Fiŝoj en antikva Egiptujo: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
Browse history interactively
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
← Iru al antaŭa ŝanĝoIru al sekvanta ŝanĝo →
Enhavo forigita Enhavo aldonita
VidaVikiteksto
Lvh (diskuto | kontribuoj)
Patrolantoj
13 554 redaktoj
Lvh (diskuto | kontribuoj)
Patrolantoj
13 554 redaktoj
Neniu resumo de redakto
Linio 9: Linio 9:
En la moderno oni priskribis pli ol 65 nilfiŝoj. Ĉirkaŭ 30 inter ili estis konataj jam en antikva Egiptujo laŭ arkeologiaj fontoj, ĉefer per bildoj en tomboj. Por ĉirkaŭ duono de tiuj identigitaj fiŝoj konatas la ĉiutagajn nomojn. Diversaj specioj havas plurajn nomojn. Entute konatas nuntempe ĉirkaŭ 50 diversaj antikvegiptaj fiŝnomoj.<ref>Dietrich Sahrhage: ''Fischfang und Fischkult im alten Ägypten'', von Zabern, Mainz 1998, p. 57</ref>
En la moderno oni priskribis pli ol 65 nilfiŝoj. Ĉirkaŭ 30 inter ili estis konataj jam en antikva Egiptujo laŭ arkeologiaj fontoj, ĉefer per bildoj en tomboj. Por ĉirkaŭ duono de tiuj identigitaj fiŝoj konatas la ĉiutagajn nomojn. Diversaj specioj havas plurajn nomojn. Entute konatas nuntempe ĉirkaŭ 50 diversaj antikvegiptaj fiŝnomoj.<ref>Dietrich Sahrhage: ''Fischfang und Fischkult im alten Ägypten'', von Zabern, Mainz 1998, p. 57</ref>
Kelkaj bildoj el tiu epoko de la antikva imperio estas tiel elstaraj, ke la fiŝspecioj estas science sendube identigeblaj. Tio nur malofte eblas por pli postaj fazoj de la egipta historio. Unuopaj specioj estas tiam malfacile distingeblaj. Ofte tamen eblas identigi la genron aŭ almenaŭ la familion de la prezentitaj bestoj.<ref>Dietrich Sahrhage: ''Fischfang und Fischkult im alten Ägypten'', von Zabern, Mainz 1998, p. 80</ref>
Kelkaj bildoj el tiu epoko de la antikva imperio estas tiel elstaraj, ke la fiŝspecioj estas science sendube identigeblaj. Tio nur malofte eblas por pli postaj fazoj de la egipta historio. Unuopaj specioj estas tiam malfacile distingeblaj. Ofte tamen eblas identigi la genron aŭ almenaŭ la familion de la prezentitaj bestoj.<ref>Dietrich Sahrhage: ''Fischfang und Fischkult im alten Ägypten'', von Zabern, Mainz 1998, p. 80</ref>
La egiptoj verŝajne jam sciis pri la vivkutimoj de kelkaj fiŝspecioj, tiel ili prezentis ekzemple sur diversaj murbildoj surdorse naĝantajn ''Mochokidae''<ref>Dietrich Sahrhage: ''Fischfang und Fischkult im alten Ägypten'', von Zabern, Mainz 1998, p. 58</ref> kaj [[mugiledoj]]n naĝantajn en aroj<ref group="A">, kiel sur la sezona rieliefo de la tiel nomata ''mondoĉambro'' de la sunsanktejo de [[Niuserre]], kiu nuntempe videblas en la egipta muzeo de [[Berlino]], aŭ en la [[piramido]] [[Unas (piramido)|]] en [[Sakkara]]</ref>. El skribaĵoj kanatas ne nur nomojn de fiŝoj, sed ankaŭ nomoj de diversaj korpopartoj kaj organoj.<ref>Ingrid Gamer-Wallert: Fische und Fischkulte im Alten Ägypten, Harrassowitz, Wiesbaden 1970, p. 47-50</ref>
La egiptoj verŝajne jam sciis pri la vivkutimoj de kelkaj fiŝspecioj, tiel ili prezentis ekzemple sur diversaj murbildoj surdorse naĝantajn ''Mochokidae''<ref>Dietrich Sahrhage: ''Fischfang und Fischkult im alten Ägypten'', von Zabern, Mainz 1998, p. 58</ref> kaj [[mugiledoj]]n naĝantajn en aroj<ref group="A">Kiel sur la sezona rieliefo de la tiel nomata ''mondoĉambro'' de la sunsanktejo de [[Niuserre]], kiu nuntempe videblas en la egipta muzeo de [[Berlino]], aŭ en la [[piramido]] Unas en [[Sakkara]].</ref>. El skribaĵoj kanatas ne nur nomojn de fiŝoj, sed ankaŭ nomoj de diversaj korpopartoj kaj organoj.<ref>Ingrid Gamer-Wallert: Fische und Fischkulte im Alten Ägypten, Harrassowitz, Wiesbaden 1970, p. 47-50</ref>


Gravaj fiŝoj estis:
Gravaj fiŝoj estis:
Linio 94: Linio 94:
* [[Dietrich Sahrhage]]: ''Fischfang und Fischkult im Alten Ägypten''. von Zabern, Mainz 1998 ([[Kulturgeschichte der Antiken Welt]], Bd. 70), ISBN 3-8053-1757-3.
* [[Dietrich Sahrhage]]: ''Fischfang und Fischkult im Alten Ägypten''. von Zabern, Mainz 1998 ([[Kulturgeschichte der Antiken Welt]], Bd. 70), ISBN 3-8053-1757-3.


== Notoj ==
<references group="A"/>


== Referencoj ==
== Referencoj ==

Kiel registrite je 10:11, 20 okt. 2011

Kato manĝas fiŝon, Tombo de Nacht

Fiŝoj kaj aliaj akvobestoj estis en antikva Egiptujo unu el la plej gravaj nutraĵoj. De prahistorio ili estis la plej grava provizantoj de proteino por granda parto de la egipta loĝantaro[1]. Skribaj kaj arkeologiaj fontoj prezentas vastajn informojn pri diversaj fiŝoj kaj akvaj bestoj, kiel ankaŭ ties kaptado kaj uzado. Fiŝojn kaj akvobestojn oni prezentis en la egipta arto, uzis ilin kiel kuracilo, prilaboris konkojn al ornamaĵoj, juveloj aŭ iloj. Fiŝkaptado estis aparata entreprena branĉo, oni komercis pri akvobestoj, kaj ilia kaptado estis ŝatokupo de la egipta elito. La biblio mencias la gravecon de fiŝaĵo kiel nutraĵo en antikva Egiptujo.[2]

Fiŝoj

Detalo de fiŝobildigoj en la halo Punt de la templo de Haĉepsut en Deir-el-Bahri

. Kontraŭe al aliaj mediteraneaj kulturoj de la antikvo la egiptoj kaptis ĉefe dolĉakvaj fiŝoj en la delto de la Nilo. Laŭ la nun konataj fontoj la kaptado de salakvaj fiŝoj estis sensignifa.[3] La kialoj estas neklaraj, eble la risko de kapti fiŝojn el la maro estis pli granda, kaj estis pli facile fiŝkapti en la Nilo aŭ oazaj lagoj. La ĉefa kaptoregiono estis la Nilo, ties delto kaj la lagoj en Fayum[1].

Bildigo de fiŝoj en la tombo de Menna, murbildo ĉirkaŭ 1422-1411 a.K.

En la moderno oni priskribis pli ol 65 nilfiŝoj. Ĉirkaŭ 30 inter ili estis konataj jam en antikva Egiptujo laŭ arkeologiaj fontoj, ĉefer per bildoj en tomboj. Por ĉirkaŭ duono de tiuj identigitaj fiŝoj konatas la ĉiutagajn nomojn. Diversaj specioj havas plurajn nomojn. Entute konatas nuntempe ĉirkaŭ 50 diversaj antikvegiptaj fiŝnomoj.[4] Kelkaj bildoj el tiu epoko de la antikva imperio estas tiel elstaraj, ke la fiŝspecioj estas science sendube identigeblaj. Tio nur malofte eblas por pli postaj fazoj de la egipta historio. Unuopaj specioj estas tiam malfacile distingeblaj. Ofte tamen eblas identigi la genron aŭ almenaŭ la familion de la prezentitaj bestoj.[5] La egiptoj verŝajne jam sciis pri la vivkutimoj de kelkaj fiŝspecioj, tiel ili prezentis ekzemple sur diversaj murbildoj surdorse naĝantajn Mochokidae[6] kaj mugiledojn naĝantajn en aroj[A 1]. El skribaĵoj kanatas ne nur nomojn de fiŝoj, sed ankaŭ nomoj de diversaj korpopartoj kaj organoj.[7]

Gravaj fiŝoj estis:

Bildo de du tilapioj kaptitaj per lanco, tombo de Menna, murpentraĵo, ĉirkaŭ 1422-1411 a.K.

Bibliografio

Notoj

  1. ↑ Kiel sur la sezona rieliefo de la tiel nomata mondoĉambro de la sunsanktejo de Niuserre, kiu nuntempe videblas en la egipta muzeo de Berlino, aŭ en la piramido Unas en Sakkara.

Referencoj

  1. ↑ 1,0 1,1 Heinz Felber: Fischerei, Fischereigewerbe. II. Ägypten, en: Der Neue Pauly vol. 4 (1998), p. 527
  2. ↑ Nombroj: 11,5 "Ni memoras la fiŝojn, kiujn ni manĝis en Egiptujo senpage.
  3. ↑ Dietrich Sahrhage: Fischfang und Fischkult im alten Ägypten, von Zabern, Mainz 1998, S. 77
  4. ↑ Dietrich Sahrhage: Fischfang und Fischkult im alten Ägypten, von Zabern, Mainz 1998, p. 57
  5. ↑ Dietrich Sahrhage: Fischfang und Fischkult im alten Ägypten, von Zabern, Mainz 1998, p. 80
  6. ↑ Dietrich Sahrhage: Fischfang und Fischkult im alten Ägypten, von Zabern, Mainz 1998, p. 58
  7. ↑ Ingrid Gamer-Wallert: Fische und Fischkulte im Alten Ägypten, Harrassowitz, Wiesbaden 1970, p. 47-50
Elŝutita el "https://eo.wikipedia.org/w/index.php?title=Fiŝoj_en_antikva_Egiptujo&oldid=3896451"