Jean Rostand: Malsamoj inter versioj

[nekontrolita versio]

← Iru al antaŭa ŝanĝo Iru al sekvanta ŝanĝo →

Enhavo forigita Enhavo aldonita

Enteksta

Kiel registrite je 09:45, 6 feb. 2013

Jean ROSTAND, nask. en Parizo je la 30-a de oktobro 1894, filo de la teatraĵisto Edmond Rostand kaj poetino Rosemonde Gerard, mort. en Ville-d'Avray ja la 4-a de decembro 1977 en profunde malespera kaj malvigla stato, estis franca verkisto kaj biologo.

Naskita en riĉa burĝa medio (kiun li poste akre kaj lertironie kritikos en siaj junec-verkoj), li pasigas sian infanaĝon en kampara medio de Cambo-les-Bains (Eŭskio) kaj malkovras dekjaraĝe la verkon de Jean-Henri Fabre, kio decidas pri lia alvokiĝo. Li iĝas memstara esploristo (en jaroj 1960 li estis eble la plejlasta sciencisto laborante ne kadre de universitataj skipoj aŭ esplor-instituto sed sole en la propra domo) studas Genetikon, kaj verkas librojn.

Junecaj libroj

Li diris pri sia intelekta historio: "Mi dirus, ke mi estis unue instigita de la kritikema observado al socia medio, poste de socio mi iris al mi-mem, poste de mi-mem al scienco; fine de scienco mi revenis al homo." Ja kritikema observanto al socia medio: "Kvankam ananta je klaso de privilegiuloj, rezulte de kulposento mi ĉiam emis pravigi la malsuperulo kaj min meti je ties flanko": tial li verkas sinsekve "la reveno de la malriĉuloj" (1919), "Dum ni ankoraŭ suferas" (1921) libroj denuncantaj militon kaj sanktecon de vivo, "La leĝo de la riĉuloj" (1920) (feroce la 26 jara aŭtoro analizas la kruelecon de la posedantoj kaj "alvenintuloj"), Juliano aŭ konscienco (1928), "la Familipatriotoj kaj aliaj eseoj pri burĝa mistiko" (1925). Entute liaj junecverkoj estos dek, publikigitaj inter 1919 kaj 1931. Tiuj libroj konsistigas drastan satiron (kaj ĝuege fajnan kaj efikan Voltaire-ecan stil-ekzercon) atakanta la malvirtojn, la ridindaĵojn, la maljustojn. Miksiĝis kun la serioza mordkritika tono la ironiaj kaj akrevidaj aludoj, la ruiniganta ridindigo, farso kaj bufonaĵo. Jean Rostand kondutas samtempe prokuroro kiu estus ankaŭ sagaca, klarvida kaj cinika observanto. La burĝa egoismo kaj ĉiu maljusteco naŭzas lin. Pliploste li ĉiam emos kompreni la homojn, partopreni je la doloroj homaj.

Postaj verkoj

Post Hiroŝimo li draste kaj decidiĝeme militis kontraŭ atombombon, kaj fariĝis honorprezidanto de la movado kontraŭ atomarmiloj.

li timis ekeston de socio tro racia, tro prudenta, kiu emus taksi la "kvoto da protektado kaj sanzorgoj" indaj je ĉiu unuopulo, kaj akceptus eŭtanazion.

La tuta verko de Jean ROSTAND mergiĝas en strebo al vero, nur la vero, kiom ajn malagrabla ĝi povas esti (ekzemple, intervjuita pri morto, li respondis, ke kiel sciencixto li rigardas ĝin normala, sed kiel homo li sentas ĝin plu kiel neeltenebla skandalo).

citaĵo el li:

„ La homa specio forpasos tiel, kiel forpasis la dinozaŭroj kaj la stegokefaloj, kaj en tiu eteta angulo de universo finiĝos por ĉiam la palaĉa aventuro de la protoplasmo, aventuro kie eble jam finis en alia mondo, aventuro, kiu eble en alia mondo disvolviĝos, sed ĉiam kaj ĉie dekomence kondamnita kaj direktota al elfina vana fiasko kaj porĉiama malhelo. ”

Sciencisto, pensisto kaj ateisto, Jean ROSTAND estas inter la noblaj spiritoj de la 20-a jarcento. Li havis tempon koni la ekantan ekologian movadon kaj la juneco-ribeloj de la jaroj 70-aj, pri kiuj li sentis grandan simpation.

Jean Rostand kaj Esperanto

Tradukita esperanten:

La nuna stato de l'evoluismo, (trad.) SAT, 1953
"Tio, kion mi kredas" tradukita de Pierre BERLOT eld UFE, 1962

en la enkonduko de tiu traduko li skribis:

„ Estas por mi plezuro tute aparta vidi mian libreton „Ce que je crois“ tradukita en Esperanton. ”

„ Estas ne penseble, ke biologiisto ne salutus fervore la ideon de universala lingvo, komuna por ĉiuj. ”

„ Se tia lingvo estus pli disvastigita, ĝi permesus al ĉiu scienculo esti rekte informita pri la laboroj kiuj, ĉiumomente, en la tuta mondo, progresigas lian fakon. Kaj precipe, konsiderante ke la homaro konsistas el unu sola specio, lerninte vidi en la rasaj kaj naciaj diferencoj nur bagatelan fakton, ĉu ni ne devas senhezite deziri, ke ĉiu Homo sapiens estu dotita per unu sama esprimilo? ”

„ La unueco de la homa specio vokas komunecon de la lingvo. Ju pli intimaj fariĝos la rilatoj inter la popoloj, ju pli planediĝos la tero, lau la vortoj de Teilhard de Chardin, des pli necesos ke la teranoj disponu lingvon kiu estus, iamaniere, la vorto de la specio ”

„ Miaflanke, mi esperas ke la momento ne estas tre malproksima, kiam ĉiuj homoj, dank‘ al Esperanto, kapablos interkomunikiĝi same kiel faras, per siaj dancoj, ĉiuj abeloj. ”

Listo de verkoj

Les familiotes et autres essais (1925) La familipatriotoj kaj aliaj eseoj prisociaj
La loi des riches (1920) Leĝo de la riĉuloj
La vie des crapauds (1933) vivo de la bufoj
La vie des libellules (1935) vivo de la libeloj
Pensées d'un biologiste (1939) pensoj de biologo
L'aventure humaine (1947) la homa aventuro
Ce que je crois (1953) Tio, kion mi kredas

Eksteraj ligiloj

Trovu « Jean Rostand » inter la
Vizaĝoj de homoj
rilataj al la ideo
«Internacia Lingvo»

Kategorio Jean Rostand en la Vikimedia Komunejo (Multrimedaj datumoj)
Jean Rostand en la Vikicitaro (Kolekto de citaĵoj)

@@ Linio 4: / Linio 4: @@
 ==Junecaj libroj==
-Li diris pri sia intelekta historio: "Mi dirus, ke mi estis unue instigita de la kritikema observado al socia medio, poste de socio mi iris al mi-mem, poste de mi-mem al scienco; fine de scienco mi revenis al homo." Ja kritikema observanto al socia medio: "Kvankam ananta je klaso de privilegiuloj, rezulte de kulposento mi ĉiam emis pravigi la malsuperulo kaj min meti je ties flanko": tial li verkas sinsekve "la reveno de la malriĉuloj" (1919), "Dum ni ankoraŭ suferas" (1921) libroj denuncantaj militon kaj sanktecon de vivo, "La leĝo de la riĉuloj" (1920) (feroce la 26 jara aŭtoro analizas la kruelecon de la posedantoj kaj "alvenintuloj"), Juliano aŭ konscienco (1928), "la Familipatriotoj kaj aliaj eseoj pri burĝa mistiko" (1925). Entute siaj junecverkoj estos dek, publikigitaj inter 1919 kaj 1931. Tiuj libroj konsistigas drastan satiron (kaj ĝuege fajnan kaj efikan [[Voltaire]]-ecan stil-ekzercon) atakanta la malvirtojn, la ridindaĵojn, la maljustojn. Miksiĝs kun la serioza mordkritika tono la ironiaj kaj akrevidaj aludoj, la ruiniganta ridindigo, farso kaj bufonaĵo. Jean Rostand kondutas samtempe prokuroro kiu estus ankaŭ sagaca, klarvida kaj cinika observanto. La burĝa egoismo kaj ĉiu maljusteco naŭzas lin. Pliploste li ĉiam emos kompreni la homojn, partopreni je la doloroj homaj.
+Li diris pri sia intelekta historio: "Mi dirus, ke mi estis unue instigita de la kritikema observado al socia medio, poste de socio mi iris al mi-mem, poste de mi-mem al scienco; fine de scienco mi revenis al homo." Ja kritikema observanto al socia medio: "Kvankam ananta je klaso de privilegiuloj, rezulte de kulposento mi ĉiam emis pravigi la malsuperulo kaj min meti je ties flanko": tial li verkas sinsekve "la reveno de la malriĉuloj" (1919), "Dum ni ankoraŭ suferas" (1921) libroj denuncantaj militon kaj sanktecon de vivo, "La leĝo de la riĉuloj" (1920) (feroce la 26 jara aŭtoro analizas la kruelecon de la posedantoj kaj "alvenintuloj"), Juliano aŭ konscienco (1928), "la Familipatriotoj kaj aliaj eseoj pri burĝa mistiko" (1925). Entute liaj junecverkoj estos dek, publikigitaj inter 1919 kaj 1931. Tiuj libroj konsistigas drastan satiron (kaj ĝuege fajnan kaj efikan [[Voltaire]]-ecan stil-ekzercon) atakanta la malvirtojn, la ridindaĵojn, la maljustojn. Miksiĝis kun la serioza mordkritika tono la ironiaj kaj akrevidaj aludoj, la ruiniganta ridindigo, farso kaj bufonaĵo. Jean Rostand kondutas samtempe prokuroro kiu estus ankaŭ sagaca, klarvida kaj cinika observanto. La burĝa egoismo kaj ĉiu maljusteco naŭzas lin. Pliploste li ĉiam emos kompreni la homojn, partopreni je la doloroj homaj.
 == Postaj verkoj ==
 Post [[Hiroŝimo]] li draste kaj decidiĝeme militis kontraŭ [[atombombo]]n, kaj fariĝis honorprezidanto de la movado kontraŭ atomarmiloj.
 <!---
-Tradukenda !!!!
+Plu tradukenda !!!!
-Dum liaj originalaj sciencaj esploroj precipe temas pri amfibioj, li inventis la glacibano, kiu duobligas la kromosomaron, sed li ankaŭ malkovris la "kontraŭfrostajn" proprecojn de glicerino, kio ebligas al li inventi metodojn por konservi spermon kaj sangon. Jean Rostand multe pli famas pro sia vulgariga verkaro. Lia unua libro, Les Chromosomes artisans de l’hérédité et du sexe(1928), hav as grandan sukceson, relative neatenditan por pure informa libro. Rostand sentas la utilon de scienca inicio plidaŭriganta la lernejan instruadon. Jen la starto; publikiĝos trideko da volumoj kaj multaj artikoloj, biologiaj problemoj, bestaj vivoj, biografioj de serĉanto de la vero, la rolo de biologio en la vivo, k.t.p. Por plibonigi la socion kaj samtempe konservi la socialan kadron, la homo ŝanĝendas. Sed kio estas la homo? La biologo helpos la moraliston respondi la demandon; el tio estiĝas nova verkaro: Pensées d’un biologiste(1940), Nouvelles Pensées d’un biologiste(1947), Ce que je crois(1953), Carnet d’un biologiste(1959), Inquiétudes d’un biologiste (1959), Espoirs et inquiétudes de l’homme(1966). Li advokatas biologian moralon, ĉar "la biologie est à la base de toute méditation sérieuse sur la condition humaine". Li deziris, ke "chaque citoyen ajoutât à sa maturité politique une sorte de maturité biologique " por ke li povu valide prononci sin pri la homa estonteco. La tri ordonoj de lia biologia moralo estas: "Mater en soi la brute, dépasser l’enfance, échapper à la névrose." "La générosité, le dévouement, le don de soi qui permettent à l’être humain de se hausser, de s’agrandir, d’accroître son humanité" devus esti la fina celo de ĉiu moralo. Ekde la komenco de la sesdekaj jaroj li malkaŝis kun klarvido la ĉefajn kaŭzojn de la bankroro de la nuna civilizacio, "qui n’a pas su donner un sens à son savoir, un but à sa puissance, un idéal à sa liberté".
+Dum liaj originalaj sciencaj esploroj precipe temas pri amfibioj, li inventis la glacibano, kiu duobligas la kromosomaron, sed li ankaŭ malkovris la "kontraŭfrostajn" proprecojn de glicerino, kio ebligas al li inventi metodojn por konservi spermon kaj sangon. Jean Rostand multe pli famas pro sia vulgariga verkaro. Lia unua libro, Les Chromosomes artisans de l’hérédité et du sexe(1928), havas grandan sukceson, relative neatenditan por pure informa libro. Rostand sentas la utilon de scienca inicio plidaŭriganta la lernejan instruadon. Jen la starto; publikiĝos trideko da volumoj kaj multaj artikoloj, biologiaj problemoj, bestaj vivoj, biografioj de serĉanto de la vero, la rolo de biologio en la vivo, k.t.p. Por plibonigi la socion kaj samtempe konservi la socialan kadron, la homo ŝanĝendas. Sed kio estas la homo? La biologo helpos la moraliston respondi la demandon; el tio ekestas nova verkaro: Pensées d’un biologiste(1940), Nouvelles Pensées d’un biologiste(1947), Ce que je crois(1953), Carnet d’un biologiste(1959), Inquiétudes d’un biologiste (1959), Espoirs et inquiétudes de l’homme(1966). Li advokatas biologian moralon, ĉar "la biologie est à la base de toute méditation sérieuse sur la condition humaine". ("La biologio estas je la bazo de ĉiu seerioza meditado pri la homa stato"). Li deziris, ke "chaque citoyen ajoutât à sa maturité politique une sorte de maturité biologique " ("ĉiu civitano aldonu al sia politika maturo ian biologian maturon") por ke li povu valide prononci sin pri la homa estonteco. La tri ordonoj de lia biologia moralo estas: "Mater en soi la brute, dépasser l’enfance, échapper à la névrose." "La générosité, le dévouement, le don de soi qui permettent à l’être humain de se hausser, de s’agrandir, d’accroître son humanité" devus esti la fina celo de ĉiu moralo. Ekde la komenco de la sesdekaj jaroj li malkaŝis kun klarvido la ĉefajn kaŭzojn de la bankroro de la nuna civilizacio, "qui n’a pas su donner un sens à son savoir, un but à sa puissance, un idéal à sa liberté".
 --->