Seneko la Maljuna: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
ArthurBot (diskuto | kontribuoj)
e r2.6.3) (robota aldono de: simple:Seneca the Elder
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 29 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q273671)
Linio 21: Linio 21:


<!--[[Seneko la pli aĝa]]-->
<!--[[Seneko la pli aĝa]]-->

[[bg:Сенека Стари]]
[[br:Seneca an Henañ]]
[[ca:Marc Anneu Sèneca]]
[[cs:Seneca starší]]
[[de:Seneca der Ältere]]
[[en:Seneca the Elder]]
[[es:Marco Anneo Séneca]]
[[fr:Sénèque l'Ancien]]
[[gl:Marcus Lucius Annaeus Seneca]]
[[hr:Seneka Stariji]]
[[hu:Lucius Annaeus Seneca Maior]]
[[is:Seneca eldri]]
[[it:Lucio Anneo Seneca il Vecchio]]
[[ja:マルクス・アンナエウス・セネカ]]
[[ko:대 세네카]]
[[la:Annaeus Seneca maior]]
[[nl:Seneca de Oudere]]
[[no:Seneca den eldre]]
[[pl:Seneka Starszy]]
[[pt:Marco Aneu Sêneca]]
[[ru:Сенека Старший]]
[[sh:Seneka Retor]]
[[simple:Seneca the Elder]]
[[sk:Marcus Annaeus Seneca]]
[[sl:Seneka starejši]]
[[sr:Сенека Ретор]]
[[sv:Seneca den äldre]]
[[tr:Yaşlı Seneca]]
[[uk:Сенека Старший]]

Kiel registrite je 14:07, 10 mar. 2013

Lukio (aŭ Marko) Aneo SENEKO (Latine Lucius Annaeus Seneca), kromnomata la Pli Aĝa aŭ la Maljuna (ĉ 55 a.Kr.-37/41 p.Kr.), naskiĝis en Kordovo, Hispanio. Li devenis el loka kavalira familio. En Romo li edziĝis je samlandanino Helvia, kiu naskis al li tri filojn. Unu el ili estas la filozofo Seneko la pli juna; alia estas la patro de la poeto Lukano; kaj la tria famiĝis, ĉar amiko de la patro lin adoptis sub la nomo Galiono kaj sub tiu nomo li estis menciita en Agoj de Apostoloj kiel la prokonsulo de Aĥajo, kiu devis verdikti pri apostolo Paŭlo.

Verkaro

Li verkis plurajn historiajn monografiojn, kiuj perdiĝis. El lia verkaro pri retoriko restas al ni parto de lia Brilaj diroj de Oratoroj. Tiu verko donas elĉerpaĵojn el deklamadoj, kiujn li ĉeestis; entute ni posedas el ĝi kvin librojn da Kontroversioj aŭ fikciaj pledoj antaŭ tribunalo, kaj unu libron Persvadoj aŭ fikciaj paroladoj, kiujn al historiaj figuroj li enbuŝigas. Seneko estas fama pro la kapablo redoni la malsamajn stilojn kaj opiniojn de l´ diversaj retoroj.

Li enŝovas personajn opiniojn, precipe en la antaŭparoloj al la libroj. Ciceronon li certege preferis kiel plej brilan oratoron. Longatempe oni uzadis liajn verkojn kiel instrumaterialon. Li nur aperigis ĝin en malfrua aĝo.

En Esperanto

Eta elekto el liaj verkaĵoj troveblas en Antologio Latina volumo 3 de Gerrit Berveling.