Kreola lingvo

Kreola lingvo (aŭ tutsimple "kreolo") estas eksa piĝino, kiu ekhavis denaskajn parolantojn. Kreola lingvo, per apero de popolo parolanta en ĝi, povas iĝi sufiĉe riĉa kaj nuancplena por servi kiel nacia lingvo, kiel okazis en kelkaj eksaj kolonioj (Haitio, Nov-Gvineo ka.).

Termino

La vorto "kreolo" devenas de hispana criar, kio povas signifi "kreskigi" aŭ "nutri". Estas nomo por ĉiuj lingvoj, kiuj estiĝis dum la 17-a jarcento per la reciproka trapenetrado de la respektiva eŭropa lingvo kun la lingvo en la kolonizita lando. La kreolaj similas al la piĝinaj lingvoj, sed havas pli kompleksan gramatikon kaj pli grandan vortaron. Kelkaj piĝinoj evidentiĝis tiel utiliĝemaj, ke komunumo akceptas ilin kiel lingvafrankaon.

Diversaj bazoj

Kreolaj lingvoj baziĝas sur diversaj lingvoj, ĉefe eŭropaj. Sed tamen ekzistas kelkaj kreolaj lingvoj, kiu baziĝas sur neeŭropaj lingvoj.

Angla bazo

• Bahama kreola
• Beliza kreola
• Gujana kreola
• Havaja kreola
• Hondura kreola
• Jamajka kreola
• Kostarika kreola
• Panama kreola
• Bislamo
• Krio
• Surinama
• Tokpisino

Franca bazo

• Gvadelupa
• Haitia
• Martinika
• Maŭricia
• Reunia
• Sejŝela

Hispana bazo

• Ĉabakano
• Papiamento
• Palenkero

Portugala bazo

• Kriulo

Aliaj bazoj

• Hirimotuo (Motua bazo)
• Sangoa (Ingbanda bazo)

Vidu ankaŭ

• Nikaragva signolingvo
• Listo de kreolaj lingvoj
• Bislamo
• Papiamento
• Tokpisino