkruca formo estis reprenita en la Centra Italio dum la [[Renesanco]], kiam estis konstruitaj diversaj plancentraj establoj, arkitektura formo kiun [[Filippo Brunelleschi]] volis eksperimenti en la [[Sacrestia Vecchia|Malnova Sakristio]] de la [[Baziliko de Sankta Laŭrenco (Florenco)]] en tiu ĉefverko de ĉiuj harmonioj kiel la [[Cappella Pazzi]] (Kapelo Pazzi). Liaj imitantoj estis la fratoj “da Sangallo”: [[Giuliano da Sangallo]] realigis la bazilikon en [[Prato]] (Italio), dum [[Antonio da Sangallo]] tiustile arkitektis en diversaj monumentoj en centra Italio.
La grekkruca formo estis reprenita en la Centra Italio dum la [[Renesanco]], kiam estis konstruitaj diversaj plancentraj establoj, arkitektura formo kiun [[Filippo Brunelleschi]] volis eksperimenti en la [[Sacrestia Vecchia|Malnova Sakristio]] de la [[Baziliko de Sankta Laŭrenco (Florenco)]] en tiu ĉefverko de ĉiuj harmonioj kiel la [[Cappella Pazzi]] (Kapelo Pazzi). Liaj imitantoj estis la fratoj “da Sangallo”: [[Giuliano da Sangallo]] realigis la bazilikon en [[Prato]] (Italio), dum [[Antonio da Sangallo]] tiustile arkitektis en diversaj monumentoj en centra Italio.


Kun la [[Preĝejo del Gesù]] en Romo kaj kun la modifo de la projekto de la Baziliko de [[Baziliko de Sankta Petro de Romo]] la eksperimentoj pri la grekkrucaj establoj ĉesis kaj oni definitive orientiĝis al la pli facila kaj, tiel oni pensis tiam, al pli harmonia renesanca stilo. Entute hodiaŭ edmireblas plurcentoj da tiaj preĝejaj establoj, inter kiuj la juvelo de Stilo (Kalabrio).
Kun la [[Preĝejo del Gesù]] en Romo kaj kun la modifo de la projekto de la Baziliko de [[Baziliko de Sankta Petro de Romo]] la eksperimentoj pri la grekkrucaj establoj ĉesis kaj oni definitive orientiĝis al la pli facila kaj, tiel oni pensis tiam, al pli harmonia renesanca stilo. Entute hodiaŭ admireblas plurcentoj da tiaj preĝejaj establoj, inter kiuj la juvelo de Stilo (Kalabrio).


Tiu arkitektura stilo, male daŭris kaj daŭras en la kristana, ortodoksa kaj katolika kaj, arto, en la proksima oriento.
Tiu arkitektura stilo, male daŭris kaj daŭras en la kristana, ortodoksa kaj katolika artoj, kaj en la proksima oriento.


En [[Novklasika arkitekturo]] elstariĝis en Parizo]] la grekkruca, pro arto kaj historio admirata, [[Panteono de Parizo|Panteono]].
En [[Novklasika arkitekturo]] elstariĝis en [[Parizo]] la grekkruca, pro arto kaj historio admirata, [[Panteono de Parizo|Panteono]].
== Referencoj ==
== Referencoj ==
<references/>
<references/>
Linio 22: Linio 21:
* [[Lorenokruco]]
* [[Lorenokruco]]
* [[Hugenota kruco]]
* [[Hugenota kruco]]
* [[Kelka kruco]]
* [[Kelkaj krucoj]]


[[Dosiero:State Coat of Arms of the Kingdom of Greece.svg|right|170px|]]
[[Dosiero:State Coat of Arms of the Kingdom of Greece.svg|right|170px|thumb|Greka kruco en la regna ŝildo de Ĝrekio (ĝis 1974)]]

Miniaturo: <big>Greka kruco en la regna ŝildo de Ĝrekio (ĝis 1974).</big>


[[Kategorio:Kristana Arkitekturo]]
[[Kategorio:Kristana Arkitekturo]]

Kiel registrite je 09:24, 5 jul. 2011

Greka Kruco
Plano de greka kruco (preĝejo en Stilo - Kalabrio

Greka Kruco estas kruco kies kvar brakoj interkruciĝas rektangule kaj kutime samlonge. Tiu desegno vidiĝas, en la kristanaj liturgiaj simboloj kaj en la arkitekturaj planoj de multaj bazilikoj kaj preĝejoj.

Arkitektura alestiĝo

En arkitekturo la interkruciĝo de la navo kun la transepto donas al la preĝejoj planon je greka kruco. Oni parolas pri krucgreka plano en preĝejoj en kiu navo kaj transepto havas la saman longon kaj interkruciĝe meze de sia longo. Alikaze, kiam navo kaj transepto havas malsamajn longojn, oni parolas pri latina kruco[1]

La grekkruca plano estas tipa de la bizanca arto: prototipo estas la detruita Baziliko de la Sanktaj Apostoloj en Konstantinopolo, kopiita poste en Italio dum la mezepoko, sed plimalfrue preskaŭ anstataŭigita per la latina kruco preferita de la Romanika Arto. Famega ekzemplo de grekkruca, bizance inspirita, estas la Baziliko de sankta Marko en Venecio.

La grekkruca formo estis reprenita en la Centra Italio dum la Renesanco, kiam estis konstruitaj diversaj plancentraj establoj, arkitektura formo kiun Filippo Brunelleschi volis eksperimenti en la Malnova Sakristio de la Baziliko de Sankta Laŭrenco (Florenco) en tiu ĉefverko de ĉiuj harmonioj kiel la Cappella Pazzi (Kapelo Pazzi). Liaj imitantoj estis la fratoj “da Sangallo”: Giuliano da Sangallo realigis la bazilikon en Prato (Italio), dum Antonio da Sangallo tiustile arkitektis en diversaj monumentoj en centra Italio.

Kun la Preĝejo del Gesù en Romo kaj kun la modifo de la projekto de la Baziliko de Baziliko de Sankta Petro de Romo la eksperimentoj pri la grekkrucaj establoj ĉesis kaj oni definitive orientiĝis al la pli facila kaj, tiel oni pensis tiam, al pli harmonia renesanca stilo. Entute hodiaŭ admireblas plurcentoj da tiaj preĝejaj establoj, inter kiuj la juvelo de Stilo (Kalabrio).

Tiu arkitektura stilo, male daŭris kaj daŭras en la kristana, ortodoksa kaj katolika artoj, kaj en la proksima oriento.

En Novklasika arkitekturo elstariĝis en Parizo la grekkruca, pro arto kaj historio admirata, Panteono.

Referencoj

  1. Latina kruco estas formita per du segmentoj malegalmezuraj rektangule interkruciĝantaj, en kiu la horizontala segmento mezuras trikvarone de la vertikala.

Voĉoj kurilataj

Greka kruco en la regna ŝildo de Ĝrekio (ĝis 1974)