Ĥuĝando: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Iketsi (diskuto | kontribuoj) e →Historio: urano -> uranio |
Iketsi (diskuto | kontribuoj) e koordinatoj |
||
| Linio 2: | Linio 2: | ||
<!-- *** Kapo *** --> |
<!-- *** Kapo *** --> |
||
| nomo = Ĥuĝand |
| nomo = Ĥuĝand |
||
| alia_nomo = {{LingvoKunNomo|tg|taĝik|''Хуҷанд, خجند |
| alia_nomo = {{LingvoKunNomo|tg|taĝik|''Хуҷанд, خجند''}} |
||
| alia_nomo1 = {{LingvoKunNomo|en|angl|''Khujand''}} |
| alia_nomo1 = {{LingvoKunNomo|en|angl|''Khujand''}} |
||
| alia_nomo2 = {{LingvoKunNomo|ru|rus|'' |
| alia_nomo2 = {{LingvoKunNomo|ru|rus|''Худжанд''}} |
||
| kategorio = [[Urbo]] |
| kategorio = [[Urbo]] |
||
<!-- *** Dosiero *** --> |
<!-- *** Dosiero *** --> |
||
| Linio 32: | Linio 32: | ||
| situo = Taĝikio |
| situo = Taĝikio |
||
| koordinatoj_ne_en_titolo = true |
| koordinatoj_ne_en_titolo = true |
||
| leviĝo = |
| leviĝo = 300 |
||
| lat_d = 40 |
| lat_d = 40 |
||
| lat_m = |
| lat_m = 17 |
||
| lat_s = 0 |
| lat_s = 0 |
||
| lat_NS = N |
| lat_NS = N |
||
| long_d = |
| long_d = 69 |
||
| long_m = |
| long_m = 37 |
||
| long_s = 0 |
| long_s = 0 |
||
| long_EW = E |
| long_EW = E |
||
Kiel registrite je 01:54, 15 nov. 2011
| Ĥuĝand | |
| taĝike: Хуҷанд, خجند, angle: Khujand, ruse: Худжанд | |
| Urbo | |
 Placo en Ĥuĝand
| |
|
|
|
| Lando |  Taĝikio
|
|---|---|
| Regiono | Sugd |
| Rivero | Sirdarjo |
| Situo | Taĝikio |
| - alteco | 300 m s. m. |
| - koordinatoj | 40° 17′ 0″ N 69° 37′ 0″ O / 40.28333 °N, 69.61667 °O (mapo) |
| Areo | 40 km² (4 000 ha) |
| Loĝantaro | 149 000 (2007) |
| Denseco | 3 725 loĝ./km² |
| Poŝtkodo | |
   Situo de Ĥuĝand enkadre de Taĝikio
| |
 Vikimedia Komunejo: Khujand
| |
| Retpaĝo: www.khujand.tj | |
Ĥuĝand estas la dua plej granda urbo en Taĝikio. Taĝike la urbo nomiĝas Хуҷанд (Ĥuĝand) respektive خجند. La angla latinliterigo estas Khujand. Ĝis la jaro 1939 la urbo nomatis Ходжент/Ĥodĵent, de 1939 ĝis 1992 Ленинобод/Leninobod (ruse Ленинабад/Leninabad). La plej malnova nomo de la urbo estas Aleksandria Esĥatê („la plej fora Aleksandrio“). Ĥuĝand situas borde de la rivero Sirdarjo en la Fergana valo kaj havas proksimume 145.000 loĝantojn.
Historio
La loĝloko en la jaro 329 a.K. estis fondita de la armeo de Aleksandro la Granda. Longe la urbo estis grava trafika nodo de la Silka Vojo. La urbo havis ŝanĝiĝantan historion de pluraj posedantoj. Longan tempon parto de la Persa Imperio, ĝi en la 8-a jarcento estis prirabita fare de la araboj kaj en la 13-a jarcento estis komplete detruita fare de la mongoloj.
Meze de la 19-a jarcento la regiono estis konkerita fare de la Rusia Imperio, kiam tiu ekde la jaro 1866 ekspansie okupis grandajn partojn de centra Azio. La komunisma ŝtato Sovetunio transprenis la heredaĵon. Kiam la sovetunia ŝtato reorganiziĝis, la urbo en 1924 unue fariĝis parto de Uzbekio, kaj en 1929 Ĥuĝand deklariĝis parto de la Taĝika Soveta Socialisma Respubliko. Nuntempe la urbo precipe estas centro de teksaĵoproduktado, kaj apartan renomon havas la prilaboro de silko.
En la 1950-aj jaroj proksime de la urbo konstruiĝis la akvobaraĵo Kairakkum.
En la sovetunia epoko en la urbo ekzistis du gulagoj. Unua gulago funkciis inter februaro 1945 kaj septembro 1957 kaj enhavis ĝis 2 300 malliberigitojn, kiuj kunlaboris en minado de uranio, dua gulago inter decebro 1947 kaj aprilo 1953 devigis ĝis 7 200 malliberigitojn konstrui loĝdomojn, stratojn kaj atomindustriaĵojn.
La en 1999 publikigita kineja filmo Luna Papa grandparte filmiĝis en kaj ĉirkaŭ al urbo. Inter alie la vilaĝo en kiu komenciĝas la filmo, aparte por la filmado konstruiĝis sude de la akvobaraĵo.
Konatuloj naskiĝintaj en la urbo
- Elisabeth Hübert (* 1987), germana muzikteatra kantistino
- Alexander Huber (* 1985), germana futbalisto
- Okil Okilov (* 1944), ĉefministro de Taĝikio
- Andreas Wolf (* 1982), germana futbalisto