Kofi Annan

Kofi Annan
Nobel-premiito
Persona informo
Kofi Atta Annan
Naskiĝo	8-an de aprilo 1938 en Kumasio, Gold Coast
Morto	18-an de aŭgusto 2018 (2018-08-18) en Berno
Mortis pro	naturaj kialoj vd
Mortis per	malsano vd
Religio	kristano
Lingvoj	angla • franca • akanaj lingvoj vd
Ŝtataneco	Ganao vd
Alma mater	Lernejo Mfantsipim Masaĉuseca Instituto de Teĥnologio
Subskribo
Familio
Patro	Henry Reginald Annan vd
Patrino	Rose Eshun vd
Gefratoj	Kobina Annan • Efua Atta vd
Edz(in)o	Titi Alakija (divorcitaj) Nane Maria Annan
Infanoj	Kojo Annan • Nina Cronstedt • Ama Annan vd
Profesio
Okupo	politikisto
Laborkampo	diplomatio • ekonomiko • politiko vd
Aktiva dum	1-a de januaro 1997– vd
Postenoj Postenoj Ĝenerala Sekretario de la Unuiĝintaj Nacioj • United Nations Envoy to Syria vd
Honorigoj Honorigoj Nobel-premio pri paco • Kora Awards • Ordeno de la Stelo de Ganao • Grand Cross of Honor for Services to the Republic of Austria • Granda Meritkruco de la Federacia Respubliko Germanio • Gottlieb Duttweiler Prize • Granda Kruco de la ordeno de Izabela la Katolikino • Kavaliro Granda Kruco de la ordeno de Sankta Miĥaelo kaj Sankta Georgo • Medal of honor Dag Hammarskjold • Torstein Dale Memorial Prize • Konfucea Pacpremio • Bruno-Kreisky-Premio • Premio Olof Palme • Premio Indira Gandhi • Premio por la Kvar Liberecoj: Medalo de Libereco • Philadelphia Liberty Medal • Freedom Award • Norda-Suda Premio • Saĥarov-Premio • Profile in Courage Award • Medalo “Por Memorigo de la 850-a Jaro de Moskvo” • Kolumo de la ordeno de Rumanio • Honorary doctors of Ghent University • Premio Fulbright • Honorary doctor of the Dresden University of Technology • honora doktoro de la Libera Universitato Berlino • Honorary doctorate from the University of Geneva • Granda Oficiro de la Honora Legio • honorary doctor of the University of Uppsala • honorary doctorate from Princeton University • Honorary doctorate from Brown University • Order of the Pioneers of Liberia • Order of the Golden Heart of Kenya • Order of Manas, 1st class • Kavaliro Grandkruca de la Ordeno de la Nederlanda Leono • unuaklasa ordeno de amikeco • Ordeno de Princo Jaroslavo la Saĝa, unua klaso • Granda kruco de la ordeno de Pollando • Grand Collar of the Order of Good Hope • Granda Kruco de la Ordeno de la Suno de Peruo • Order of the Companions of O. R. Tambo • honorary doctorate of the University of Alcala • honorary doctor of the University of Neuchâtel • Fellow of the American Academy of Arts and Sciences • Honorary doctor of the University of Ottawa • honorary doctor of the Zhejiang University • honora doktoro de Universitato Harvard • honora doktoro de la Moskva Ŝtata Instituto de Internaciaj Rilatoj • Grand Collar of the Order of Liberty • honorary doctorate from the University of Notre Dame • Fellow of the Ghana Academy of Arts and Sciences • honorary doctor from the NOVA University Lisbon • honorary doctorate from Carleton University • honora doktoro de Howard University • FIFA Order of Merit • Annenberg Award for Excellence in Diplomacy • Grand Cordon of the Order of the Rising Sun • Decoration of Honour for Services to the Republic of Austria • Ordeno de la Nederlanda Leono • Ordeno de Libereco • Ordeno de Izabela la Katolika • Kruco de Merito de Pola Respubliko • Federacia Meritkruco • Ordeno de Sankta Miĥaelo kaj Sankta Georgo • Order of Good Hope • Order of Mono • Order of the Liberator General San Martín • Ordeno Nacia “Stelo de Rumanio” vd
Membrecoj Membrecoj Usona Akademio de Artoj kaj Sciencoj vd
7-a Ĝenerala Sekretario de Unuiĝintaj Nacioj
Dum	1-a de januaro 1997 – 1-a de januaro 2007
Antaŭulo	Boutros Boutros-Ghali
Sekvanto	Ban Ki-moon
vd	Fonto: Vikidatumoj

Kofi Atta ANNAN ([KO-fi A-ta a-NAN]; naskiĝinta la 8-an de aprilo, 1938) estis (de 1997 ĝis 2006) la sepa Ĝenerala Sekretario de la Unuiĝintaj Nacioj.

Biografio

Juna vivo kaj familio

Annan naskiĝis al Henry REGINALD kaj Victoria ANNAN la 8-an de aprilo, 1938, en la urbo Kumasi en Ganao. Lia nomo signifas "vendrede naskita." Annan estis ĝemelo, okazo konsiderata kiel speciala en la ganaa kulturo; lia ĝemela fratino Efua mortis en 1991.

La familio de Annan estis parto de la elito en sia nacio; ĝiaj avoj ambaŭ estis tribestroj. Lia patro estis duone aŝantia kaj duone fantea; lia patrino estis tute fantea. Lia patro laboris longatempe kiel eksportadministranto por la Fratoj Lever kakao-kompanio.

La edzino de Annan estas Nane Maria (Lagergren) Annan el Svedio, juristo kaj artisto kiu estas la duon-nevino de Raoul Wallenberg. Ili havas tri infanojn.

Eduko

Ekde 1954 ĝis 1957, Annan iris al la elita Lernejo Mfantsipim, metodisma lernejo ĉe Cape Coast (Kapo Marborda) fondita dum la 1870-aj jaroj. Annan unufoje diris ke la lernejo lernigis lin ke " sufero ie ajn koncernas homojn ĉieajn." Dum 1957, la jaro dum kiu Annan fariĝis diplomitulo de la Lernejo Mfantsipim, Ganao fariĝis la dua sendependiĝinta brita kolonio en Afriko (post Sud-Afriko).

Dum 1958, Annan komencis studon por diplomo de ekonomiko ĉe la Kolegio Kumasi de Scienco kaj Teĥnologio, nun la Universitato de Scienco kaj Teĥnologio. Li ricevis subvencion de la Fondaĵo Ford kiu povigis lin fini siajn antaŭdiplomajn studojn ĉe Kolegio Macalester en Saint Paul, Minesoto en Usono dum 1961. Post tiam li studis ĉe la Universitata Instituto de la Altaj Internaciaj Studoj ("Institut universitaire des hautes études internationales") en Ĝenevo, Svislando, ekde 1961 ĝis 1962, kaj poste iris al la Masaĉuseca Instituto de Teĥnologio (1971 ĝis 1972) kiel Sloan Fellow kaj ricevis diplomon de Mastro de Scienco por administrado.

Annan flue parolas la anglan, la francan, la fantian kaj aliajn dialektojn de la akana, kaj aliajn afrikajn lingvojn.

Frua labortempo

Annan eklaboris por la Monda Organizaĵo pri Sano, parto de la Unuiĝintaj Nacioj, en 1962. Ekde 1974 ĝis 1976, Annan laboris kiel Direktoro de Turismo en Ganao.

Postatempe, li reiras al laboro por la Unuiĝintaj Nacioj kiel Asistanta Ĝenerala Sekretario dum tri sinsekvaj periodoj: Homa Rimeda Administrado kaj Sekureca Kunordigisto ekde 1987 ĝis 1990, Programplano, Buĝeto kaj Financo, kaj Kontrolisto ekde 1990 al 1992, kaj Pacgardantaj Aferoj ekde marto de 1993 ĝis februaro de 1994. Annan tiam estis Ĝenerala Subsekretario ĝis oktobro 1995, kiam li iĝis Speciala Reprezentanto de la Ĝenerala Sekretario al la eksa Jugoslavio dum kvin monatoj kaj poste reiris al ĝia okupo kiel Ĝenerala Subsekretario dum aprilo de 1996.

Ĝenerala Sekretario de la Unuiĝintaj Nacioj

La 13-an de decembro, 1996, Annan-on elektis la Konsilio de Sekureco de Unuiĝintaj Nacioj esti la Ĝenerala Sekretario kaj tion konfirmis la Ĝenerala Asembleo post kvar tagoj. Annan tuj faris la ofican ĵuron, ekestinta la nova Ĝenerala Sekretario la 1-an de januaro, 1997. Annan anstataŭigis la antaŭan Ĝeneralan Sekretarion Boutros Boutros-Ghali el Egipto kaj estas la unua Ĝenerala Sekretario el subsahara Afriko.

En lia libro Premi la Manon de la Diablo: La Malsukceso de Humaneco en Ruando, eks-ĜS Roméo Dallaire diras ke Annan estis tro pasiva en lia respondo al la 1994-jara genocido de tucioj en Ruando. Dallaire opinias ke Annan, la estro de la tiamaj ruandaj pacgardantaj misioj, ne permesis UNO-ajn soldatojn eniri kaj foriri la konflikton aŭ ricevi pli da loĝistika kaj materiala subteno.

Lia Ĝeneral-Sekretarieco renoviĝis la la 1-an de januaro, 2001, nenormala devio el la neskribata politiko. La ofico normale ŝanĝas inter la kontinentoj, po du periodoj por ĉiu; ĉar li anstataŭigis alian Afrikanon, normale Annan regus nur unu periodon. Tamen, ĉi-foje Annan povis atingi reelekton.

Dum aprilo de 2001, la Ĝenerala Sekretario dissendis kvin-punktan planon por helpi kontraŭi la HIV/aidosa epidemion. Annan decidis ke tiu epidemio estas sia "propra antaŭeco" kiel Ĝenerala Sekretario kaj en sia vivo ĝenerale. Li proponis la kreon de Monda Fonduso pri Aidoso kaj Sano por kolekti la pluan monon necesitan por helpi evoluantajn naciojn batali kontraŭ la HIV/Aidosan krizon.

La 10-an de decembro, 2001, Annan kaj la Unuiĝintaj Nacioj kune ricevis la Premion Nobel de Paco, "pro ilia laboro por pli bone organizata kaj pli paca mondo". En 2005 evidentiĝis, ke lia filo, Kojo Annan gajnis monon dum blokado kontraŭ Irako, kiam Irako vendis nafton kontraŭ nutraĵo.

Honoroj

• Nacia Universitato de Irlando, Leĝa Doktoro, la 22-an de januaro, 1999
• Universitato de Teĥnologio de Drezdeno (Germanio), doctor honoris causa
• Carleton Universitato, Leĝa Doktoro, honoris causa, la 9-an de marto, 2004
• Universitato de Otavo, Doktoro de la Universitata Diplomo, la 9-an de marto, 2004

Retejoj

retejo de UN pri Kofi ANNAN:

• arabe http://www.un.org/arabic/sg/
• angle http://www.un.org/News/ossg/sg/index.shtml
• ĉine http://www.un.org/chinese/sgpage.htm
• france http://www.un.org/french/sg/
• hispane http://www.un.org/spanish/aboutun/sg/
• ruse http://www.un.org/russian/basic/sg/sgpage.shtml