Rivereto: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Addbot (diskuto | kontribuoj)
e Roboto: Forigo de 63 interlingvaj ligiloj, kiuj nun disponeblas per Vikidatumoj (d:q47521)
ligilo, lastaj sekcioj
Linio 1: Linio 1:
[[Dosiero:Mountain stream.jpg|thumb|320px|[[alta montaro|Altmontara]] rivereto en la [[kantono]] [[Grizono]], [[Svislando]]]]
[[Dosiero:Mountain stream.jpg|eta|[[alta montaro|Altmontara]] rivereto en la [[kantono]] [[Grizono]], [[Svislando]]]]
Kutime naturan akvofluon oni nomas '''rivereto''' aŭ '''rojo''', se ĝi ne estas pli larĝa ol 5 metroj. Pli larĝajn akvofluojn oni nomas [[rivero]].
Kutime naturan akvofluon oni nomas '''rivereto''' aŭ '''rojo''', se ĝi ne estas pli larĝa ol 5 metroj. Pli larĝajn akvofluojn oni nomas [[rivero]].


Linio 15: Linio 15:
* '''[[ebenaĵo|ebenaĵa rivereto]]'''.
* '''[[ebenaĵo|ebenaĵa rivereto]]'''.


[[Dosiero:Zenn-v-vacher-bruecke-n-no.jpg|thumb|right|320px|Ebenaĵa rivereto: Zenn ĉe Atzenhof (Fürth), [[Germanio]]]]
[[Dosiero:Zenn-v-vacher-bruecke-n-no.jpg|eta|Ebenaĵa rivereto: Zenn ĉe Atzenhof (Fürth), [[Germanio]]]]
[[Dosiero:Drentse Aa RA.jpg|thumb|right|320px|[[Drentsche Aa]], [[Nederlando]]]]
[[Dosiero:Drentse Aa RA.jpg|eta|[[Drentsche Aa]], [[Nederlando]]]]


En '''altmontaraj riveretoj''' pro la granda niveldiferenco la [[akvo]] havas pli grandajn rapidecon kaj forton. Tio sekvigas pli bonan provizon per [[oksigeno]], sed ankaŭ pli da [[erozio]]. La akvofundo estas tre ŝtonriĉa. La [[besto]]j, kiuj vivas en tia rivereto estas tre sentemaj pri manko de oksigeno. Apenaŭ troveblas akvoplantoj.
En '''altmontaraj riveretoj''' pro la granda niveldiferenco la [[akvo]] havas pli grandajn rapidecon kaj forton. Tio sekvigas pli bonan provizon per [[oksigeno]], sed ankaŭ pli da [[erozio]]. La akvofundo estas tre ŝtonriĉa. La [[bestoj]], kiuj vivas en tia rivereto estas tre sentemaj pri manko de oksigeno. Apenaŭ troveblas akvoplantoj.


En '''mezmontaraj''' riveretoj la [[deklivo|dekliveco]] estas malpli granda kaj sekve ankaŭ la flurapido. Apud erozio ankaŭ okazas [[sedimento|sedimentiĝo]]. [[insulo|insuletoj]] kaj [[sablo]][[duno]]j ĉiam ree formiĝas en diversaj lokoj.
En '''mezmontaraj''' riveretoj la [[deklivo|dekliveco]] estas malpli granda kaj sekve ankaŭ la flurapido. Apud erozio ankaŭ okazas [[sedimento|sedimentiĝo]]. [[insulo|insuletoj]] kaj [[sablo]][[duno]]j ĉiam ree formiĝas en diversaj lokoj.
Linio 26: Linio 26:
<!--Die beschriebene Situation kann durch die Eingriffe des [[Mensch]]en stark verändert sein. Bachbegradigungen und die Einleitung von [[Schadstoffe]]n in die Bäche haben in [[Ballungsgebiet]]en zu erheblichen Störungen des natürlichen Verlaufs und zu einer Beeinträchtigung der [[Selbstreinigungskraft]] industrienaher Fließgewässer geführt. Auch die Überdüngung der Felder in Bachnähe durch die vielerorts übliche intensive [[Landwirtschaft]] sorgt für erhöhte Schadstoffwerte im Bach. Die [[Phosphat]]- und [[Nitrat]]zufuhr führt zu einem verstärkten [[Algen]]wachstum, die Einleitung von [[Abwasser|Abwässer]]n zu einer Massenvermehrung von [[Bakterien]].-->
<!--Die beschriebene Situation kann durch die Eingriffe des [[Mensch]]en stark verändert sein. Bachbegradigungen und die Einleitung von [[Schadstoffe]]n in die Bäche haben in [[Ballungsgebiet]]en zu erheblichen Störungen des natürlichen Verlaufs und zu einer Beeinträchtigung der [[Selbstreinigungskraft]] industrienaher Fließgewässer geführt. Auch die Überdüngung der Felder in Bachnähe durch die vielerorts übliche intensive [[Landwirtschaft]] sorgt für erhöhte Schadstoffwerte im Bach. Die [[Phosphat]]- und [[Nitrat]]zufuhr führt zu einem verstärkten [[Algen]]wachstum, die Einleitung von [[Abwasser|Abwässer]]n zu einer Massenvermehrung von [[Bakterien]].-->


== Vidu ankaŭ ==
* [[Lago]]
* [[Oceano]]


== Eksteraj ligiloj ==
== Eksteraj ligiloj ==
{{el}} http://www.hmulv.hessen.de/umwelt/wasser/gewaesser_hochwasser/materialien <!-- de:Ein Bach ist mehr als Wasser - Unterrichtsmaterialien zum Thema Ökologie und Schutz von Fließgewässern de->eo:_Ein_ _Bach_ _ist_ _mehr_ _als_ Akvo - _Unterrichtsmaterialien_ _zum_ _Thema_ _Ökologie_ _und_ _Schutz_ _von_ _Fließgewässern_ -->
{{el}} http://www.hmulv.hessen.de/umwelt/wasser/gewaesser_hochwasser/materialien <!-- de:Ein Bach ist mehr als Wasser - Unterrichtsmaterialien zum Thema Ökologie und Schutz von Fließgewässern de->eo:_Ein_ _Bach_ _ist_ _mehr_ _als_ Akvo - _Unterrichtsmaterialien_ _zum_ _Thema_ _Ökologie_ _und_ _Schutz_ _von_ _Fließgewässern_ -->
{{el}} http://www.naturdetektive.de/2004/dyn/9.htm?url=4949%2Ehtm <!-- de:Steckbrief zu den Fließgewässern -->
{{el}} http://www.naturdetektive.de/2004/dyn/9.htm?url=4949%2Ehtm <!-- de:Steckbrief zu den Fließgewässern -->
[[Dosiero:Low creek02.jpg|thumb|left|180px|<!-- en:Low Australian Creek -->]]
[[Dosiero:Low creek02.jpg|eta|left|<!-- en:Low Australian Creek -->]]
<br clear=all>
<br clear=all>
== Vidu ankaŭ ==
* [[Lago]]
* [[Oceano]]


[[Kategorio:Riveroj]]
[[Kategorio:Riveroj]]

Kiel registrite je 21:37, 23 mar. 2014

Altmontara rivereto en la kantono Grizono, Svislando

Kutime naturan akvofluon oni nomas riveretorojo, se ĝi ne estas pli larĝa ol 5 metroj. Pli larĝajn akvofluojn oni nomas rivero.

Karakterizaĵoj de rivereto estas la variado de la flurapido de la akvo, ĝiaj temperaturaj kondiĉoj, la organismoj troveblaj en ĝi kaj la grado de la influeblo per kemiaĵoj. Riveretoj malpli ol riveroj kapablas adapti la terenon por sia fluo, male: ili devas multe pli adapti sian fluon al la tereno.

Lingva noto

Apud la laŭ-Fundamenta esprimo "rivereto" kelkaj Esperantistoj, precipe literaturistoj, uzas ankaŭ la ne-oficialan novradikon "rojo" kun la sama signifo.

Specoj de riveretoj

Laŭregione eblas dividi la riveretojn je tri ĉeftipoj:

Ebenaĵa rivereto: Zenn ĉe Atzenhof (Fürth), Germanio
Drentsche Aa, Nederlando

En altmontaraj riveretoj pro la granda niveldiferenco la akvo havas pli grandajn rapidecon kaj forton. Tio sekvigas pli bonan provizon per oksigeno, sed ankaŭ pli da erozio. La akvofundo estas tre ŝtonriĉa. La bestoj, kiuj vivas en tia rivereto estas tre sentemaj pri manko de oksigeno. Apenaŭ troveblas akvoplantoj.

En mezmontaraj riveretoj la dekliveco estas malpli granda kaj sekve ankaŭ la flurapido. Apud erozio ankaŭ okazas sedimentiĝo. insuletoj kaj sablodunoj ĉiam ree formiĝas en diversaj lokoj.

En ebenaĵaj riveretoj la dekliveco estas plej malgranda. La akvo fluas malrapide laŭ larĝaj meandroj. Sedimentiĝo kaj nutrajabundo estas sufiĉe grandaj, tiel ke la akvofundo estas sabloza kaj enhavas multe da organika materialo. Ju malpli rapide fluas la rivereto, des pli da akvoplantoj vivas en ĝi.


Vidu ankaŭ

Eksteraj ligiloj

greke http://www.hmulv.hessen.de/umwelt/wasser/gewaesser_hochwasser/materialien greke http://www.naturdetektive.de/2004/dyn/9.htm?url=4949%2Ehtm