Gotoj: Malsamoj inter versioj
[nekontrolita versio] | [nekontrolita versio] |
Neniu resumo de redakto |
Neniu resumo de redakto |
||
Linio 3: | Linio 3: | ||
[[Dosiero:Young Folks' History of Rome illus368.png|thumb|250px|Gento de gotoj]] |
[[Dosiero:Young Folks' History of Rome illus368.png|thumb|250px|Gento de gotoj]] |
||
[[Dosiero:Oksywie Wielbark Przeworsk.gif|left|thumb|400px|{{legendo|ruĝa|Kulturo de Oksywie (nun kvartalo de [[Gdynia]]), kiu estis antaŭ la [[Kulturo de Wielbark]]}} {{legendo|blua|[[Kulturo de Jastorf]] (en blu-ĉiela: ekspansio; en viola: regreso)}} {{legendo|flava|[[Kulturo de Przeworsk]] (en oranĝa: regreso)}}{{legendo|purpura|Ekspansio de la Wielbark-kulturo en la {{2-a jc}}}}]] |
[[Dosiero:Oksywie Wielbark Przeworsk.gif|left|thumb|400px|{{legendo|ruĝa|Kulturo de Oksywie (nun kvartalo de [[Gdynia]]), kiu estis antaŭ la [[Kulturo de Wielbark]]}} {{legendo|blua|[[Kulturo de Jastorf]] (en blu-ĉiela: ekspansio; en viola: regreso)}} {{legendo|flava|[[Kulturo de Przeworsk]] (en oranĝa: regreso)}}{{legendo|purpura|Ekspansio de la Wielbark-kulturo en la {{2-a jc}}}}]] |
||
La '''gotoj''' havas orient-ĝermanan devenon, |
La '''gotoj''' havas orient-ĝermanan devenon. Pri la originaj sidejoj de gotoj oni povas scii jam de la antikvaj aŭtoroj kaj de arkeologiaj esploroj. [[Plinio la Maljuna]] (23-79 [[p.K.]]) skribis en sia verko "Naturalis historia" ("naturhistorio") pri la gotoj. Ankaŭ [[Jordanes]] la gota historiisto kaj monaĥo en la 6-a jc [[p.K.]] en sia verko 'Pri la deveno kaj la agado de gotoj" skribis de la legendoj ĝis la jaro 540 [[p.K.]], i.a. pri la genealogioj de la ostrogotaj reĝoj la [[Amaloj]] kaj pri la vizigotaj reghoj la [[Baltoj]]. La gotoj praloĝis en suda parto de la nuntempa [[Svedio]] kaj de tie translokiĝis al riverbuŝo de [[Vistulo]]. Ili migris en la [[2-a jarcento]] [[p.K.]] suden kaj disiĝis al du partoj: la okcidentaj gotoj ([[visigotoj]]) setlis en [[Dakio]], la orientaj ([[ostrogotoj]]) en norda parto de la [[Nigra Maro]]. |
||
[[Dosiero:Weichseldelta.png|thumb|Delto de [[Vistulo]], Oksywie (kvartalo de [[Gdynia]], Wielbark (kvartalo de Malborko/[[Malbork]]), Gościszewo (vilaĝo apud Malborko/[[Malbork]])]] |
[[Dosiero:Weichseldelta.png|thumb|Delto de [[Vistulo]], Oksywie (kvartalo de [[Gdynia]], Wielbark (kvartalo de Malborko/[[Malbork]]), Gościszewo (vilaĝo apud Malborko/[[Malbork]])]] |
||
[[Dosiero:Chernyakhov.PNG|eta|upright=1.3|Sur la mapo la verda koloro: [[gotoj]] en suda [[Svedio]], la viola koloro: [[Gotlando]], la ruĝa koloro: [[Wielbark-kulturo]], la bruna: [[ostrogotoj]] en norda parto de la [[Nigra Maro]], blua koloro: [[Romia Imperio]]; Disvastiĝo de la [[Wielbark-kulturo]] en la 3-a jarcento /la nomo [[Wielbark-kulturo]] estas de la kvartalo [[Wielbark]] en Malborko / [[Malbork]] ([[Pollando]]), ĉe la riverbrako de [[Vistulo]] momata Nogat.]] |
[[Dosiero:Chernyakhov.PNG|eta|upright=1.3|Sur la mapo la verda koloro: [[gotoj]] en suda [[Svedio]], la viola koloro: [[Gotlando]], la ruĝa koloro: [[Wielbark-kulturo]], la bruna: [[ostrogotoj]] en norda parto de la [[Nigra Maro]], blua koloro: [[Romia Imperio]]; Disvastiĝo de la [[Wielbark-kulturo]] en la 3-a jarcento /la nomo [[Wielbark-kulturo]] estas de la kvartalo [[Wielbark]] en Malborko / [[Malbork]] ([[Pollando]]), ĉe la riverbrako de [[Vistulo]] momata Nogat.]] |
||
<br /> |
<br /> |
||
Linio 11: | Linio 10: | ||
[[Dosiero:Odry krąg IV 02.07.10 p.jpg|eta|600px|right|Unu el la gotaj [[kromleĥo]]j de [[Wielbark-kulturo]] apud la vilaĝo Odry en [[Kaŝubio]] / [[Distrikto Chojnicki]] - la [[kromleĥo]]j estas parto de la granda [[nekropolo]] de [[gotoj]]) |
[[Dosiero:Odry krąg IV 02.07.10 p.jpg|eta|600px|right|Unu el la gotaj [[kromleĥo]]j de [[Wielbark-kulturo]] apud la vilaĝo Odry en [[Kaŝubio]] / [[Distrikto Chojnicki]] - la [[kromleĥo]]j estas parto de la granda [[nekropolo]] de [[gotoj]]) |
||
]] |
]] |
||
[[Dosiero:Muzeum w Odrach wyposażenie grobu 02.07.10 p.jpg|thumb|250px|Ekipaĵo de la gota tombo de la Wielbark-kulturo, la 2-a - 3-a jc [[p.K.]].]] |
[[Dosiero:Muzeum w Odrach wyposażenie grobu 02.07.10 p.jpg|thumb|250px|left|Ekipaĵo de la gota tombo de la Wielbark-kulturo, la 2-a - 3-a jc [[p.K.]].]] |
||
La visigotoj, rifuĝintaj for de la [[hunoj]] petis en [[376]] sub gvido de [[Ataraniko]] rifuĝejon de la [[Romia imperio]]. Ili ribelis en [[378]] kaj murdis la [[imperiestro]]n [[Valento]] kaj kuntiris fortojn en [[Ilirio]]. Ili okupis [[Romo]]n en [[410]] (sub gvido de [[Alariko]]), poste sud-Gaŭlion, finfine fondis imperion en [[Hispanio]], kiun detruis la [[araboj]] en [[711]]. |
La visigotoj, rifuĝintaj for de la [[hunoj]] petis en [[376]] [[p.K.]] sub gvido de [[Ataraniko]] rifuĝejon de la [[Romia imperio]]. Ili ribelis en [[378]] kaj murdis la [[imperiestro]]n [[Valento]] kaj kuntiris fortojn en [[Ilirio]]. Ili okupis [[Romo]]n en [[410]] (sub gvido de [[Alariko]]), poste sud-Gaŭlion, finfine fondis imperion en [[Hispanio]], kiun detruis la [[araboj]] en [[711]]. |
||
La Reĝlandon de la ostrogotoj forbalais la hunoj, poste la ostrogotoj partoprenis en la militiroj de tiuj. Post morto de [[Atilo]] (nomo fakte ne huna sed gota; "Atti-la" signifas "Patr-eto"), ili reakiris sian sendependecon kaj setlis en la 5-a jarcento [[p.K.]] en [[Panonio]]. |
La Reĝlandon de la ostrogotoj forbalais la hunoj, poste la ostrogotoj partoprenis en la militiroj de tiuj. Post morto de [[Atilo]] (nomo fakte ne huna sed gota; "Atti-la" signifas "Patr-eto"), ili reakiris sian sendependecon kaj setlis en la 5-a jarcento [[p.K.]] en [[Panonio]]. |
Kiel registrite je 20:52, 23 aŭg. 2012
Tiu artikolo temas pri historia germana tribo. Se vi celis la artikolo pri la nuntempa junulara movado, vidu goto (movado)
La gotoj havas orient-ĝermanan devenon. Pri la originaj sidejoj de gotoj oni povas scii jam de la antikvaj aŭtoroj kaj de arkeologiaj esploroj. Plinio la Maljuna (23-79 p.K.) skribis en sia verko "Naturalis historia" ("naturhistorio") pri la gotoj. Ankaŭ Jordanes la gota historiisto kaj monaĥo en la 6-a jc p.K. en sia verko 'Pri la deveno kaj la agado de gotoj" skribis de la legendoj ĝis la jaro 540 p.K., i.a. pri la genealogioj de la ostrogotaj reĝoj la Amaloj kaj pri la vizigotaj reghoj la Baltoj. La gotoj praloĝis en suda parto de la nuntempa Svedio kaj de tie translokiĝis al riverbuŝo de Vistulo. Ili migris en la 2-a jarcento p.K. suden kaj disiĝis al du partoj: la okcidentaj gotoj (visigotoj) setlis en Dakio, la orientaj (ostrogotoj) en norda parto de la Nigra Maro.
La visigotoj, rifuĝintaj for de la hunoj petis en 376 p.K. sub gvido de Ataraniko rifuĝejon de la Romia imperio. Ili ribelis en 378 kaj murdis la imperiestron Valento kaj kuntiris fortojn en Ilirio. Ili okupis Romon en 410 (sub gvido de Alariko), poste sud-Gaŭlion, finfine fondis imperion en Hispanio, kiun detruis la araboj en 711.
La Reĝlandon de la ostrogotoj forbalais la hunoj, poste la ostrogotoj partoprenis en la militiroj de tiuj. Post morto de Atilo (nomo fakte ne huna sed gota; "Atti-la" signifas "Patr-eto"), ili reakiris sian sendependecon kaj setlis en la 5-a jarcento p.K. en Panonio.