Apure: Malsamoj inter versioj

El Vikipedio, la libera enciklopedio
[kontrolita revizio][kontrolita revizio]
Enhavo forigita Enhavo aldonita
Linio 1: Linio 1:
[[File:Santa Rosa 0024.jpg|thumb|right|250 px|Paŝtejo ĉe Santa Rosa del Capanaparo, ŝtato Apure. Fone videblas ĉerivera arbaro.]]
[[Dosiero:Santa Rosa 0024.jpg|eta|dekstra|250 px|Paŝtejo ĉe Santa Rosa del Capanaparo, ŝtato Apure. Fone videblas ĉerivera arbaro.]]
'''Apure''' (aŭ '''Apuro''' en [[Esperanto]]) estas unu el la 24 [[subŝtatoj de Venezuelo]].
'''Apure''' (aŭ '''Apuro''' en [[Esperanto]]) estas unu el la 24 [[subŝtatoj de Venezuelo]].


==Konstituo==
==Konstituo==
Ties teritorio formis parton de la provincoj [[Mérida (venezuela ŝtato)|Mérida]], [[Marakajbo]] kaj [[Barinaso (venezuela ŝtato)|Barinaso]], laŭ diversaj teritoriaj ordigoj fare de la koloniaj aŭtoritatoj. En [[1824]] estis kreita la ''Departemento Apure'', sub jurisdikcio de Barinaso, kio konstituis la bazojn por la aktuala ento. En 1856 disiĝis Barinaso kaj la unuan fojon aperas Apure kiel sendependa provinco, kiu en 1864 akiris kategorion de ''estado'' (subŝtato). En 1881, Tamen nova teritoria divido unuigis la teritoriojn de Apure kaj de [[Venezuala Guajano|Guajano]] por formi unusolan ŝtaton, kun la nomo Bolivaro. En 1899 oni restarigis ties aŭtonomecon kaj finfine, laŭ la Konstitucio de 1909, akiris siajn aktualajn limojn.
Ties teritorio formis parton de la provincoj [[Mérida (venezuela ŝtato)|Mérida]], [[Marakajbo]] kaj [[Barinaso (venezuela ŝtato)|Barinaso]], laŭ diversaj teritoriaj ordigoj fare de la koloniaj aŭtoritatoj. En [[1824]] estis kreita la ''Departemento Apure'', sub jurisdikcio de Barinaso, kio konstituis la bazojn por la aktuala ento. En 1856 disiĝis Barinaso kaj la unuan fojon aperas Apure kiel sendependa provinco, kiu en 1864 akiris kategorion de ''estado'' (subŝtato). En 1881, Tamen nova teritoria divido unuigis la teritoriojn de Apure kaj de [[Venezuala Guajano|Guajano]] por formi unusolan ŝtaton, kun la nomo Bolivaro. En 1899 oni restarigis ties aŭtonomecon kaj finfine, laŭ la Konstitucio de 1909, akiris siajn aktualajn limojn.


==Aktualo==
==Aktualo==

Kiel registrite je 19:59, 5 jun. 2014

Dosiero:Santa Rosa 0024.jpg
Paŝtejo ĉe Santa Rosa del Capanaparo, ŝtato Apure. Fone videblas ĉerivera arbaro.

Apure (aŭ Apuro en Esperanto) estas unu el la 24 subŝtatoj de Venezuelo.

Konstituo

Ties teritorio formis parton de la provincoj Mérida, Marakajbo kaj Barinaso, laŭ diversaj teritoriaj ordigoj fare de la koloniaj aŭtoritatoj. En 1824 estis kreita la Departemento Apure, sub jurisdikcio de Barinaso, kio konstituis la bazojn por la aktuala ento. En 1856 disiĝis Barinaso kaj la unuan fojon aperas Apure kiel sendependa provinco, kiu en 1864 akiris kategorion de estado (subŝtato). En 1881, Tamen nova teritoria divido unuigis la teritoriojn de Apure kaj de Guajano por formi unusolan ŝtaton, kun la nomo Bolivaro. En 1899 oni restarigis ties aŭtonomecon kaj finfine, laŭ la Konstitucio de 1909, akiris siajn aktualajn limojn.

Aktualo

La nuna ĉefurbo estas San Fernando de Apure aŭ simple San Fernando. La ŝtato Apure estas dividita en 7 municipoj kaj 26 paroĥoj. Kun loĝdenso de 4,94 loĝ./km², Apure estas unu el la malplej loĝataj ŝtatojs de la lando. Ĉefaj urboj estas la jenaj: San Fernando kaj Guasdualito. Aliaj urbetoj estas Achaguas, Biruaca, Bruzual, Mantecal, El Amparo, Elorza, La Victoria, Puerto Páez kaj San Juan de Payara.

Historio

Ties teritorio famiĝis iam pro la plumoj de ardeo kaj la ledo de Babo, kio utilis por ornamado ĉe eŭropaj urboj aŭ aliaj lokoj eksterlande. Same ĝi estis scenejo de bataloj ĉe la Milito de Sendependeco, same kiel por nombraj bataloj dum la enlanda milito. En la apura etoso inspiriĝis Rómulo Gallegos por verki sian romanon Doña Bárbara, kiu priskribas la enormecon de tiu tero.

Ekonomio

La agrikulturo kaj brutobredado estas la ĉefaj ekonomiaj aktivecoj: por la unua kakao, sukerkano, faboj, fruktoj, olepalmo, banano, jukao, inter aliaj. Por la dua ĉefe bovoj, el kiuj tie oni koncentras la 30% el la tuta venezuela teritorio. Estas problemoj pro drogotrafiko, kontrabando de nafto, geriloj kaj kontraŭgerilanoj de Kolombio, krom malsekureco pro komuna deliktaro.

Bildaro