Grabeno: Malsamoj inter versioj
| [kontrolita revizio] | [kontrolita revizio] |
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
| Linio 2: | Linio 2: | ||
[[Dosiero:Graben Afar ASTER 20020327.jpg|eta|220px|[[Infraruĝa radiado|Infraruĝe]] akcentita satelita bildo de grabeno en Afar-Depresio ( Granda Rifto ).]] |
[[Dosiero:Graben Afar ASTER 20020327.jpg|eta|220px|[[Infraruĝa radiado|Infraruĝe]] akcentita satelita bildo de grabeno en Afar-Depresio ( Granda Rifto ).]] |
||
En [[geologio]], '''grabeno''' <ref> Plena Ilustrita Vortaro 2002 p.402 </ref> estas depresio limigita de du paralelaj [[faŭlto]]j. ''Graben'' estas [[Germana lingvo|germana]] por ''foso'' aŭ ''[[tranĉeo]]''. Germane, ''Graben'' estas uzita kaj [[Singularo|singulare]] kaj [[Pluralo|plurale]] <ref>[http://www.glossary.oilfield.slb.com/Display.cfm?Term=graben Schlumberger Oilfield Glossary]</ref>. |
En [[geologio]], '''grabeno''' <ref> Plena Ilustrita Vortaro 2002 p.402 </ref> estas depresio limigita de du paralelaj [[faŭlto]]j. ''Graben'' estas [[Germana lingvo|germana]] por ''foso'' aŭ ''[[tranĉeo]]''. Germane, ''Graben'' estas uzita kaj [[Singularo|singulare]] kaj [[Pluralo|plurale]] <ref>[http://www.glossary.oilfield.slb.com/Display.cfm?Term=graben Schlumberger Oilfield Glossary]</ref>. |
||
==Priskribo== |
|||
Grabeno estas rezulto de malleviĝo de tereno produktante [[valo]]n kun klara kruta [[deklivo]] je ĉiu flanko. Grabenoj ofte okazas flanko-ĉe-flanko kun horstoj. Horstaj kaj grabenaj strukturoj estas indikoj de streĉorezistaj [[forto]]j kaj [[Terkrusto|terkrusta]] streĉo. |
Grabeno estas rezulto de malleviĝo de tereno produktante [[valo]]n kun klara kruta [[deklivo]] je ĉiu flanko. Grabenoj ofte okazas flanko-ĉe-flanko kun horstoj. Horstaj kaj grabenaj strukturoj estas indikoj de streĉorezistaj [[forto]]j kaj [[Terkrusto|terkrusta]] streĉo. |
||
Grabeno estas produktita ekde paralelaj normalaj faŭltoj, kie la [[Faŭlto|pendanta muro]] estas subenglitita kaj la [[Faŭlto|piedmuro]] suprenglitita. La faŭltoj tipe subeniras al centro de la grabeno ekde ambaŭ flankoj. Horstoj estas paralelaj blokoj kiuj restas inter grabenoj; la limigantaj faŭltoj de horsto tipe subeniras ekde la centra linio de horsto. |
Grabeno estas produktita ekde paralelaj normalaj faŭltoj, kie la [[Faŭlto|pendanta muro]] estas subenglitita kaj la [[Faŭlto|piedmuro]] suprenglitita. La faŭltoj tipe subeniras al centro de la grabeno ekde ambaŭ flankoj. Horstoj estas paralelaj blokoj kiuj restas inter grabenoj; la limigantaj faŭltoj de horsto tipe subeniras ekde la centra linio de horsto. |
||
| Linio 9: | Linio 10: | ||
==Duon-grabeno== |
==Duon-grabeno== |
||
En multaj riftoj la grabenoj estas nesimetriaj, kun ĉefa faŭlto laŭlonge nur unu el la limoj, kaj tiuj estas sciataj kiel duon-grabenoj. La poluseco ( [[direkto]] de la glisado ) de la ĉefaj limigantaj faŭltoj tipe alternas laŭlonge de la longo de la rifto. La nesimetrio de duon-grabeno forte influas la kuntektonan surfondiĝon. Kompare malmulte da [[sedimento]] eniras en la duon-grabenon tra la ĉefa limiganta faŭlto, kauze de la efikoj de piedmura leviĝo sur la drenado-sistemoj. |
|||
==Famaj grabenoj== |
==Famaj grabenoj== |
||
| ⚫ | |||
* Centraj Malaltaĵoj ( aŭ Midland-Valo ), [[Skotujo]] |
|||
* [[Granda Rifto]] |
* [[Granda Rifto]] |
||
* Guanabara-Golfo en [[Rio-de-Ĵanejro]] , [[Brazilujo]] |
|||
* [[Lago Tahoe]], [[Kalifornio]] kaj [[Nevado]], [[Usono]] |
|||
* [[Narmado]]-Valo en centra [[Barato]] |
* [[Narmado]]-Valo en centra [[Barato]] |
||
| ⚫ | |||
==Referencoj== |
==Referencoj== |
||
Kiel registrite je 16:47, 26 apr. 2012
En geologio, grabeno [1] estas depresio limigita de du paralelaj faŭltoj. Graben estas germana por foso aŭ tranĉeo. Germane, Graben estas uzita kaj singulare kaj plurale [2].
Priskribo
Grabeno estas rezulto de malleviĝo de tereno produktante valon kun klara kruta deklivo je ĉiu flanko. Grabenoj ofte okazas flanko-ĉe-flanko kun horstoj. Horstaj kaj grabenaj strukturoj estas indikoj de streĉorezistaj fortoj kaj terkrusta streĉo. Grabeno estas produktita ekde paralelaj normalaj faŭltoj, kie la pendanta muro estas subenglitita kaj la piedmuro suprenglitita. La faŭltoj tipe subeniras al centro de la grabeno ekde ambaŭ flankoj. Horstoj estas paralelaj blokoj kiuj restas inter grabenoj; la limigantaj faŭltoj de horsto tipe subeniras ekde la centra linio de horsto. Unuopa aŭ multipla grabeno povas rezultigi riftan valon.
Unu el la plej profundaj grabenoj kun 1 000 metroj da subenglitado estas tiu de Unzen-Monto, vulkana masivo en suda Japanujo.
Duon-grabeno
En multaj riftoj la grabenoj estas nesimetriaj, kun ĉefa faŭlto laŭlonge nur unu el la limoj, kaj tiuj estas sciataj kiel duon-grabenoj. La poluseco ( direkto de la glisado ) de la ĉefaj limigantaj faŭltoj tipe alternas laŭlonge de la longo de la rifto. La nesimetrio de duon-grabeno forte influas la kuntektonan surfondiĝon. Kompare malmulte da sedimento eniras en la duon-grabenon tra la ĉefa limiganta faŭlto, kauze de la efikoj de piedmura leviĝo sur la drenado-sistemoj.
Famaj grabenoj
- Bajkalo, Siberio, Rusujo
- Centraj Malaltaĵoj ( aŭ Midland-Valo ), Skotujo
- Granda Rifto
- Guanabara-Golfo en Rio-de-Ĵanejro , Brazilujo
- Lago Tahoe, Kalifornio kaj Nevado, Usono
- Narmado-Valo en centra Barato
Referencoj
Bibliografio
- McKnight, Tom L; Hess, Darrel. (2000) “The Internal Processes: Graben”, Physical Geography: A Landscape Appreciation. Upper Saddle River, NJ: Prentice Hall, p. 417. ISBN 0-13-020263-0.
- ↑ Plena Ilustrita Vortaro 2002 p.402
- ↑ Schlumberger Oilfield Glossary